Bakan Şimşek enflasyonu işaret ederek duyurdu! Emekliler ve asgari ücret için son dakika açıklaması
17.12.2024 - 03:26 | Son Güncellenme:
AA
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, "Vatandaşlarımız müsterih olsun. Birçok alanda enflasyonda hissedilebilir yavaşlama başladı." dedi. Öte yandan Bakan Şimşek asgari ücret ve emekliler için de önemli açıklamalarda bulundu.
Şimşek, TBMM Genel Kurulunda, Hazine ve Maliye Bakanlığının 2025 yılı bütçesine ilişkin sunum yaptı. 2023 yılının ikinci yarısından bu yana uyguladıkları Orta Vadeli Program sayesinde önemli kazanımların olduğunu belirten Şimşek, öncelikle makrofinansal istikrarı güçlendirdiklerini söyledi. Ekonomide yeniden dengelenmeyi sağladıklarını ve şoklara karşı dayanıklılığın artırıldığını dile getiren Şimşek, cari açığın milli gelire oranının yüzde 5,5'ten yüzde 1'in altına inmiş olmasının değerli olduğunu söyledi.
Bakan Şimşek, rezervleri artırarak rezerv düşüklüğünü endişe kaynağı olmaktan çıkardıklarını vurgulayarak, bunun "carry trade üzerinden sağlandığı" yönündeki iddialarının doğru olmadığını, artışın üçte ikisinden fazlasının uzun vadeli, makul maliyetli dış kaynak ve Türkiye'deki portföy tercihlerinden kaynaklandığını dile getirdi.
Son 1,5 yılda ülke risk priminin 450 baz puandan fazla düştüğünün, aynı dönemde gelişmekte olan ülkelerdeki risk primindeki düşüşün bunun 10'da biri olduğunun altını çizen Şimşek, "Program yoksa, program başarılı bir şekilde uygulanmıyorsa ülkenin risk primi kendisine benzer ülkelerden nasıl oluyor da aynı dönemde 10 kattan fazla düşüyor, diye sormak lazım." ifadelerini kullandı.
Türkiye'nin dış kaynak maliyetinin yüzde 30 düştüğünü belirten Şimşek, reel sektör ve bankaların çok daha uygun koşullarda finansmana eriştiğine dikkati çekti. Türk lirasına güven kazandırdıklarını anlatan Şimşek, program öncesi yüzde 36 seviyesine düşen Türk lirasının toplam mevduat içindeki payının yüzde 57'yi aştığını bildirdi.
"2024'te devam eden KKM hesaplarından herhangi bir zarar söz konusu değil"
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, Kur Korumalı Mevduat (KKM) konusundaki eleştirilere yanıt vererek, "KKM, tam 68 haftadır kesintisiz şekilde düşüyor. KKM stoku geçen sene 3,4 trilyon lirayla zirvedeydi, bugün itibarıyla 1,2 trilyon liranın altına düştü. 2024'te mevduat faizi ortalama yüzde 54,6 ama kur artışı bunun yarısı bile değil. Dolayısıyla 2024'te devam eden KKM hesaplarından herhangi bir zarar söz konusu değil." diye konuştu.
Programın bir unsurunun da mali disiplini güçlü şekilde yeniden tesis etmek olduğunu ifade eden Şimşek, deprem harcamalarına rağmen bütçe açığını kontrol altına aldıklarını ve düşürmeye başladıklarını söyledi.
Şimşek, Türkiye'nin bu sene dünyada 3 büyük kredi derecelendirme kuruluşu tarafından notu 2 kademe birden artan tek ülke olduğuna işaret ederek, programın hedeflerine değindi.
Programı uygularken küresel ekonomideki gelişmeleri de yakından takip ettiklerini kaydeden Şimşek, "Küresel koşullar, programın başında zordu. Çünkü geçen sene küresel faizler yüksekti. Küresel ticarette artış zayıftı ve ticaret ortaklarımızın büyümesi oldukça düşüktü. Ancak 2025'te küresel koşullar program açısından çok daha elverişli hale gelecek. Çünkü 2025'te ticaret ortaklarımızın büyüme performansının iyileşmesi bekleniyor. Bu yıl faiz indirimlerine başlayan gelişmiş ve gelişmekte olan ülke merkez bankalarının önümüzdeki dönemde de indirimlere devam etmesi, yani küresel finansal koşulların daha elverişli olması bekleniyor. Emtia fiyatlarının düşük seyredeceği tahmin ediliyor. Bütün bunlar program açısından olumlu." değerlendirmesinde bulundu.
"Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek için gerekli zemini oluşturduk"
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde AK Parti hükümetleri olarak her zaman daha müreffeh Türkiye inşa etme hedefiyle çalıştıklarını anlatan Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Makroekonomik dengesizlikleri gidermek için uyguladığımız politikalarla 2024'te iç talep yavaşladı ve ekonomide yeniden dengelenme başladı. Dezenflasyon sürecinde büyüme öngörülerimiz doğrultusunda. Kısa vadede yavaşladı. Ancak bu geçicidir. Sanayi üretimindeki sınırlı daralmaya bakarak genel ekonomik gidişata ilişkin yorum yapmak eksiklik olacak. Çünkü ekonominin geri kalan yaklaşık yüzde 79'u büyümeye devam etmektedir. Önümüzdeki yıl daha destekleyici olacak olan küresel koşullarla birlikte dezenflasyon sayesinde oluşacak elverişli yurt içi finansal koşullar ve artan reel sektör güveninin ekonomik aktiviteyi olumlu etkilemesini bekliyoruz."
Şimşek, uyguladıkları politikalar sayesinde enflasyonun bu yılın mayıs ayındaki zirve seviyesine göre 28 puan gerilediğinin altını çizerek, şunları kaydetti:
"Dezenflasyona yönelik politikalara daha geç tepki veren ve geriye dönük fiyatlamanın olduğu hizmetlerde enflasyon yüksek seyrediyor. Vatandaşlarımız müsterih olsun. Gıdadan dayanıklı mallara, eğitimden ulaştırmaya birçok alanda enflasyonda hissedilebilir yavaşlama başladı. 2025'te devam edecek. Enflasyonu kalıcı olarak düşürmek için gerekli zemini oluşturduk, çerçeve şekillendi. 2025'te 4 temel faktör nedeniyle enflasyon düşmeye devam edecek. Birincisi, para politikasının gecikmeli etkisi daha belirgin hale gelecek. İkincisi, bütçe açığını azaltarak, kamu maliyesinin enflasyonla mücadeleye daha güçlü destek vermesini sağlayacağız. Üçüncü olarak bütçe imkanları çerçevesinde bazı yönetilen ve yönlendirilen fiyatları enflasyon hedefiyle uyumlu şekilde belirleyeceğiz. Son olarak gıda, konut ve enerji gibi temel alanlarda arzı artıracak proje ve reformlara hız vereceğiz."
"Vergi adaletini güçlendirmeyi amaçlıyoruz"
Hazine ve Maliye Bakanı Şimşek, yaklaşık 56 milyar dolar olan cari açığın bugün yaklaşık 8 milyar dolar seviyesine düştüğünü ifade ederek, cari açıkta düşüşü kalıcı hale getirmek için yapısal reformların hızlandırılması gerektiğini dile getirdi.
Kamuda harcama disiplinini sağlayacak adımları attıklarını anlatan Şimşek, "Kamu İhale Kanunu'nda çok kapsamlı revizyona gittik. Buna ilişkin düzenlemeleri grubumuza gönderdik. KİT yönetişim reformu konusunda da yapısal reformu tamamlayıp yine taslağı partimizin yetkililerine ilettik." dedi.
Şimşek, Uluslararası Finans Enstitüsü verilerine göre, 60 gelişmiş ve gelişmekte olan ülke arasında Türkiye'nin en düşük kamu borcuna sahip 6'ncı ülke olduğunun altını çizerek, kur riskini azaltmak amacıyla ağırlıklı olarak Türk lirası cinsinden borçlandıklarını, borcun vadesini uzatarak stokun refinansman riskini azalttıklarını, faiz riskini azaltmak için değişken faizli borçlanmanın payını sınırladıklarını ve güçlü nakit rezervi tutuklarını belirtti.
