Güz depresyonunun ilacı güneş ışıÇı

Yeditepe Üniversitesi pkisiyatristlerinden Yard. Doç. Dr. Berfu Günel Akbaş, sonbahar aylarında özellikle deÇişen ruh halimizi nasıl canlandırmamız gerektiÇiyle ilgili sorularımızı yanıtladı. Bahar aylarında sık sık halsizlik, uyku hali ve depresif ruh hali gibi tipik belirtiler karşımıza çıkar. "Bahar yorgunluÇu", "Sonbahar depresyonu" gibi tanımlamalarla özetlediÇimiz bu durum kimilerinin sabah yataktan çıkmasını zorlaştırır, kimilerinin işine konsantre olamamasına neden olur, kimilerinin de eve kapanmasına yol açar. Bütün psikiyatrik rahatsızlıklar mevsim deÇişikliklerinde tetiklenir. Genelde sonbaharda kötüleşmeler, ilkbaharda da birazcık hareketlenmeler olur. Kimi insanlarda ise tam tersi olur.Zaten literatürde de "mevsimsel affectiv bozukluk" diye bir rahatsızlık tanımı da vardır. Bu hastalık daha çok bipolar bozukluÇun bir parçasıdır. Bu da halk arasında manik depresyon dediÇimiz hastalıÇın psikiyatrideki adıdır. Özellikle bu kişilerde sonbaharda kötüleşmeler çok görülür. Sonbaharda ruhsal durumumuz nasıl etkilenir? Bunda havaların soÇuması ya da ısı deÇişikliÇinden çok ışık deÇişimi bizi etkiler. Işık azalınca mutluluk hormonu diye bilinen ve depresyonda önemli rol oynayan "serotonin"in beyindeki salgılanımı olumsuz etkilenir. O yüzden kuzey ülkelerinde depresyon çok sık görülür ve intihar oranları yüksektir. IşıÇın azalması psikolojimizi olumsuz yönde etkiler, kişinin kendini kötü hissetmesine yol açar. Biyolojik olarak serotoninin salgılanması daha az olduÇu için sonbaharda etkileniyoruz. Zaten bu amaçla, depresyon tedavisinde kullanılan ve "ışık terapisi" olarak adlandırılan gün ışıÇını taklit eden aletler vardır. Havaların soÇuması bu tip deÇişikliklerde etkili mi? Tabii havalar soÇuyacak, kar yaÇacak, dışarı çıkamayacaÇız evlerimize kapanacaÇız gibi sosyal bir tarafı da var. Sabahları yine erken kalkacaÇız, yeniden yoÇun bir tempo başlayacak, çocuÇun okulu vs. derken bütün bunlar da psikolojimizi olumsuz etkiliyor. Yaz tatilinin bitmesi, bir sonraki yaza kadar tatil yapılamayacaÇı düşüncesi de kişinin psikolojisini olumsuz etkiler mi? Güneşli havalarda mutlaka yürüyüş yapın. Açık havada yürüyüş yaptıÇınız sırada bol bol güneşe bakın. Egzersiz de bu dönemde çok faydalı olur. Düzenli egzersiz, yürüyüş yapabilmek çok önemli. Her gün mutlaka dışarıya çıkın. Hobiniz olsun olmasın, kendinizi iyi hissettiÇiniz bir aktiviteniz olmalı. Bitkinlik ve depresif ruh haline karşı neler önerirsiniz? Bu mevsimde aÇır karbonhidratlı beslenmek hem metabolizmamıza hem de psikolojimize çok iyi gelmiyor. AÇır yaÇlı, karbonhidratlı yiyecekler kronik yorgunluk dediÇimiz, halsizlik, bitkinlik gibi belirtileri tetikliyor. Buna karbonhidrat tembelliÇi de diyebiliriz. Çikolata ise içerdiÇi haz verici maddeler sayesinde keyif verme özelliÇine sahip. Beslenmemizde nelere dikkat etmeliyiz?