Hikâyeler aynı kayıplar farklı
Borsa İstanbul’da temeli olmayan beklentiler cep yakabiliyor. Yatırımcıların spekülatif beklentilerle aldığı hisselerde kazançlar kâğıt üzerinde kalırken kayıplar reel oluyor
Borsa İstanbul’da 45 hisse senedi son bir yıl içerisinde gördüğü zirvenin yüzde 60 altına gerilemiş durumda. Borsadaki toplam hisse adeti 434 olduğu nazara alındığında bu sayı borsanın yüzde 10’una denk geliyor. Söz konusu hisselerin ortak özelliği ise çok hızlı çıkış gerçekleştirip sonra aynı hızla geri çekilmiş olmaları. Yatırımcıların büyük beklentiyle aldığı bu hisseler kâğıt üzerinde gerçekleşen kazançların hepsini geri verdi.
Sanal umut
Hisselerdeki ortak özellik daha da yükseleceğine yönelik beklenti. Maddi bir temeli olmadığı halde sosyal medya hesapları Twitter, Facebook, Telegram, Instagram üzerinden yapılan paylaşımlar hisselere yönelik beklentiyi körüklerken sanal bir umut beklentisi de körüklenebilmekte. Haksız kazancın gerçekleştirildiği manipülatif yönlendirmeler kadar temelsiz spekülatif beklentiler de bireysel yatırımcıların mağduriyetine yol açabilmekte.
Spekülatif oynaklığa sahip sert çıkış ve düşüş gerçekleşen hisselerin ortak özellikleri Alt Pazar, Piyasa Öncesi İşlem Pazarı ve Ana Pazarda işlem görmeleri. Bu hisselere yönelik sık sık uyarılar yapılmasına, işlem kısıtlamaları getirilmesine rağmen yatırımcının bu tip hisselere olan ilgisi devam edebiliyor.
Farkındalık artmalı
Piyasanın kural koyucusu SPK olası mağduriyetleri minimize edebilmek gayesiyle çeşitli düzenleme ve tedbirler getirmekte. Buna karşın bireysel yatırımcıların uzun vadeli bakış açısı yerine kısa sürede yüksek kazanç beklentisinin kırılmaması mağduriyetlere kapı aralıyor. Kural ve düzenlemeler önemli. Ancak son noktada mağduriyeti sıfırlayacak asıl aktörün yatırımcının kendisi olduğu unutulmamalı.
6 sektörde öne çıkan hisselere yakından bakış
Borsa İstanbul’da işlem gören hisselerin yer aldığı altı farklı sektörün en değerli şirketlerini ve yılbaşından bu yana performanslarını inceledik.
Demir çelik, banka, bilişim, perakende, otomotiv ve beyaz eşya sektöründe yer alan ve piyasa değerleriyle öne çıkan ilk üç şirketin performansını daha yakından mercek altına aldık. Öne çıkan şirketler ve yılbaşından bu yana performansları şöyle:
Demir çelik sektöründe Ereğli Demir Çelik %38.09, İskenderun Demir Çelik %27.38, Kardemir (D) %17.82 kazandırdı. Banka sektöründe Garanti Bankası %-19.22, Akbank %-20.98, İş Bankası (C) %-23.15 oranında kaybettirdi. Bilişim sektöründe Logo Yazılım %14, İndeks Bilgisayar %35.60, ARD Bilişim Teknolojileri %16.99 getiri sağladı. Perakende sektöründe Bim Mağazalar %-12.97, Şok Marketler %-8.08, Migros Ticaret %-23.08 kaybettirdi. Otomotiv sektöründe Ford Otosan %36.98, Tofaş Oto. Fab. %-2.17, Türk Traktör %1.54 yükselirken beyaz eşyada Arçelik %3.80, Vestel %51.95, Vestel Beyaz Eşya %17.23 oranında performans sergiledi.
Bankalar ve perakende şirketleri yılbaşından bu yana yatırımcılarına kaybettirdi. Otomotivde ise Ford Otosan dışında performanslar oldukça düşük.
Beyaz eşya, bilişim ve demir çelik şirketleri yılbaşına kazandıran hisseler oldu. Sektörde faaliyet gösteren piyasa değeri yüksek şirketler yatırımcılardan ilgi gördü.
Uzun vadeli biriktirilecek hisse yatırımı için neye dikkat edilmeli?
1 Şirketin bundan 10 yıl sonra da gerek sektör gerekse firma olarak güçlü pozisyonunu koruyacağı belirlenebilmeli.
2 Şirket ortaklarının ciddi ve basiretli tüccar bakış açısına sahip olduğu gözlenmeli.
3 Firmanın içinde yer aldığı sektör öncü ve gelişen yapıya sahip olmalı.
4 Kurumsal yapıya sahip firmalara öncelik verilmeli.
5 Şirketin satış ve karlılığındaki büyüme performansına bakılmalı.
6 İstikrarlı büyüyen şirketler tercih edilmeli.
7 Şirketin temettü ödeyip ödemediği incelenmeli. Uzun vadeli hisse yatırımında temettü olmazsa olmazlar arasındadır.
8 Şirket hisselerindeki yerli ve yabancı payı hakkında bilgi sahibi olunmalı. Kurumsal yatırımcıların hisseye ilgi gösterip göstermedikleri izlenmeli. Emeklilik fonlarının tercih edebileceği kategoride olup olmadığı incelenmeli.
9 Uzun vadeli yatırım sabır ve güçlü bir irade ister. Bu yolculukta pozisyon alınan hisseye yatırımcının güvenmesi önemlidir. Güvenilen hissede düşüşler fırsat olarak görülecektir.
10 Yatırımla ilgili okur yazarlık bilinci güçlendirilebilmeli. Şirket ve hisse analizinin yapılabilmesi yatırımcıyı büyük dalgalanmalardan koruyacaktır.
