Bu söz, Bab-ı Ali Toplantıları’nın 102’nci toplantısında konuşan Sağlık Bakanı Recep Akdağ’a ait. Ben de, aynı fikirdeyim. Birbiri ardına gelmeyen ve birbirini tamamlamayan reform uygulamaları hiçbir zaman başarılı olmadı. Bakan yaptığı incelemede, demokratik idareyi benimseyen, özel girişim hürriyeti bulunan ve hızlı reform yapan ülkelerin diğerlerinden çabuk geliştiğini görmüş. Bu nedenle, sağlıkta dönüşüm reformu hızlı başladı; bitmiş gibi de görünmüyor.
Bakan’ın sağlık sistemi konusundaki görüşleri şöyle:
- Doktorların, yaygın biçimde muayenehane açmaları en büyük bozukluktu. Doktorlar, kamu olanaklarını da kullanarak, muayenehanelerinde büyük paralar kazanıyorlardı. Asgari ücretin 600 TL olduğu bir ülkede, bir hekimin 40.000 TL kazanması uygun değildi.
- Biz tüm sistemi değiştirdik; bu yüzden başarılı olduk. İlaçları önemli ölçüde ucuzlattık. Hastalara kamuda da hekim seçme hakkı verdik. Hastaların rehin tutulması uygulamasını kaldırdık. 112 Acil Servis hizmetlerini ücretsiz hale getirdik. Hatta, uçak ve helikopter bile ücretsiz. Artık, Koruyucu Temel Sağlık Hizmetleri ve Aile Hekimliği, sigorta aranmaksızın bedava.
- Sağlık bütçesi reel olarak ikiye katlandı. Vatandaşların hastaneye müracaatı 2002 yılında 124.3 milyon adet iken, 2009 yılında 295.3 milyon adete ulaştı. Yoğun bakım üniteleri, 2002 yılından 2010 yılına kadar 9 kat arttı.
- 8 yılda kamu hastanelerinde tomografiler 3 kat, emarlar 12 kat, ultrason hizmetleri 3 kat büyüdü. Üstelik, ilave araç gereç alınması yerine, bu hizmetleri dışardan alarak çok daha ucuza mal ettik.
- 2002 yılında, hekimlerimizin sadece % 11’i hastanelerimizde tam gün çalışırken, şimdi % 95’i tam gün çalışıyor.
- Bizden önceki 8 yılda, kullanılan ilacın kutu sayısı % 24 artmışken, bizim görev yaptığımız 8 yılda % 122 arttı. Ama, aynı dönemlerde ilaç harcaması % 170 artıştan, % 21 artışa kadar düştü. Bu rakamlar, son 8 yılda ilaç fiyatlarının % 48 düşürüldüğünü gösteriyor. Üstelik, her ilaç kutusuna barkod koyarak ilaçları taklidi yapılamaz hale getirdik. FDA (ABD Gıda ve İlaç Denetim Kurumu) bile, bizden bu sistemi almak istiyor.
Reform sürdürülebilir
Türkiye’nin sağlık sistemini, sürdürülebilir bir yapıda kurduk. Sağlıktaki hizmetten memnuniyet oranı son 8 yılda % 39.5’ten % 65’e yükseldi. Buna rağmen, sağlık harcamaları başını alıp gitmedi. Kamu sağlık harcamaları, faiz dışı kamu harcamaları ile aynı trende uygun biçimde artıyor.
Halen, GSYİH’nin % 6’sı sağlık harcamalarına gidiyor. ABD’de bu oran % 15 ama bizim kadar iyi hizmet veremiyorlar.
