Büyüme beklentileri

Büyüme rakamları son aylarda iyi geliyor. Ancak, mevsimsel değil, yıl bazında büyüme oranlarına bakmak gerekli. Merkez Bankası kaynaklı aşağıdaki tablo, bu yıl önceki yıla göre ülkelerin ne kadar büyüyeceği konusundaki beklentileri gösteriyor. Buna göre, Çin ve Hindistan yine dünyanın en hızlı büyüyen ülkeleri olacaklar. Türkiye, Brezilya’nın biraz gerisinde kalsa da % 6 civarında bir Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) büyümesi sağlayacak. Doğal olarak, büyüme oranlarına bakılırken önceki yıllardaki küçülme oranlarına da bakmak gerekiyor. Ayrıca, nüfus büyümesini bu oranlardan düşürmeden, kişi başı gerçek büyüme oranını bulamayız. Öte yandan, gelir dağılımında düzelme sağlanmadan herkesin aynı oranda büyüdüğünü varsayamayız. Bütün bunlara rağmen, ülkemizde diğer ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça iyi sayılacak bir büyüme oranı görüyoruz.
Beklentiler, yılsonuna kadar verilen kredilerde, geçen yıla göre % 25 artış olacağını gösteriyor. Zaten ağustos sonu itibariyle kredilerde % 18’lik bir büyüme sağlandı. Merkez Bankası’nın aldığı son kararlar, gelecek yıl için beklenen kredi büyümesini % 20’nin altına çekecek. Gelecek yılın seçim yılı olacağı düşünülürse, ilk 6 ayda devlet harcamalarında bir artış ve Merkez Bankası üzerinde para basma yönünde bir baskı oluşacağını söyleyebiliriz. Ancak, referan-dumda “kabul” oyu çıkmasıyla daha da güçlenen siyasi ortam, bir politik istikrarsızlığa neden olmayacak. Bu durumda, derecelen-dirme şirketlerinin seçimlere kadar Türkiye’nin notunu değiştirmeyeceği anlaşılıyor. Seçimlerin, haziran ayında yapılacak olması da ekonomi bakımından olumlu bir karar oldu.
Yüksek büyüme oranlarına rağmen, ekonomimizin büyüklüğü 2003 sonu rakamlarına ancak ulaşabildi. Gerçek büyümenin bundan sonra başlayabileceğini ve seçimleri takiben de süratlenebileceğini söyleyebiliriz. Bu yılsonu itibariyle, % 10.3 oranına ulaşacak olan GSMH büyümesinin % 4.5’i özel tüketimden ve % 5.3’ü özel yatırımlardan sağlanacak. Kamu sektörünün harcama ve yatırımlarındaki artışın büyümeye katkısı toplam olarak % 1 civarında gerçekleşiyor. Sektörler itibariyle büyümenin % 3.8’i imalat sanayinden, % 1.8’i toptan ve perakende ticaretten, % 1.5’i ulaşım ve haberleşmeden, % 1.2’si ise inşaat sektö-ründen sağlanıyor. İnşaat sektörünün katkısı bundan sonraki dönemde büyüyerek devam edecek. Çünkü, bu sektördeki büyümenin, yılın ilk çeyreğine göre, yılsonunda % 140 oranına ulaşacağı tahmin ediliyor.