Vergi adaletini güçlendirmeyi amaçladıklarını vurgulayan Şimşek, yapılan vergi düzenlemelerine değindi. Vergi harcamalarını başta vergi adaleti olmak üzere, ekonomik, sosyal ve çevresel hedefleri desteklemek için etkin politika aracı olarak kullandıklarına dikkati çeken Şimşek, Türkiye'nin büyüme potansiyelini artıran, istihdama katkı sunan yatırım, üretim, AR-GE, ihracat faaliyetlerine vergisel teşvikler verdiklerini söyledi.
Şimşek, "vergi harcamalarının sadece sermaye kesimine sağlandığı yönündeki" iddiaların da gerçeği yansıtmadığını ifade ederek, "En büyük vergi harcama kalemi nedir biliyor musunuz? Asgari ücretten vergi almamamızın 2025'teki maliyeti 853 milyar lira. Bütün vergi harcamalarının neredeyse 3'te biri. AR-GE faaliyetleri ve istihdam sağlayacak yatırımlar için 683 milyar lira vergi harcaması öngörüyoruz. Biz yatırımları desteklemeyelim mi? AR-GE'yi desteklemeyelim mi?" diye konuştu.
Kayıt dışılıkla mücadele kapsamında yapılan denetimlere ilişkin bilgi veren Şimşek, vergi borçlarının silindiği iddialarının da gerçeği yansıtmadığına işaret etti. Şimşek, "Meclisimizin kanun düzenlemesiyle ancak alacaklar silinebilir." ifadesini kullandı.
"Aylık ve ücretlerde iyileştirmelerle enflasyonun üzerinde artış yapıldı"
Bakan Şimşek, çalışanların ve emeklilerin her zaman yanında olduklarını vurgulayarak, aylık ve ücretlerde iyileştirmelere gidildiğini ve enflasyonun üzerinde artış yapıldığını söyledi. Buna ilişkin örnekler veren Şimşek, "Çalışanlarımızı, emeklilerimizi enflasyona ezdirmedik, ezdirmeyeceğiz. Bu programda da hedefimiz bu yönde, değişmedi. Enflasyon şu anda yüzde 47'dir, yıl sonu muhtemelen yüzde 45 olacak. Bu yıl en düşük memur maaş artışı yüzde 78. Enflasyonun 1,7 katı. En düşük emekli aylığı yüzde 68 arttı, enflasyonun 1,5 katı. Asgari ücret de muhtemelen enflasyonun üzerinde seyredecek." değerlendirmelerinde bulundu.
Bütçede öğrencilerin, gençlerin, engellilerin, 65 yaş üstü büyüklerin, çiftçilerin, esnafın, sanatkarların, çalışanların, emeklilerin ve toplumun bütün kesimlerinin bulunduğunu belirten Şimşek, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Temelleri sağlamlaştırmak hususunda önemli mesafeler kaydettik. Küresel ekonomide karşı karşıya kaldığımız meydan okumaların ve ülkemizdeki yapısal sorunların kolay çözümü olmadığını biliyoruz, kabul ediyoruz. Bu sorunları çözmek için uyguladığımız bir program var, bunu kararlılıkla uygulamaya devam edeceğiz. Çünkü amacımız bir taraftan makrofinansal istikrarı tesis etmek, bir taraftan tabii ki temel sorunları çözmektir. Kaynaklarımızı daha verimli kullanarak yatırımı, istihdamı, ihracatı artıracağız. Enflasyon yeni bir sorun değil. 70'lerde, 80'lerde, 90'larda da sorundu. AK Parti döneminde tek haneye indirmiştik, tekrar tek haneye indireceğiz." Öte yandan Bakan Şimşek'in Genel Kuruldaki sunumunu, eşi Esra Şimşek de dinleyici locasından izledi.
GENEL KURULDA, BÜTÇELER ÜZERİNDEKİ KONUŞMALARIN ARDINDAN SORU-CEVAP BÖLÜMÜNE GEÇİLDİ
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, büyük şirketlerden alacakların tamamının takip edildiğini, tahsilatı için Gelir İdaresi Başkanlığındaki herkesin seferber olduğunu söyledi.
Hazine ve Maliye Bakanı'nın vergi alacaklarından vazgeçme yetkisinin olmadığını vurgulayan Şimşek, "Bugüne kadar Maliye Bakanı asla vergi silmemiştir, silemez. Vergi alacaklarından vazgeçmek, sadece ve sadece yüce Meclis'in yetkisinde olan bir husustur. Kesinleşmiş, tahakkuk etmiş vergi alacaklarından bir bakan tarafından hatta cumhurbaşkanı tarafından vazgeçilmesi asla ve asla söz konusu olamaz." diye konuştu.
