En çok gıda zehirlenmesine yol açan bakteri: Salmonella

Gıda kaynaklı zehirlenme vakalarının en çok görüldüğü bakteri olan Salmonella’nın ismini açık gıdalar tüketirken, havuza girerken dikkat haberleri veya yaklaşık 2.5-3 yıl önce Manisa’daki askeri birlikte gerçekleşen toplu zehirlenmeden duymuş olabilirsiniz. Bugün ise bu sinsi bakteriyi nasıl anlayacağımızı, nasıl önlem alacağımız gibi işinize yarayacak konulardan bahsedeceğim.

Öncelikle Salmonella türü aslında bağırsaklarımızda bulunmakta. Ancak bağırsak içerisinde belirli sayıya ulaştığında zehirlenme etkisi göstermekte. Örneğin normal zamanda 1000 koloni bulunuyorken Salmonella bulaşmış bir gıdayı tükettiğimizde bu rakam yüz bin koloniye ulaşıyor ve zehirleniyorsunuz ancak ben yüz binde değil de bir milyon kolonide zehirlenebiliyorum. Kısacası her insanın bir eşik değeri var ve bu eşik değeri kişinin yaş, cinsiyet, bağırsak mikroflorası gibi birçok faktöre bağlı olarak değişebilmekte. Aynı yemeği yiyip siz sancıdan kıvranırken arkadaşınıza hiçbir şey olmaması da bu yüzden.

Peki nasıl bulaşıyor? Çok basit bir mantık. Dışkının içerisinde de bu bakteriler bulunmakta ve dışkının çevreye, sulara ve yemlere bulaşması veya ellerin yıkanmayıp gıdaya dokunulması, el sıkışılması sonucunda Salmonella yayılabilmekte. Bunun dışında hayvan dışkısı doğrudan gübreleme için kullanıldığında da Salmonella görülebilmekte. Gübredeki Salmonellalar meyve ve sebzelere geçer, bunu tüketen hayvan var ise onun et, süt veya yumurtasında da yaşamaya devam eder. Veya fare, böcek, kuştan da bulaşabilmekte. Gıda üretimi yapılan yerlerde fare, böcek ve kuştan tiksinmemizin ana sebeplerinden birisi de budur.

Salmonellanın hastalık etkisi nasıl görülüyor? Öncelikle etki görülmese bile taşıyıcı olma ihtimaliniz var ve her çeşidinde farklı özellikler görülmekte. Örneğin Salmonella typhi geçmişte temiz olmayan suların içilmesinden dolayı tifoya neden oluyordu. Bunun dışında klasik zehirlenme belirtileri başlangıçta gözlemlenmekte. Nedir klasik zehirlenme belirtileri? Yüksek ateş, kusma, bulantı, ishal. Bakteri cinsine bağlı olarak burun kanaması, anemi veya akciğer iltihaplanması görülebilmekte. Eğer ki tedavisi yapılmazsa ölümle dahi sonuçlanma ihtimali bulunmakta.  

Peki bundan nasıl korunacağız, nasıl önleyebiliriz?

-Salmonella’nın ısıya dayanıksız olması nedeniyle, gıdaların pişirerek veya haşlayarak yenilmesi,

-Pişirdikten sonra hızlıca soğutup buzdolabında depolanması,

-Tuvaletten çıktıktan sonra ellerin yıkanması, restoranlarda hem ellerin yıkanması hem de steril eldiven kullanımı.

-Kemirgen-böcek varsa ilaçlamasının yapılması,

-Antibiyotik direnci oluşturabilme sebebiyle, gereksiz ve bilinçsiz antibiyotik kullanılmaması riskleri tamamen yok etmez ancak minimuma indirir.

Kısacası, temizliğe dikkat etmek her zaman kazandırır. Bir sonraki yazılarda görüşmek üzere.