Harşit Çayı’nın debisi arttı, uyarı geldi

Sinan UÇAR/GÜMÜŞHANE,(DHA)- DOĞU Karadeniz Bölgesi’nde, son aylarda etkili yoğun kar yağışı sonrası ani ve hızlı kar erimesiyle Gümüşhane’de Harşit Çayı'nın debisi arttı. Taşkın riskine karşı uyarılarda bulunan Gümüşhane Üniversitesi Öğretim Üyesi Dr. İlter Kutlu Hatipoğlu, “Köprü ayaklarının tıkanması ile tehlikeler muhakkak beklenebilir” dedi.

Doğu Karadeniz’de küresel iklim değişikliğine bağlı olarak, can ve mal kayıplarıyla sonuçlanan sel ve heyelanlara yol açan ani ve şiddetli lokal yağışlar, son haftalarda mevsim normallerinin üstünde yağmur ve kar yağışı şeklinde görüldü. Nisan ayında Doğu Karadeniz genelinde etkili olan kar yağışı sonrasında hava sıcaklıklarının ani yükselmesi, karın hızlı erimesine yol açarak heyelan ve derelerde taşkın riskini artırdı. Türkiye’nin en hızlı akan çayı olma özelliği taşıyan Harşit Çayı’nın doluluk oranı, kar erimelerine bağlı olarak Nisan ayında saniyede 93 metreküp olarak ölçüldü. Harşit Çayı’nın taşıdığı birikintilerin dar olan köprü ayaklarını tıkaması halinde geçiş güzergâhındaki Torul, Kürtün, Doğankent ve Tirebolu ilçelerinde taşkına neden olabileceğini öne süren uzmanlar, uyarılarda bulundu.

‘GÜMÜŞHANE’DE TAŞKIN RİSKİ VAR’

Gümüşhane Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya bölümü öğretim üyesi Dr. İlter Kutlu Hatipoğlu, kentin yer şekilleri açısından fazla eğimli olduğunu ve eğimin fazla olduğu bölgelerde taşkın riskinin çok fazla bulunmadığını söyledi. Derelerde taşkına neden olan en önemli unsurun yapılaşmalar olduğunu belirten Dr. Hatipoğlu, “Akarsu yatağının yukarısında bir yapılaşma varsa, yükselen debiyle birlikte bu yapılardan kopan parçalar taşınarak yine insan yapısı olan doğal olmayan köprülerimizi tıkayabilir. Bu durum da, başka akarsular üzerindeki yapıların önünü keserek vadinin önünü kapayabilir. Böyle durumlarda suyun vadisi dışına çıkma durumu vardır. Gümüşhane’de taşkın riski var. Akarsuyun daha çok ağız kısmında, ana kol ile çok fazla yan kolların birleştiği kesimlerde ve Karadeniz ile birleşme noktasındaki akarsuyun ağız kısmında, eğimin çok düşük olduğu kesimlerde de yine taşkınlara denk geliriz” dedi.

‘GÜMÜŞHANE KÖPRÜSÜ’NÜN AYAKLARINDAN BİRİNİN GÖZÜ KAPALI’

Gümüşhane’de Harşit Çayı üzerindeki köprü ayaklarının taşınan malzemeyle tıkanması halinde tehlikeli olabileceğini belirten Dr. Hatipoğlu, “Önlem şu an değil daha önce alınmalıdır. Böyle yapıların özellikle yaz döneminde tamamlanması uygun olabilir. Gümüşhane’de yaşadığımız bir problem var. Gümüşhane Köprüsü’nün ayaklarından bir tanesi su geçişi için oldukça yeterli ancak diğer bir tanesi biraz daha estetik kaygılar gözetilerek küçük yapılmış. Akarsuyun kanalının bir kısmını zaten bu şekilde kapatmışız. Geri kalan kısmının da bahsettiğim malzemeler ile doldurulması bizim için büyük bir sorun yaratabilir. Benim yakın çevrede tehlike olarak gördüğüm en önemli yapı orasıdır” diye konuştu.

‘TİREBOLU’YA YAKIN KESİMLERDE TAŞKINLAR ARTABİLİR’

Bölgede beklenin üstünde kar yağışı yaşandığını ifade eden Dr. Hatipoğlu, “Bu yağış ile birlikte de mevsimsel olarak sıcaklarda artışlar da meydana geldi ve buna bağlı olarak ise kar erimeleri hızlandı. Şu anda gördüğümüz aslında debi yükselmesinin ve suyun çamurlu akmasının sebebi bu erimelerdir. Bundan çok daha fazlası olabilir. Zaman zaman kar yağışlarının arkasından sağanak şeklindeki yağışlarla karşılaşabiliyoruz. Bu yaşanırsa kar erimeleri çok daha hızlı bir şekilde meydana gelir. Bu durumda da Tirebolu'ya yakın kesimlerin akarsuyun ağzına yakın kısımlarında taşkın olayların daha fazla artmasını bekleyebiliriz” ifadelerinde bulundu. (DHA)

FOTOĞRAFLI