24.02.2025 - 07:07 | Son Güncellenme:
DIŞ HABERLER SERVİSİ
ABD Başkanı Donald Trump, Ukrayna'daki savaşın hızla sona ermesini savunuyor ve geçen hafta başında, Suudi Arabistan'da üst düzey ABD ve Rus yetkililerinin, Kiev temsilcilerinin bulunmadığı barış görüşmeleri için bir araya geldi. CNN International'ın yorumuyla Ukrayna ve Avrupa müttefikleri, Amerika Birleşik Devletleri'nden gelen bu yeni yaklaşıma şaşkın şekilde uyum sağlamak için çaba harcıyor. Trump son olarak Zelenskiy'i 'diktatör' olarak tanımlayıp "Elini çabuk tutmazsa ülkesini kaybedebilir" dedi.
UKRAYNA, TOPRAKLARININ %11'İNİ KAYBETTİ
Rusya'nın tam ölçekli işgalini başlatmasından bu yana üç yıl içinde, Ukrayna büyük toprak kayıpları yaşadı ancak Batılı müttefiklerinin askeri yardımları sayesinde bazı bölgeleri geri almayı başardı. Milyonlarca Ukraynalı yerinden edilip, binlerce kişi öldü ya da yaralandı.
Savaşın başında, Ukrayna başkent Kiev'den askerlerini geri çekmiş ve daha sonra kuzeydoğudaki Kharkiv ve güneydeki Kherson bölgelerinin bazı kısımlarında zaferler kazanmıştı. Ancak doğuda Donetsk ve Bakhmut civarındaki alanlarda büyük kayıplar da verdi.
CNN'in Amerika merkezli çatışma izleme kurumu Institute for the Study of War'dan alınan verilerle yaptığı analize göre 2022 işgalinden bu yana, Ukrayna topraklarının yaklaşık %11'ini kaybetti. 2014'ten itibaren Rusya ve Rusya destekli gruplar tarafından ele geçirilen topraklar da hesaba katıldığında, 2014'ten bu yana Ukrayna'nın Rusya'ya kaybettiği toplam toprak oranı yaklaşık %18 olarak hesaplanıyor.
2014 yılında, Rusya güçleri, Maidan Devrimi'nin ardından Kiev'deki siyasi kargaşanın başlamasının hemen ardından, Kırım'ı Ukrayna'dan yasa dışı bir şekilde ilhak etti. Aynı yıl, Rusya'nın desteklediği ayrılıkçılar, Donbas bölgesinin bazı kısımlarını ele geçirdi ve bu topraklar bugüne kadar Rusya'nın denetiminde kaldı.
Rusya, 24 Şubat 2022'de tam ölçekli işgalini başlattığında, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'nın tamamını birkaç gün içinde ele geçireceğini beklediği bildirildi. Ancak bunun yerine, Ukrayna'nın Batılı müttefiklerinden gelen askeri yardımlarla yapılan karşı saldırılar sayesinde üç yıl süren yoğun çatışmalar yaşandı.
Amerika Birleşik Devletleri, 2022'de başlayan savaşın başından bu yana Ukrayna'ya en büyük finansal yardımı sağlayan ülke oldu, yaklaşık 95 milyar dolar tutarında askeri, insani ve finansal yardım yaptı - ancak bu yardım Trump yönetimi altında tehlikeye girebilir.
MİLYONLARCA UKRAYNALI YERİNDEN EDİLDİ
Rusya'nın toprakları ele geçirmesi ve işgalin ardından geçen yıllarda, milyonlarca Ukraynalı evlerini terk etti; ya Ukrayna'nın diğer bölgelerine ya da başka ülkelere sığındılar.
Birleşmiş Milletler'in 2024 sonu verilerine göre, yaklaşık 6,3 milyon Ukraynalı mülteci Avrupa'da yaşıyor, bunlardan yaklaşık 1,2 milyon Ukraynalı Almanya'da, neredeyse 1 milyon Polonya'da ve 390 bin Ukraynalı Çek Cumhuriyeti'nde bulunuyor.
