18 aylık Rus işgalinin özeti! Harita sürekli değişti, kuzeyden güneye savaş
12.08.2023 - 15:21 | Son Güncellenme:
Milliyet.com.tr
24 Şubat 2022'den beri devam eden Rus işgali boyunca yaşananlar ve Ukrayna'nın haritasının değişimini İngiliz basını haberleştirdi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Ukrayna'yı Rusya'nın doğal sınırları içinde bir parçası, iki ülkeyi "bir halk, tek bir bütün" olarak gördüğünü işgal öncesi sık sık dile getiriyordu. Öyle ki, Ukrayna'nın bağımsızlığına giden yolda ilk adım olduğu için Sovyetler Birliği'nin içinde ayrı bir cumhuriyet olarak kurulmasına izin veren Vladimir Lenin'i bile eleştiriyor.
Putin, Ukrayna'nın Rus etki alanından çıkmasını hem ulusal hem kişisel bir aşağılanma, hem de stratejik bir kayıp olarak görüyor.
2014'te Kırım'ın ilhakının ardından Ukrayna'yla ilgili vizyonunu hiç gizlemeyen Rusya lideri, Batı'nın da yaptırımlar uygulamaya başlamasıyla, ilk aşamada bölgede hiçbir ciddi adım atmadı. Donbas'taki ayrılıkçıları desteklemekle ve bölgedeki çatışmaların "Ukrayna'nın iç sorunu olduğunu" iddia etmekle yetindi. Tarihler 24 Şubat 2022'yi gösterdiğinde ise 18 aydır devam eden 'Özel askeri operasyon' başladı.
ŞUBAT 2022
İlk günlerde ortaya çıkan görüntülerde, Kiev ve ikinci şehir Harkov da dahil olmak üzere büyük şehirlere düşen bombaları ve kasabalardan geçen Rus tankları gözler önüne serildi. Tank taburları Belarus'tan geçerek Çernobil nükleer santralini işgal etti. Elit paraşütçüler Kiev yakınlarındaki havaalanlarına indi. Rusya, Ukrayna'nın sınır bölgelerini bombardımana tuttu. Kiev yakınlarında ise sonradan imha edilecek olan 65 kilometrelik bir Rus askeri konvoyu uzaydan görüntülendi.
MART 2022
Herson, 3 Mart'ta tamamen işgal edildi. Rusya'nın devasa konvoyu ise hala Kiev'e doğru ilerliyordu. Yoğun çamur, yiyecek ve yakıt sorunu Ukrayna askerlerinin sabotajlarıyla birleşince devasa konvoy durduruldu. Bu olaydan sonra savaş ülkenin doğusuna kaydı. Rusya daha sonra Zaporijya Nükleer Santralini ele geçirdi. Mart ayının en büyük kuşatması ise Mariupol'de yapıldı. Devasa şehir yerle bir olurken Azov taburubir fabrikada Rus askerlerine karşı günlerce direndi.
NİSAN 2022
Mart ayının son haftasında Rus komutanlar, Kiev'i kuşatma girişimlerinin başarısız olacağını anladılar ve geri çekilmeyi kabullendiler. Ukrayna, Kiev'deki başarılı savunmasını ve ardından kuzeydeki Rus ordusunun geri çekilmesini haklı olarak kutladı. Rusların geri çekilmesiyle Bucha ve Irpin bölgelerinde sivillere yönelik katliamlar dünya basınında gündem oldu. Aynı ay içinde bölgeden kaçmaya çalışan sivilleri hedef alan Ruslar Kramatorsk tren istasyonuna düzenlediği saldırıda 57 kişiyi öldürdü.
MOSKOVA BATIRILDI
İğrenç eylemler dünyayı şok etti ve Batı'nın Ukrayna'ya desteğini harekete geçirdi. Rusya'ya daha sert yaptırımlar uygulandı, belki de en önemlisi batı ülkeleri Ukrayna'ya silah tedariğini artırdı.
İstasyonun bombalanmasından günler sonra Ukrayna karşılık verdi. 13 Nisan'da iki Neptün seyir füzesi Rusya'nın Karadeniz'deki sancak gemisi Moskova'nın yan tarafına çarptı. Dünya Savaşı'ndan bu yana ilk kez bir Rus savaş gemisi batırıldı.
MAYIS 2022
Ukrayna'nın kuzey bölgelerinden tamamen çekilen Rusya, ülkenin doğusunda ve güneyinde toprakları ele geçirme ve güvenliğini sağlama çabalarını güçlendirmeye başladı. Haftalarca süren çatışmalar sonrası harap olmuş güney liman kenti Mariupol'daki direnişin son kalesi olan Azovstal çelik fabrikasında mahsur kalan Ukraynalı birliklerin cephaneleri, yiyecekleri ve tıbbi malzemeleri nihayet tükendi. Uydu görüntüleri bölgedeki birçok toplu mezarı gözler önüne sererken tarafsızlıklarıyla bilinen Baltık ülkeleri NATO'ya girmek için yarışa geçti.
