Ceylan’ı kimse eleştir(e)medi!
Bennu Yıldırımlar’ın sosyal medyada dolaşan bir videosunu üzülerek izledim.
Neden mi?
Çünkü ünlü yönetmen Nuri Bilge Ceylan’ın ‘Ahlat Ağacı’ filminde oynattığı Yıldırımlar’a söyledikleri bana onur kırıcı geldi.
Yönetmenlerin ünlü-ünsüz tüm oyuncularıyla deneme çekimi yapmasına saygı duyarım. Yönetmenlerin setlerde oyuncularından istediği verimi alabilmek için tarif ve tavsiyede bulunması da doğal. Ancak hiçbir yönetmen Ceylan’ın Yıldırımlar’a yaptığını yapamamalı.
Yönetmen Ceylan’ın kayda aldığı kamera arkası görüntüde oyuncuya söylediklerine bakar mısınız?
“Siz çok konsantre oluyorsunuz. Konsantre olmayın. Okulda çok konsantre olmayı öğretiyorlar size. Konsantrasyon bozuyor zaten. Böyle odaklanıyorsunuz işe.
Bırakın aksın kendi kendine. Karakterin hayatı değişti, zenginleşti alakasız jestleri, mimikleri var, sizde onlar kalmıyor. Sırf gerekli şeyler kalıyor. O zaman da hayat kokusu olmuyor. Sırf rolün gerektirdiği jestlerden, mimiklerden ibaret olmamalı hiçbir şey. O da odaklanma ve konsantrasyon yüzünden oluyor. Diğer her şey elemine oluyor.”
Yönetmenliğin sınırı
O sırada oyuncunun vücut dilini görmeniz lazım.
Yıldırımlar’ın yüzü düştü, bir şey söylememek için kendini zor tuttu.
Hakim gücün kötüye kullanılması ve psikolojik şiddet değil de nedir bu?
Her işte olduğu gibi film yönetmenliğinin de bir sınırı var. O kişinin çok ünlü olması, ona bu sınırları ihlal etme, oyuncusuna saygısızlık etme hakkını vermez...
Yıldırımlar’ın yerinde başkası olsa, “Sizin sinemanın sadece seyircisi olduğunuz yıllarda aldığım ödüllerim var. Alaylı değil, konservatuvarlıyım. Siz bana oyunculuk dersi veremezsiniz. Yönetmen olarak ne istediğinizi söylersiniz, ben o rolün hakkını veremezsem verecek olanı bulursunuz” diye rest çekerdi.
Yıldırımlar bunu yapmadı, yapamadı!
Söylenenleri içine attı ve sesini çıkarmadı.
Görkem İldaş, ‘Pazar Sohbeti’ne konuk ettiği Yıldırımlar’a, Ceylan’ın ‘Ahlat Ağacı’nın kamera arkasında oyunculuk dersi bölümünü izlettirdi.
‘Yayınlanması etik mi?’
Yıldırımlar, saygısından ve işin uzamasını istemediğinden yönetmene sesini çıkarmadığını anlatan mahcup bir edayla sunucuya sordu:
“Bunun yayınlanması etik mi?”
Değil...
Hiçbir yönetmen oyuncusuna bu lafları söylememeli. Hadi söyledi, bunu kaydedip “Ahlat Ağacı’nın Kamera Arkası” diye yayımlamak Yıldırımlar’a, İstanbul Üniversitesi Devlet Konservatuvarı hocalarına saygısızlık.
Sinemadan hiç kimsenin oyuncuya sahip çıkmaması ve Ceylan’ı eleştirmemesine ne demeli?
Hadi bizim sinema eleştirmenlerinin çoğu Ceylan hayranı o yüzden seslerini çıkarmadı. Peki Antalya’daki ödül olayında Nihal Yalçın’a sahip çıkarken Tamer Karadağlı’nın da oyuncu olduğunu unutan Oyuncular Sendikası’nın bir oyuncuya yapılan haksızlık karşısında sessiz kalması da onların ayıbı!
GÜNÜN SÖZÜ
“Helalin adı kaldı gören yok, haram kapışıldı hâlâ doyan yok.” (Yusuf Has Hacib)
