Yaman Törüner

Yaman Törüner

yaman.toruner@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

New York Times’ın “Sihir Topu” adını verdiği George Friedman’ın The Next 100 Years (Gelecek Yüz Yıl) isimli kitabı çok ilgi gördü, “en çok satan”lar listesine girdi ve Türkçeye de çevrildi.
Friedman, birkaç hafta önce, bu kez The Next Decade (Gelecek 10 Yıl) isimli kitabını yayımladı. Friedman’ın daha önceki kehanetlerinin çok büyük ölçüde tutmuş olması kitabın önemini daha da arttırıyor.
Friedman diyor ki:
* Gelecek 10 yılda herkes terörizmle yaşamayı öğrenecek.
* İsrail-Amerikan ilişkilerinde temelli değişimler olacak.
* Kendisi istemese bile, ABD emperyalist bir dünya imparatorluğuna dönüşecek.
* Gelecek 10 yılın belirleyici gücü ABD olmayı sürdürecek, gerektiğinde kaçınılmaz olarak “kötü” olmak durumunda kalacak.
Türkiye için neler diyor?
* ABD istese de istemese de Türkiye, önümüzdeki 10 yılda güçlenecek.
* Ortadoğu’daki en büyük ekonomik güç olarak Türkiye, İran’ın yaratacağı sıkıntıya karşı tek denge unsuru kalacak.
* Bölgede Rusya ve İngiltere dışındaki en güçlü ordu Türklerin. Eğer, ordunun bu güçlü durumu korunabilirse, tüm kara Avrupa’sının en güçlü ordusu muhtemelen Türk Ordusu olarak kalacak.
* Türkiye’nin en büyük sıkıntısı, halkının Müslüman dinciler ve laikler olarak bölünmüş olmasında. Benzer durum, diğer birçok İslam ülkesinde de izleniyor.
* Türkiye, Rusya’nın enerji kaynaklarına olan bağımlılığını azaltmak zorunda. Bu nedenle de, petrol ve gaz alabileceği ülkelerle iyi ilişkiler içinde olacak ve İran’ın bölgede kendisinden güçlü olmasını istemeyecek.
* Küresel ve bölgesel güçler, Kürtleri kullanarak Türkiye, İran ve Irak’ta istikrarı bozmaya çalışacaklar. Ancak, artık bu oyun, sırları çözülmüş “eski bir oyun” hüviyetinde.
* Arap dünyası, “Şii İran”a karşı “Sünni Türkiye” dengesini korumak istiyor. Türkiye ve İran’ın birlikte hareket etmeleri durumu, ABD’nin de işine gelmemekte.
* ABD’nin sadece Ortadoğu’da değil, Balkanlar ve Kafkasya’da da Türkiye’ye ihtiyacı var. Bu nedenle, ABD-Türkiye ilişkileri önümüzdeki 10 yılda da iyi olmak zorunda. Bu ilişkinin devamı, Türkiye’nin de İran karşısında daha güçlü olmasını sağlayacak.
* Türkiye, önümüzdeki 10 yılda Orta Asya, Akdeniz ve Kuzey Afrika’da da giderek güçlenen bir ülke olacak. İran’ın deniz gücünün çok sınırlı olması, bu bölgelerde Türkiye’ye alternatif olması olasılığını yok ediyor.
* Güçlü Türkiye, bölgede İsrail’e karşı da bir denge unsuru olacaktır.
* ABD’nin geçici bir süre için olsa bile, İran’ın isteklerini kabul edip, onlarla işbirliği içinde görünmesi, ilişkilerin düzelmesi bakımından bir çıkar yol olabilecek. Bu kitabın da Türkçeye çevrilmesi gerekiyor.