Yeme-içmeye yol haritası

Pandemi sürecinin başlamasıyla yeme içme sektöründe dalgalanmalar bir türlü durulmadı. Uzun zamandır kapalı kalan işletmelerin açılıp açılmama kararı da gündemdeki son tartışmalardan. Herkes beklenti içinde. 2 milyonu aşkın çalışanı var yeme-içme sektörünün. Tedarikçileri, aileleri de sayarsanız 10 milyonu aşıyor. Moral verici haberlere büyük ihtiyaç var.

Açılıştan sonra müşterinin oturma süresinin 45 dakikayla sınırlandırılacağı konusu gündemde. Umarım tüm bunlar için aydınlatıcı cevaplar pek yakında verilebilir. Sorunlar restoranların açılmasıyla da bitmiyor. TURYİD Başkanı Kaya Demirer “Ek destek verilmemesi halinde işletmelerin yüzde 35’i tekrar açılamayabilir” diyor. Buna göre, mart sonu gibi, Kısa Çalışma Ödeneği’nin kalkması ve işten çıkarmaların yoğunlaşmasıyla 700 bin kişi iş kaybıyla karşı karşıya kalacak.

Pozitif fırsatlar ve negatif etkiler

TURYİD’in hazırladığı, işletmelerin kapanmasını engellemek ve işsizliği frenlemek amacıyla oluşturulan Yeme-İçme Sektörü Kamu Desteği ile Özel İstihdam Kalkanı Paketi dikkate almaya değer çıkış yolları öneriyor. Hep sorunları konuşuyoruz. Kaya Demirer’in gelecekle ilgili ne düşündüğünü merak ediyorum… “Yeni dönemi iki türlü ele alabiliriz” diyor: “Pozitif fırsatlar ve negatif etkiler. Negatif etkiler malum. Kapalılığın yanı sıra Maliye ve Hazine Bakanlığı’nın KDV, stopaj, Kurumlar Vergisi ile SGK prim kayıpları ve sosyoekonomik yansımaları ortada”. Kaya Demirer, pozitif etkileri şöyle sıralıyor: “Ayakta kalan işletmeler, daha fazla iş yapma imkânı bulacak. Gel-al ve paket servisi artacak. Hayalet mutfak, uydu mutfak gibi çoklu markaları içinde barındıran paket servise yönelik işletmeler kurulacak. Açık hava alanı olan lokasyonlar öne çıkacak.” Demirer’in belirttiği bir başka konu ise sektörde mutlak birleşmelerin ve satın almaların gerçekleşmesi.

Destek hayati  önem taşıyor

TURYİD Başkan Yardımcısı Ayhan Çarıkçılar da eleman sayısını muhafaza etme taahhüdünde bulunan işletmelerle ilgili, maaşların işletmeden, SGK’nın devlet tarafından karşılanmasını talep ettiklerini dile getiriyor. Ayrıca, yapılandırılmış vergi ve SGK taksitlerinin haziran ayından başlatılması, KDV indiriminin de yıl sonuna kadar uzatılması çok önemli.

Diyorum ki; her türlü tedbir alındıktan ve sıkı denetim yapıldıktan sonra restoranlar niye açılmasın? Elbette işletmeciler kadar halkımızın da bu konuda çok duyarlı olması ve kurallara saygı göstermesi şart. Sorun hepimizin sorunu ve bu süreci birbirimize destek vererek atlatmaktan başka çaremiz yok.

İşletmeciler ne diyor: 

Yücel Özalp, Pandeli, Oligark

İşletmelerimizin sağlıklı bir şekilde hayata dönebilmeleri için kira desteği sağlanmalı. Kısa çalışma ödeneği devam etmelidir. Vergiler sene sonuna kadar alınmamalıdır. Krediler de ötelenmelidir.

Yaprak Baltacı, Morini

Gelinen noktada, aylardır kapalı kalan işletmelerin olabildiğince katı kural ve önlemlerle bir an önce açılması gerekliliğine inanıyorum. Sektör bu süreçte çok hırpalandı. Maddi destek verilmesi son derece önemli.

Süleyman Tarakçı, Nalia Karadeniz Mutfağı

KDV oranlarının yıl sonuna kadar yüzde 1 olarak kalması, kısa çalışma ödeneklerinin kısmi çalışma ile uzatılması, bu mümkün görünmüyorsa belirli bir süre SGK primlerini devletin, maaşları işletmelerin ödemesi yerinde olacaktır.

Sertan Çavuş, Burgerillas Hamburger

Yaşadığımız bu zorlu süreçte hijyen ve denetim anlamında en kontrol edilebilir sektör olduğumuzu düşünüyoruz. Bu nedenle restoranların açılması birçok anlamda olumlu olacaktır.