Şimşek, muhalefet milletvekillerinin laf atması üzerine, "Soru soruyorsunuz, dinlemiyorsunuz. Soruya cevap vereceğim. Nezaket diye bir şey var mı?" şeklinde tepki gösterdi.
Bazı DEM Parti milletvekillerinin "yalan söylediğini" iddia etmesine karşılık Şimşek, "Siz yalan atıyorsunuz." ifadesini kullandı.
Genel Kurulda tartışma yaşanması üzerine Meclis Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder, birleşime ara verdi.
Aranın ardından konuşmasına devam eden Şimşek, yasa dışı bahse yönelik soruyu şöyle yanıtladı:
"MASAK başta olmak üzere Bakanlığımızın ilgili birimleri, adli makamlarımız ve kolluk birimlerimizle işbirliği içerisinde ciddi çalışma yapıyor. 2023'ten bu yana tam 17 bin 304 kişiyi konu eden analiz çalışmaları yapılmış, adli makamlar ve kolluk birimleriyle düzenli şekilde paylaşılmıştır. Bu çerçevede 2 milyar lirayı aşkın işlemin gerçekleştirilmesi Bakanlığımızın kararlarıyla engellenmiştir. Milli Piyango, 2023 yılında 168 bin 30 ve bu yılın ilk 11 ayında yaklaşık 222 bin 554 site için BTK'ye ihbarda bulunmuş, bu sitelere erişim engelinin getirilmesi sağlanmıştır. Dolayısıyla yasa dışı bahisle mücadele konusunda bütün birimlerimiz yoğun bir şekilde çalışmaktadır."
"Bölgesel kalkınmışlık farklarını gidermek bizim en önemli hedeflerimizden bir tanesi"
Bazı milletvekillerinin kalkınmada bölgeler arası farklılık olduğunu iddia ettiğini aktaran Şimşek, Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerindeki yatırımları anlattı. Şimşek, 2003-2024 döneminde DAP ve GAP bölgelerindeki büyümenin genel büyümenin üzerinde olduğunu belirtti. Söz konusu dönemde Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde kamunun sabit fiyatlarla 1,1 trilyon lira, Doğu Anadolu Bölgesi'nde 1 trilyon 40 milyar lira yatırım yaptığını anlatan Şimşek, bu bölgelerde organize sanayi bölgelerinin kurulduğunu dile getirdi.
Mehmet Şimşek, "Bu bölgelere en büyük teşviki veriyoruz. Bu bölgelerde yeterli düzeyde özel sektör yatırımı yoksa o zaman bizim sorunu terörde aramamız gerekiyor. Üzerimize düşeni yaptık, yapmaya devam edeceğiz. Bölgesel kalkınmışlık farklarını gidermek bizim en önemli hedeflerimizden bir tanesi." diye konuştu.
Mücbir sebep halinin bir yıla kadar uzatılması konusunda Bakanlığına yetki verilmesine yönelik düzenlemeye işaret eden Şimşek, "Mücbir sebep hiçbir zaman durmadı. Sadece etkilendiğini ispat etmeyenlere yönelik süre doldu. Biz ona ilişkin bir yasal düzenleme geldiğinde bütün boyutlarıyla değerlendireceğiz. Gereken desteği vereceğiz." değerlendirmesinde bulundu.
"Bu kapının açılması için bastırmaya devam ediyoruz"
Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Alican Gümrük Kapısı'nın açılmasıyla ilgili Dışişleri Bakanlığı ile koordinasyon içerisinde olduklarını belirterek, "Van Kapıköy Gümrük Kapısı yenilenmişti. İranlı turistlerin yoğun olarak kullandığı bir kapımız. Ticari araçların geçişine açılmasını çok istiyoruz. Geçen hafta çarşamba günü Tahran'da resmi ziyaretteydim. İranlı mevkidaşlarıma bu konuda özellikle istekte bulundum. Onlar da bu 40 kilometrelik yolun yapımı konusunda çalışacaklarını söyledi. Bu kapının açılması için bastırmaya devam ediyoruz." dedi.
