Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları

Türkiye ve dünya ekonomisinde, 3 önemli gelişme var. Soru, bu gelişmelerin ülkemizi ve dünyayı nasıl etkileyeceği?
Bu önemli gelişmeler:
a) Henüz bitmeyen global ekonomik krizin, dünya ekonomisine ve bize etkileri.
b) Japonya’daki felaketin, dünya ekonomisine ve bize etkileri.
c) Büyük Ortadoğu Projesi’ne dahil ülkelerde çıkan iç ayaklanmaların, dünya ekonomisine ve bize etkileri.

Global krizin etkileri
ABD ve Avrupa ülkeleri, krizden çıkış stratejilerine uygun olarak diğer ülkelerin paralarını, olması gerekenden değerli tutmaya çalışıyorlar. Yine, global krizin bir sonucu olarak, önümüzdeki süreçte emtia ve enerji fiyatları gittikçe artacak; ülkelerin enflasyon oranları yükselecek. Bu gelişmelere paralel olarak, merkez bankaları faiz oranlarında yükseltmeler yapacak. Merkez Bankamızın da bir süre sonra faiz yükseltmesine gitmesi kaçınılmaz görünüyor.

Japonya’nın zararı büyük
Nükleer santrallardaki kayıplar hariç, Japonya’daki felaketin zararının Gayrı Safi Milli Hasıla’larının % 4.1’ine ulaşacağı anlaşılıyor. Türkiye’nin Japonya’ya ihracatı, toplam ihracatının % 0.2’si ve Japonya’dan ithalatı da, toplam ithalatının % 1.8’i oranında. Dolayısıyla, Japonya’daki gelişmeler bizi doğrudan etkilemeyecek. Japonya’nın, ülkemize gelen doğrudan yabancı yatırımlar içindeki payı da, sadece % 0.3. Yine, Türkiye’nin Japon bankalarından aldığı dış borç 3.2 milyar dolar ve toplam dış borcumuzun içinde % 1.8’lik bir paya ancak ulaşabiliyor.

Ortadoğu’daki gelişmeler sıkıcı
Aşağıdaki tabloda, Büyük Ortadoğu Projesi’ne dahil ülkelerdeki enerji rezerve üretiminin bir özeti var:

Haberin Devamı

Üç önemli sorun var

Görüldüğü gibi, dünya petrol rezervlerinin % 60’ından fazlası ve gaz rezervlerinin % 40’ından fazlası, bu bölgede bulunuyor. Gelişmiş ülkelerin bu ülkelere rahatça mal satabilmeleri için piyasa ekonomisi de yerleştirilmek zorunda.
Dolayısıyla, bu bölgedeki gelişmeler kendi haline bırakılmayacak; öyle de oluyor.