19.06.2023 - 11:58 | Son Güncellenme:
Dünyanın gözünün içine baka baka Ukrayna'ya saldırı emri veren Rusya lideri Vladimir Putin, yeryüzünün kaderini geri dönülemez şekilde değiştirdi. NATO tarihinde eşi benzeri görülmemiş şekilde doğu kanadına yığınak yaptı, Finlandiya tarafsızlığına son verip ittifaka katıldı, İsveç Türkiye'nin yeşil ışık yakmasını sabırsızlıkla bekliyor.
Amerikan Politico dergisi, Batılı ülkelerin Putin'in Ukrayna'yı işgaline karşılık eşi görülmemiş yaptırımlar uygulanmasına rağmen, askeri teçhizat tedarikinin hala Rusya'ya ulaştığını gösteren kanıtlara ulaştı.
Savunma uzmanları, savaş halinin acil ihtiyaçlarının Rusya'nın üst düzey keskin nişancı mermileri üretme kapasitesinin eksikliğini ortaya çıkardığını ve bunun da Batı mühimmatı için gelişen karaborsayı körüklediğini kaydetti.
Telegram'da yayınlanan 60 saniyelik video klipte, paralı askerler Wagner Grubu'nun kuru kafa amblemini taşıyan maskeli bir keskin nişancı, Rus yapımı Orsis T-5000 tüfeğine övgüler yağdırıyor. Bir binanın yanmış iç kısmında görüntülenen asker, Rusya Savunma Bakanlığı'nın resmi televizyonu Zvezda TV kanalından savaş muhabirine, "Ekipman çok iyi, tavsiye ediliyor" diyor. Asker yanındaki silahın şarjörünü çekerek devam ediyor:
"Batı 338 kalibrelik mühimmat kullanıyor. Çok iyi çalışıyor. Düşmanı 1500 metreye kadar vurabilir."
Orsis T-5000, ABD tarafından yaptırım uygulanan Moskova merkezli Promtekhnologiya adlı bir şirket tarafından üretiliyor.
Politico'nun elde ettiği belgeler, ürünlerini 'isabetli, ölümcül, güvenilir' olarak tanıtan ABD şirketi Hornady'nin, Promtekhnologiya ve Tetis isimli Rus firmalarına, yüzbinlerce mermi sattığını gösteriyor.
Her biri yüzde 41,1 hisseye sahip Tetis'in ana sahipleri Alexander Levandovsky ve Sergey Senchenko'nun Rus ordusuyla bağlantıları bulunuyor. Her ikisi de daha önce, Kampo isimli başka bir şirkette hissedar olarak listelenmişti.
Şirketin, kayıtlara göre silah ve askeri teçhizatı yapma lisansları bulunuyor ve Savunma Bakanlığı ile Putin'in başkanlık uçağını işleten Özel Uçuş Müfrezesi ile iş yapıyor.
Tetis, web sitesinde Hornady cephanesi sunmasa da, ABD'li RCBS'nin uluslararası distribütörü olarak reklamını yapıyor.
RCBS sahibi Vista Outdoor'un sözcüsü Matt Rice, Tetis'in artık RCBS'nin uluslararası bir distribütörü olmadığını savunuyor. Rice bir e-postada, "Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından, işletmemiz ülkeyle olan tüm mal satışlarını durdurma kararı aldı" dedi. RCBS'nin Tetis listesini web sitesinden kaldıracağını da sözlerine ekledi.
Politico'nun ulaştığı Grand Island, Nebraska merkezli aile şirketinin CEO'su Steve Hornady, savaş sırasında Rusya'ya cephane sattıklarını yalanladı. CEO, kısa telefon görüşmesinde, "Rusya Ukrayna'yı işgal ettiği anda işimiz bitti" dedi:
"Kati suretle Rusya'ya hiçbir şey ihraç etmiyoruz ve 2014'ten beri Rusya'ya ihracat iznimiz yok. Ürünlerimizin Ruslara satılmasını desteklemiyoruz ve nasıl elde ettiklerini öğrenirsek, eğer gerçekten alıyorlarsa, bunu durdurmak için mümkün olan tüm adımları atacağız."
CEO Hornady, Politico'nun soruşturmasının ardından ABD makamlarıyla temasa geçtiğini de sözlerine ekledi.
Wagner Grubu'nun kurucusu ve lideri Yevgeny Prigozhin, askerlerinin hangi mühimmatı kullandığı sorulduğunda, Politico'ya, 'Ukrayna ordusundan kalan büyük miktarda NATO mühimmatı' olduğunu söyledi.
Rus firması Promtekhnologiya da, Hornady ile hiçbir ilişkisi olmadığını savunuyor ve kendi cephanelerini üretme kapasitesine sahip olduğunu ileri sürüyor. Şirket ayrıca, ürettiği Orsis tüfeği ve mühimmatının 'avlanma ve spor' amaçlı olduğunu ve sivil piyasada rahatlıkla bulunabileceğini savunuyor.
Politico'ya konuşan savunma analisti Maria Shagina, askeri sınıf mühimmatı avlanma veya spor amaçlı tanımlamanın, Rus ordusunu mühimmattan mahrum bırakmayı hedefleyen 'akıllı' yaptırımlardan kaçınmak için ince örtülü bir hile anlamına geldiği bilgisini veriyor.
ABD yaptırımlarının cezai veya kasten ihlal edilmesi, ihlal başına 1 milyon dolara kadar cezaların yanı sıra bireyler için 20 yıla kadar hapis cezasına sebep olabilir. Hukuki cezalar, ihlal başına yaklaşık 350 bin ABD dolarına kadar çıkabilir.
Amerikan Hornady'ye ait mühimmat diğer üst düzey yabancı askeri teçhizatla birlikte Rusya'da rahatlıkla bulunabiliyor. Rusya'da popüler olan şifreli mesajlaşma uygulaması Telegram'daki 'Sniper Shop'u ele alalım. Dükkan alıcıları Moskova'da bir bölge olan Sokolniki'deki bir showroom'u ziyaret etmeye davet ediyor ve tüm Hornady ürünleri yelpazesi için teklif sunuyor.
Yanı sıra Rusya genelinde kurye veya posta ile teslimat da vaat ediliyor. Politico satıcı ile temasa geçerek Hornady cephanesinin stokta olduğunu doğruladı ancak nasıl tedarik edildiği konusunda yorum yapılmadığını ekledi.
Gelişen karaborsa, Rusya'nın savaş ekonomisindeki yapısal bir açığı yansıtıyor. Askeri-endüstriyel kompleksi, Orsis tüfeği gibi küçük silahları üretebilir ancak yüzlerce millik cephede savaşan bir ordunun ihtiyaç duyduğu mühimmat miktarını üretme kapasitesinden yoksun.