21. Yüzyılda Anayasa Yargısının Geleceği Sempozyumu Açılış Oturumu Yapıldı

İSTANBUL (AA) - Anayasa Mahkemesinin 63. kuruluş yıl dönümü kapsamında düzenlenen "21. Yüzyılda Anayasa Yargısının Geleceği" sempozyumunun açılış oturumu yapıldı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın katılımıyla Dolmabahçe Sarayı'nda düzenlenen "Anayasa Mahkemesi 63. Kuruluş Yıl Dönümü" programı kapsamında açılış töreninin ardından sempozyumun açılış oturumu gerçekleştirildi.

Oturumda konuşan Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) Hakimi Prof. Dr. Saadet Yüksel, son 63 yılda Anayasa Mahkemesi ve bu mahkemeye başvuru yollarının, Türkiye'deki tüm bireylerin temel haklarını güvence altına alan vazgeçilmez bir mekanizma haline geldiğini söyledi.

Yapay zeka alanındaki son gelişmelerin hayatın pek çok alanını etkilediğini belirten Yüksel, "Yapay zekanın daha doğrudan ve somut faydaları arasında, belirli sorunlara yönelik çözümler geliştirmesi sayılabilecekken, bazı yapay zeka uygulamalarının getirdiği sosyal faydalarınsa daha soyut nitelikte olduğunu görebiliriz. Örneğin karar alma süreçlerinde algoritmaların kullanılması halinde, bir insan tarafından yapılan yargılama faaliyetinin maruz kalabileceği ön yargıların azaltılabileceğine dair bulguların mevcut olduğu iddia edilmektedir. Elbette bu konu genel geçer bir kabule konu olamayacak kadar çeşitli nüans ve ayrıntıları içermektedir." ifadelerini kullandı.

Yüksel, algoritmalara dayalı karar alma mekanizmalarının potansiyel ayrımcılık gibi önemli riskleri de beraberinde getirebileceğinin önemle tartışıldığına dikkati çekti.

Adalete erişim ve yüksek başvuru sayısı konularına vurgu yapan Yüksel, bireysel başvuru sisteminin AİHM'de olduğu gibi Anayasa Mahkemesinde de adalete erişimi sağlayan güçlü bir araç olarak öne çıktığını aktardı.

Sonbaharda Anayasa Mahkemesine bireysel başvuru sisteminin 13. yıl dönümünün kutlanacağını ifade eden Yüksel, şöyle devam etti:

"Gerçekten de bu mekanizma, adalete erişimin sağlanması adına büyük bir başarı öyküsüdür. AİHM ile Anayasa Mahkemesinin karşı karşıya olduğu güncel ve hatta gelecekteki önemli zorluklardan biri de yüksek sayıda bireysel başvurunun incelenmesidir. Yüksek başvuru sayısı yalnızca yargısal iş yükü değil, aynı zamanda bu kararların uygulanması bağlamında da sorunlar doğurabilmektedir. AİHM, bu tür sistemsel sorunlara yanıt olarak pilot karar ve benzeri usuller geliştirmiştir. Bu ve çeşitli mekanizmalar bir çözüm aracı sunsa da bu yaklaşımın kullanılabilirliğini sağlamak için sadece ciddi kurumsal kapasite ve yargı kaynağı değil, aynı zamanda ulusal yargı makamlarının Mahkemeyle diyalog içinde olmasının da büyük önemi bulunmaktadır."

Yüksel, Anayasa Mahkemesinin bu anlamda esaslı bir rol oynadığını vurgulayarak, "Yapısal sorunlardan kaynaklanan ihlallere ilişkin genel tedbirlerin uygulanmasında Anayasa Mahkemesinin ne denli belirleyici bir rol oynayabileceğini açıkça görmek mümkün. Yüksek başvuru sayılarına rağmen Anayasa Mahkemesinin bu yükü titizlikle ve sorumlulukla karşılaması, uluslararası düzeyde de dikkatle takip edilen bir kararlılık örneğidir." ifadelerini kullandı.

Yüksel'in konuşmasının ardından Anayasa Mahkemesi Başkanı Kadir Özkaya, sempozyum konuşmacılarına plaket takdim etti.

Oturumda, Afrika İnsan ve Toplum Hakları Mahkemesi Başkanı Imani Daud Aboud, Asya Anayasa Mahkemeleri ve Muadil Kurumlar Birliği Dönem Başkanı ve Tayland Krallığı Anayasa Mahkemesi Başkanı Prof. Dr. Nakharin Mektrairat, Avrupa Anayasa Mahkemeleri Konferansı Dönem Başkanı ve Arnavutluk Anayasa Mahkemesi Başkanı Holta Zaçaj da birer konuşma yaptı.

Programda daha sonra Başkan Özkaya ile Irak Federal Yüksek Mahkemesi, Mısır Yüksek Anayasa Mahkemesi ve Cezayir Anayasa Mahkemesi yetkilileri arasında ikili işbirliği anlaşmaları imzalandı.

İmza töreninin ardından Irak Federal Yüksek Mahkemesi temsilcisi Başkan Özkaya'ya plaket takdim ederken, programın bugünkü bölümü tüm katılımcıların yer aldığı toplu aile fotoğrafı çekimiyle sona erdi.

Yıl dönümü programı, yarın farklı başlıklardaki sempozyumlarla devam edecek.