Joe Biden’ın 20 Ocak’taki Başkanlık yemini töreni öncesinde ABD’deki hava kırmızı alarm durumunda. Hem siyaseten hem de güvenlik anlamında. Yani pandemi nedeniyle uzunca bir süredir zaten zor ve sıkıntılı günler geçiren ABD’deki olası tehdit yelpazesi genişliyor ve de derinleşiyor. Çünkü bir yanda Trump’ın azli için Demokratların başlattığı süreç işlerken, diğer yanda FBI’a dayandırılan haberlerde 16-20 Ocak tarihlerinde daha büyük protestolar planlandığına dair iddialar söz konusu. Dolayısıyla, ABD olası kritik gelişmeler nedeniyle hepten teyakkuz halinde. Bu bağlamda da iddialar, senaryolar havada uçuşuyor. Örneğin, daha yaygın silahlı protestolar, hatta kutuplaşmadan kaynaklı Amerikan toplumundaki fay hatlarının kırılma olasılığı ya da tam tersi, 6 Ocak’ta hazırlıksız yakalanan ABD’nin bu anlamda ikinci bir olaya asla izin vermeyeceği veya Trump’ın azli, olmazsa da istifası gibi. Tabii bu arada Trump açısından üçüncü bir yoldan, olasılıktan daha söz ediliyor. O da Trump’ın yeni bir parti kurması. Buna ABD’deki Cumhuriyetçiler ile Demokratlar arasındaki güç dengesini bozma hesabı da denilebilir. O nedenle, olabilirliğini ya da nasıl olabileceğini irdelemekte yarar var. Tabii FBI’a dayandırılan sokak gerginliğine dönük iddiaları da. Washington eski Deniz Ataşesi, emekli Kurmay Albay Mehmet Asal anlatıyor:
“6 Ocak’ta hazırlıksız yakalandıkları ortada. Bu tür olaylara karşı önceden bir angajman kuralın yoksa onu sorarak, ‘Şöyle mi yapayım, böyle mi yapayım’ dersen iş işten geçer. Müdahale edemediler. Güvenlik zafiyeti de var, belki biraz da hafiften olsun istediler. Artık sokak hadisesi zor ama siyasi tablo hareketliliği söz konusu. Siyasi yaşamda ABD açısından alışılmamış yeni bir dönemin başlangıcı olabilir. Biliyorsunuz, ABD’de bir sürü parti var ama iki büyük parti ağırlıklı; Demokratlar ve Cumhuriyetçiler. Şimdi onların dışında üçüncü bir güç oluşturma durumu var. O da ne zaman olur? Eğer Cumhuriyetçiler Trump’ı yalnız bırakır da azledilmesinde ortak olursa. Çünkü Trump’ın etrafında destekleyen bir kitlesi var, yani Trump onlarla yeni bir parti kurarsa bundan sonra gelecekte ABD’nin siyasi hayatında çok ciddi değişiklikler olur. Hep iki partinin dengesi üzerinde gitmiş ABD’nin yönetimi etkilenir. Onu da Cumhuriyetçiler istemezler. Onun için Trump’a da bir şey yapamazlar.”
Nasıl yani?
“Eğer Cumhuriyetçiler de Trump’ı dışlarlarsa ve Demokratların yanında azlinde yeşil ışık yakarlarsa Trump o zaman kendi takipçileriyle birlikte ayrılıp yeni bir parti kurar ve yüzde 20-25 civarında oyu peşinden sürükleyebilir. O zaman da gelecek seçimlerde ciddi olarak bir bölünmeye sebep olur ya da Demokratlar artık tamamen değişmez, ABD siyasetinde tek parti haline gelebilir. Yani o tip şeylere gebe bu tip olaylar ama neticede Trump bugün gelmiş kaç yaşına, çok uzun sürmez. Yine ABD, ağırlıklı iki partili sisteme döner ama bunlar yaşanabilir. Dolayısıyla, Trump’ı çok kötü kaybetmek Cumhuriyetçilerin işine gelmez, sevmeseler de birçoğu Trump’tan kurtulmak istese de başlarına bela olmasın, bumerang gibi kendilerini vurmasın diye alaşağı etmek istemezler...”
Gerçekten Trump’ın o kadar gücü var mı? Dahası, yaşanan olaylara rağmen böyle bir destek mümkün mü? Asal devam ediyor:
“Bugüne kadar olmamış, görülmemiş ama niye olmasın? Olabilir. Mesela Trump’a olan tepkiler ve pandemi nedeniyle bu seçimlerde normalde Demokratların yüzde 60-65 oy alması bekleniyordu ama alamadı. Trump bayağı başarı elde etti her şeye rağmen. ABD’deki muhafazakârlar biraz daha tutucu insanlardır. Mesela ben orada bulunduğum dönemde tanıdığım Cumhuriyetçi ABD’liler vardı. Öyle fanatiktiler ki biraz zorlasan militan olabilirlerdi Cumhuriyetçiler lehine. Yani onlarda da siyasi fanatizm var. Dolayısıyla, Trump peşine takılanlarla Cumhuriyetçilerin yüzde 20’sini falan alabilir. Aldığı zaman Cumhuriyetçiler düşer yüzde 25-30’lara. Dolayısıyla, Cumhuriyetçilerin Demokratlara sempatik görünüp Trump’ı ezdirmemeleri lazım. Yoksa ABD’de birçok şey değişmeye gebe ama büyük olaylar falan değil.”
Ya Trump ceza falan alırsa?
“O zaman da Cumhuriyetçiler yine oy kaybederler. Dolayısıyla, bir ceza alacağını sanmıyorum. Hatta azledilebileceğini bile düşünmüyorum. Ülke rahatlasın diye belki böyle bir şeye kalkışabilirler ama onu da tahmin etmiyorum. Azledildiğinde iyice Cumhuriyetçileri kışkırtmış olursun, Trump yanlıları çok ciddi tepki verebilir. Onları kışkırtmış olursun, herhalde ABD’deki Demokratlar da o kadar aptal değil. Tamam, Trump’a bir şey yapmak istiyorlar ama ülkeyi de karıştırmak istemezler. Biraz aklıselim varsa.”