Dinlerin hepsi paranın önemi olmadığını vurgulamaya çalışsa da, insan hayatında para kazanma ihtiyacının her şeyden önemli olduğu anlaşılıyor. “Daha çok nasıl kazanılır?” konusunda her yıl 20.000’den fazla kitap yazılıyor. Bunların 11.000’den fazlası ABD’de piyasaya çıkıyor. Jack Covert ve Todd Sattersten bu kitaplar arasında başından beri yazılmış en iyi 100 tanesini seçip incelemiş. Seçimi kazanan kitapların neredeyse dörtte birini okumuşum.
Yazarların seçtiği 100 kitap arasında Keith Ferrazzi’nin yazdığı “HiçBir Zaman Tek Başına Yeme (Never Eat Alone)” ve “Arkanızda Kim Var (Who’s Got Your Back)” kitapları yok. Oysa, bana göre bu konuda şimdiye kadar yazılmış en iyi kitaplar bunlar. İkisi de Türkçeye çevrilmedi.
İş idaresi kitapları genellikle, “liderlik” ve “insanları yönlendirme” konularına eğiliyor. Bu konuları, “pazarlama”, “yaratıcılık” ve “strateji” konularında yazılan kitaplar takip ediyor.
Liderlik
Para kazanmanın en önemli unsuru “liderlik” ve “insanları yönlendirme.” Çünkü, kapitalist sistemde en çok para “insanları çalıştırıp, sömürmek ama onların bunu severek yapmalarını sağlamak” sayesinde kazanılıyor.
“İşi bilmek ve iyi yönetmek”, başarı merdivenini tırmanmak olarak düşünülebilir. Ama, “lider” değilseniz, merdivenin hangi duvara dayalı olduğunu bilmeden hareket ediyorsunuz demektir. Ülkemizdeki iş hayatında da, ikinci nesil yöneticilerin işi bilseler de çoğu zaman liderlik yapamadıklarını görüyoruz. Çünkü, “liderlik” kalıtımla kazanılan bir olgu değil; sonradan öğreniliyor. Tecrübeyle pekiştiriliyor. Liderin stratejik bir vizyona sahip olması, strateji konusunda arkadaşlarını ikna edebilmesi ve sonuçta elde edilen değerin başarılı olması gerekiyor. Yani, “yıldız” doğulmuyor; “yıldız” olunuyor. İşte bu nedenle, bazı büyük şirketlerin sahipleri, kendi çocuklarını işin başına getirmek yerine, CEO denilen profesyonel yöneticileri işe alıyor. Dale Carnegie’nin vurguladığı “insanların önemli birisi olduklarını onlara hissettir” prensibi, bugün için yeterli değil. Kısacası, “işe başlarken sonunu görmek”, “anlatmadan önce kendisi anlamış olmak” ve “başarılı-tecrübeli olmak” gerekiyor.
Kim kaç sattı?
Dünyanın en çok satan iş stratejisi kitabı Jim Collins’in “Good to Great” isimli kitabı. 2001 yılında piyasaya verilen kitap 2008 yılı sonuna kadar 1.447.000 adet satmış. Onu, “Freakonomics”, “Blink” ve “Who Moved My Cheese” takip ediyor. İş stratejisi yazarları, “yeterli bilgi akımı yoksa herhangi bir sistemi yönetmek olanaksızdır” diyorlar. Yani, elindekinin ne olduğunu ölçüp biçip, başkalarıyla karşılaştıramazsan, yönetimini de yapamazsın. Ancak, verdiğin kararlar sonucu yapılan uygulamaların parasal getirisi de yüksek olmalı. Buckingham’ın “First Break All the Rules (Önce Tüm Kuralları Yok Say)” isimli kitabı, en çok satanlar arasında olmasa da en iyiler arasında. Bu kitabın olaylara yaklaşımı farklı, radikal ve çekici. “Virgin Music” mağazası, yakında İstanbul’da da açılacak. Bu markanın sahibi Richard Branson, “Losing My Virginity (Kaybolan Bekâretim)” isimli bir kitap yazdı. 2004’te piyasaya çıkan kitap, durmadan yeni şeyler deneyen yaratıcı bir işadamının hayatını anlatıyor. Kitap, en çok satanlar arasında değil.
Tabii ki, en çok satılmak en iyi olmak anlamına gelmiyor.