Birleşmiş Milletler'in Haziran 2024 itibarıyla yaptığı en son tahmine göre, Rusya Federasyonu'nda 1,2 milyon Ukraynalı mülteci yaşıyor.
BİNLERCE SİVİL HAYATINI KAYBETTİ
Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi'ne göre, Ukrayna'da savaş sırasında 40 bin'den fazla sivil öldü veya yaralandı, ölümlerin çoğu patlayıcı silahlar nedeniyle gerçekleşti. Ölenlerin en az yarısı (6.203) yetişkin erkekler, 669'u ise çocuklardı.
ATACMS VE OREŞNİK GERİLİMİ
Savaşta geçen yılın Kasım ayı yeni bir gerilime sahne olud 19 Kasım'da dönemin ABD Başkanı Biden'ın ATACMS izninin ardından gelen Putin'in nükleer restinden dakikalar sonra Ukrayna, ilk füzeyi 115 km öteye ateşledi. Rusya ordusuna göre Kiev şu ana kadar toplam 6 ATACMS attı. Ukrayna'nın hemen ardından İngiliz yapımı Storm Shadow füzelerini de kullanması uluslararası gerilimi artırdı.
Rusya ise 21 Kasım'da savaşta ilk kez kıtalararası balistik füze kullandı. Avrupa Birliği'nden ilk açıklama gelirken, Ukrayna lideri Zelenskiy "Çılgın komşumuz bir kez daha gerçekte kim olduğunu gösterdi" dedi. Rusya daha sonra füzenin Rus yapımı Oreşnik füzesi olduğunu açıkladı.
TRUMP'IN 500 MİLYON DOLARLIK TALEBİ
Trump, Ukrayna'daki savaşı hızlı bir şekilde sona erdirme vaadi vermiş ve 2024 kampanyası boyunca ABD'nin Ukrayna'ya gönderilen fonları eleştirmişti. Son zamanlarda, yardımlar için ticari bir yaklaşım benimsemeyi önerdi ve ABD'nin karşılığında nadir toprak minerallerine erişim sağlaması gerektiğini söyledi, ancak Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy bu öneriyi reddetti.
Trump bu ayın başlarında Fox News'e verdiği bir röportajda "Onlara, 500 milyar dolar değerinde nadir topraklar istediğimi söyledim ve temelde bunu yapmayı kabul ettiler, böylece en azından aptal hissetmiyoruz. Aksi takdirde aptal oluruz. Onlara şunu söyledim, bir şey almamız gerekiyor. Bu parayı ödemeye devam edemeyiz" dedi.
Ukrayna, ABD Yardım Ajansı (USAID) faaliyetlerinin yakın zamanda askıya alınmasından etkilenmiş durumda. Yardımın dondurulması, Ukrayna sivil toplum kuruluşları ve hayır kurumlarının personel çıkarmalarına ve intihar yardım hatları ile HIV tespiti projelerini geçici olarak kapatmalarına yol açtı. Son üç yılda, Ukrayna USAID fonlarının en büyük alıcısı oldu.
RUSYA NE KADAR ASKER KAYBETTİ?
NATO güncel açıklamasında Rusya'nın Ukrayna'daki kayıplarının arttığını, sadece geçen yıl 530 bin askerin kaybedildiğini açıkladı. Ukrayna Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı'nın 23 Şubat’ta yaptığı açıklamaya göre ise Rusya Ukrayna’da toplam 867 bin 180 asker kaybetti.
Rapora göre, Rusya ayrıca şu kayıpları verdi:
- 10.168 tank,
- 21.151 zırhlı muharebe aracı,
- 38.334 araç ve akaryakıt tankeri,
- 23.582 topçu sistemi,
- 1.296 çok namlulu roketatar sistemi,
- 1.081 hava savunma sistemi,
- 370 uçak,
- 331 helikopter,
- 26.428 insansız hava aracı (İHA),
- 28 gemi ve tekne,
- 1 denizaltı.