HAZİRAN-TEMMUZ 2022
Haziran ve Temmuz ayları, Rusya'nın, Donetsk bölgesiyle birlikte Donbas'ı oluşturan Luhansk bölgesi için savaşa sayısız asker gönderdiğine şahit oldu. Luhansk'ın çoğu, Putin'in tam ölçekli işgali başlatmadan öncesinde bile Rus ayrılıkçıların kontrolü altındaydı ve Moskova güçleri kolaylıkla bölgeyi elinde tuttu. Haziran ayı başlarında karamsar ama meydan okuyan bir Zelenskiy, Rus kuvvetlerinin ülkesinin kabaca yüzde 20'sini kontrol ettiğini kabul etti.
AĞUSTOS-EYLÜL 2022
Temmuz ayının sonunda Ukrayna, Rus kuvvetlerini neredeyse tamamen durdurmayı başardı ve Moskova'nın Donbas ve güney Herson ve Zaporizhzhia bölgelerine doğru ilerlemesini engelledi. Kiev kuvvetleri, HIMARS füze sistemi gibi Batı tarafından sağlanan silahları büyük bir etki yaratacak şekilde kullanmaya başladı ve Rus kontrolündeki bölgelerin derinliklerine saldırdı. Ukrayna hükümeti, ordusunun "Herson yakınlarında Rusya'nın ilk savunma hattını aştığını" ve 29 Ağustos'ta aynı bölgedeki bir Rus üssünü vurduğunu söyledi.
Eylül ayına geldiğimizde ise Putin seferberlik ilan etti ve 300 bin yeni askeri cepheye gönderdi. Bu gelişmeden bir ay sonra ise Ukrayna, Kırım'ın sembolü Kerç Köprüsü'nü havaya uçurmayı başardı.
İki gün sonra Rusya, Ukrayna'yı füze saldırılarıyla bombaladı, aylardır ilk kez başkent Kiev'i ve diğer birkaç şehri vurdu. Rusya köprünün bir kısmını yıkan patlamanın intikamını sivillerden aldı.
2022-23 KIŞI
Kasım aynının sonlarında Ukrayna, Rus ordusunu kritik bir bölge olan Dinyeper Nehri boyunca çekilmeye zorladı. Ukrayna'nın yüksek yoğunluklu karşı taarruzu Kasım ayı başlarında sona erdi ve ordusunun yeniden toplanması için çalışmalar başlatıldı.
Kış aylarında savaşın şiddetinin en yoğun yaşandığı yer Bakhmut oldu. Rus ordusu ve Wagner grubu sayısız askerle şehri ele geçirmeye çalışırken Ukrayna ise var gücüyle bölgeyi savundu.
Wagner'in işgale karıştığına dair raporlar 2022'nin Nisan ayından beri civarından beri biliniyordu ancak grup Bakhmut için verilen mücadelede lider bir rol üstlendi. Her iki tarafında ağır kayıplar verdiği şehir için 'Kıyma makinası' benzetmesi yapıldı. 2023 yılının başlarında , batılı güçler bölgeye son model tanklarını göndermek için söz verdi. İngiltere, Almanya ve ABD tankları ilerleyen aylarda sahaya inecekti.
2023 BAHAR VE YAZI
Nisan ayına geldiğimizde Wagner grubunun lideri Prigojin, askerlerinin Bahkmut'u tamamen işgal ettiğini belirtti ve Ukrayna askerlerinin tahliyesi için bir koridor bıraktıklarını açıkladı. Kısa bir süre sonra ise şehir tamamen Ruslara geçti. Haziran ayına geldiğimizde ise Ukrayna ilk kez batı silahları ve tanklarıyla birlikte karşı saldırıya geçti ancak bu saldırıyı Rus ordusu püskürtmeyi başardı. Yine Haziran ayında Nova Kakhovka barajı Ruslar tarafından havaya uçuruldu ve birçok şehir sular altında kaldı.
Bu gelişmeden haftalar sonra ise Wagner lideri Prigojin Rusya'ya karşı 'isyan' etti. Rus ordusunun Wagner askerlerini vurduğunu öne siren Prigojin Moskova'ya doğru yürüdü, ancak daha sonra Belarus liderinin araya girmesiyle olaylar yatıştı. Wagner Rusya'da dağıtıldı, Prigojin ise yine haftalar sonra Belarus'ta ortaya çıktı.
ŞİMDİ NE OLUYOR?
Ukrayna an itibariyle ikinci defa bir karşı saldırı düzenliyor ancak bu saldırı da Rus savunma hattını kırmada henüz başarılı olmadı. Bağımsız analistlere göre Ukrayna bu iki ayda, 1.125 kilometrelik cephenin iki bölgesinde 16 kilometre civarında ilerlemeyi başardı. Bu, Kiev’in de Batı’nın da umduğundan daha yavaş.
Ukrayna güçleri üç ayrı noktada, cephede açabilecekleri bir gedik arıyor. Fakat bunun olacağını bilen Ruslar aylar boyunca, modern tarihin en gelişmiş savunma pozisyonlarını inşa etti. Siper, korugan ve tank engellerinden oluşan savunma hattına binlerce de mayın gömüldü.
Bugün yaşanan bir son dakika gelişmesinde ise Ukrayna S-200 füzeleri ile Kerç Köprüsü'nü bir kez daha hedef aldı. Rusya Savunma Bakanlığı ise füzelerin tespit edildiğini ve imha edildiğini açıkladı.