2020-2023 arasında 627 kadın kooperatifinin 666 projesine 76 milyon lira destek sağladıklarını anlatan Bolat, 2024'te de 147 kooperatifin 166 projesine destek verdiklerini söyledi.
Bolat, engellilerin ve gençlerin kurdukları kooperatiflere de Koop-Des programı çerçevesinde benzeri destekler vereceklerini vurguladı.
Perakende Ticaretin Düzenlemesi Hakkındaki Kanunun 2015 yılının Ocak ayında yürürlüğe girdiğini dile getiren Bolat, "Tüketiciler ve tüketici kuruluşları dağıtım kanalı gibi kuruluşları üzerinde de etkileri olacak, bu konuyla alakalı çok boyutlu bir çalışma devam ediyor." diye konuştu.
"Ben yalan atmıyorum. Size iade ediyorum"
Genel Kurulda, soru-cevap işlemi sırasında yaşanan gerginliğe ilişkin grup başkanvekilleri değerlendirmede bulundu.
Meclis Başkanvekili Sırrı Süreyya Önder, bunun üzerine Bakan Şimşek'e söz verdi.
Şimşek, bütün milletvekillerinin saygıyı hak ettiğini, kendisinin de saygı ve nezaket çerçevesinde Genel Kurula hitap ettiğini söyledi.
Bakan Şimşek, "Bana oradan bağırıp 'Yalan atıyorsun.' dediler. Ben yalan atmıyorum. Size iade ediyorum. Kayıtlara bakarsanız görürsünüz. Yüce Meclisimizin hiçbir üyesine bugüne kadar olduğu gibi bundan sonra da saygısızlık etmem. Siz bana 'Yalan atıyorsunuz.' dediniz. Asla bir saygısızlık etmek istemedim. Biz size her zaman saygı ve nezaket çerçevesi içinde hitap ettik ve sorularınıza cevap verdik." diye konuştu.
Uzlaşma müessesesinin 1963'ten beri bulunduğunu belirten Şimşek, "Yılda dönem dönem 10 bin, 15 bin tane uzlaşma yapılıyor; taşrada yapılıyor, merkezde yapılıyor. Net bir şekilde, bundan sonra asla ve asla vergi borcunun aslının hiçbir aşamada silinmesi söz konusu olmayacaktır." dedi.
Bu sırada da muhalefet sıralarından milletvekillerinin laf atması üzerine Şimşek, "Sabah 11.00'den beri nezaket içerisinde, hiçbir yorumda bulunmadan ve gerçekten elimden geldiğince dikkatle hepinizi dinledim, bu size saygımı gösterir çünkü siz saygıyı hak ediyorsunuz, siz milletin temsilcisisiniz fakat biz konuşmaya başlayınca siz başlıyorsunuz. Böyle bir usul yok." ifadelerini kullandı.
Genel Kurulda şahsı adına söz alan DEVA Partisi Balıkesir Milletvekili Burak Dalgın, 2025 yılı bütçesinden faize ayrılan payı eleştirerek, "Faize ayrılan para, deprem hasarlarının giderilmesi ve afete hazırlık için ayrılan paranın neredeyse 3 katından fazla; yükseköğretime ayrılan paranın 4 katı, tarıma ayrılan paranın 5 katı; sanayinin geliştirilmesi, üretimin ve yatırımın desteklenmesi için ayrılan paranın 15 katı." diya konuştu.
CHP Manisa Milletvekili Bekir Başevirgen ise "bütçede, eğitimin, sağlığın, sosyal yardımların ve halkın yaşamını kolaylaştıran alanların gözden çıkarıldığını" savundu.
Ticaret ile Hazine ve Maliye bakanlıklarının 2025 yılı bütçeleri TBMM Genel Kurulunda kabul edildi
Konuşmaların ardından Ticaret Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile bağlı kurumların 2025 yılı bütçeleri TBMM Genel Kurulunda kabul edildi. Meclis Başkanvekili Önder, birleşimi saat 11.00'de toplanmak üzere kapattı.
TBMM Genel Kurulunda Ticaret ile Hazine ve Maliye bakanlıklarının 2025 yılı bütçelerinin görüşmeleri tamamlandı. Oturumun kapanmasının ardından, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek ve AK Parti Milletvekilleri hatıra fotoğrafı çektirdi.
