Astımlı çocukların spor yapması faydalı

Havaların güzelleşmesiyle birlikte içimizde bir enerji patlamaları oluyor. Bazılarımız yürüyüş yapıyor bazılarımız tenis oynuyor, bazılarımız da başka sporlar yapıyor. Astımı olan çocuklar ise sporun zararlı olduğunu düşünüp evden dışarı çıkmıyor, televizyon başında elinde kola ve cips ile film izliyor veya bilgisayar başında oyun oynuyor.

Peki alerjik çocuklar gerçekten spor yapmamalı mı? Hangi sporları yapmalı? Bu soruların cevabını vermeye çalışacağım.

Fazla kilo astım için bir risktir

Fazla kiloastım için risk oluşturuyor. Çünkü yağ hücreleri astıma neden olan bazı maddeler salgılıyor. Bu maddeler astım gelişmesine neden olabiliyor. Ayrıca fazla kilo bronşları daraltıyor ve akciğerlerin kolay daralmasına neden oluyor.

Bu nedenlerden dolayı da fazla kilo astım gelişme riski artırıyor.

Kontrol altında olmayan astımlılar sporla sıkışabilir

Astımlı bir çocuk tedavi ile kontrol altında değilse spor yapması da zor olacaktır. Kontrol altında olmayan astımlıların bronşları daha dar olduğu için çok kolay nefes sıkışması olacaktır.

Bu nedenler astımlı çocukların mutlaka tedavi edilmesi ve hastalığın kontrol altında tutulması gerekmektedir.

Astımlılar hangi spora yönlendirilmelidir?

Özellikle önerilen spor dalı yüzmedir. Nemli ortamda yapılan egzersiz bronş spazmını provoke etmez. Yüzme sırasında su altında nefes verme ve su üstünde nefes alma işlemi yapıldığından bir nevi solunum egzersizi yapılmaktadır.

Astımlılarda sadece dalgıçlık önerilmez. Basketbol, bisiklet, uzun mesafe koşusu, futbol, kayak, buz hokeyi, buz pateni yüksek riskli sporlar olarak kabul edilir. Tenis, voleybol, güreş, halter, kısa mesafe koşusu ve skuaş ise düşük riskli sporlardır.

Spor seçiminde astımlı çocuğun astımının şiddeti, kontrol altında olup olmaması, tedavi altında akciğer kapasitesi ve çocuğun tercihi önemli rol oynamalıdır.

Astımlı çocuk spor yaparken nelere dikkat etmelidir?

Soğuk ve kuru havada spor yapmaktan kaçınılmalıdır. Bahar aylarında özellikle polen alerjisi olan astımlı çocukların havaların sıcak olduğu saatlerde açık alanda spor yapmaları önerilmez.
Çünkü polenlerin en yoğun olduğu dönemler Nisan, Mayıs ve Haziran aylarında havanın en sıcak olduğu saatlerde olmaktadır.

Bu dönemde gün battıktan sonra veya kapalı alanlarda spor yapılması tavsiye edilir.

Polenlere alerji yoksa böyle bir engel söz konusu değildir. Ayrıca astımlı sporcular burundan solunum yapmayı alışkanlık haline getirmelidirler. Böylece solunan havanın ısınması ve alerjen maddelerden süzülmesi sağlanmaktadır.

Ağır egzersizden önce, refrakter dönemi başlatabileceği için uygun ısınma egzersizi önerilir. Uzun süreli ısınma egzersizleri kısa süreli ısınma egzersizlerine göre daha yararlıdır. 15-30 dakikalık ısınmanın ardından 15 dakika ara verilip sonra egzersizin yapılması en idealidir.

Egzersizi aniden bırakmak yerine yavaş yavaş bırakmak, egzersizle indüklenen bronkospazmın şiddetini azaltabilir. Çünkü hava yolunun yeniden ısınmasını yavaşlatır ve sonuçtaki vasküler dilatasyon ve ödemi hafifletir.

Solunum yolları infeksiyonları sırasında egzersiz programlarına ara verilmelidir veya hafifletilmelidir. Polen mevsiminde duyarlı kişiler, polenin havadaki yoğunluğuna göre spor programlarını düzenlemelidir.

Yüzücülerin klor ve klor ürünlerine fazla maruz kalmasıyla astım belirtileri tetiklenebileceği için uzun süre klorlu havuzda yüzülmemesine de dikkat edilmelidir. Gözlerin klordan korunması için yüzücü gözlüğü kullanılmalıdır.

Spor astıma iyi gelir

Astım tedavisinin en önemli hedeflerinden biri hastanın istediği aktiviteyi yapmasıdır. Ayrıca düzenli egzersiz astım tedavisinin bir parçasıdır. Düzenli spor yapan çocukların akciğer kapasiteleri gelişmektedir. Sadece çok ağır egzersizlerden kaçınılmalıdır. Bu sebeplerden dolayı spor yapmaktan kaçınılmamalıdır. Spor ayrıca sosyal gelişim için de çok önemlidir.

Ne sıklıkta spor yapılmalıdır?

Egzersizlerin haftada 3-5 kez, 30-60 dk’lık programlar halinde yapılması uygundur. İleri derecede astımlı ve egzersize aşırı tepki veren hastaların egzersiz öncesi ilaç almaları gerekir. Egzersiz eğitimi ile egzersiz kapasitesi artırılabilmektedir.

Prof. Dr. Ahmet Akçay

Çocuk Alerji, İmmünoloji ve Astım Uzmanı

Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı

Çocuk Göğüs Hastalıkları Uzmanı

www.ahmetakcay.com