İklim değişikliği, beklenen yağışların hâlâ gerçekleşmemesi nedeniyle İstanbul’a su sağlayan barajlar alarm veriyor. Ancak iki aylık su kaldığı, dolayısıyla, su kesintileri dâhil acil eylem planlarının bir an önce devreye sokulmasına dönük çok sayıda görüş var. Hatta 30 yıl önceki evlerde bidon, balkonlarda depo günlerine dönüş riski iddiaları dahi söz konusu. Doğal olarak da endişelenmemek elde değil. Hele de o günleri yaşayan, çile çekenler açısından. Çünkü günlerce değil, haftalarca su akmayan İstanbul’da kadınlar, çocuklar ellerindeki bidon ve kovalarla tanker yolu gözlüyorlardı. Dönemin ilçe belediye başkanları da vatandaşa tankerle su dağıtım organizasyonu yapıyorlardı. Yani bidon ve su tankerleri hayatın vazgeçilmez parçasıydı. Bir yanda da yağmur bombası ya da yağmur duası tartışmaları sürüyordu. Yine çare olarak düşünülen Yalova’daki Gökçedere Barajı’ndan denizyoluyla su taşıma projesi çerçevesinde Kuruçeşme’ye bağlanan Obo Vega isimli tanker İSKİ’nin seyyar su toplama havzası olmuştu. Yalova’dan tankerler suyu getiriyor, Oba Vega’ya boşaltıyordu, oradan da su şehir şebekesine pompalanıyordu. Ama bu koca kente bir damla su gibiydi, zaten sonunda Gökçedere Barajı da kurumuştu. Gerçekten çok zor ve sıkıntılı bir dönemdi. Dolayısıyla, o günleri yaşayan, gelişmeleri yakından izleyen bir gazeteci olarak Haliç Kongre Merkezi’ndeki toplantı sonrasında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na bizim sorumuz da buna dönüktü. Yani bugün bazılarınca önerilen acil ve de zorunlu su kesintisi uygulamaları ve buna bağlı geçmişte yaşandığı gibi olası sıkıntılar konusuna... Tabii bir de bunun olası siyasi yansımaları ve tartışmalarına da. Buna İmamoğlu’nun yanıtı ise şuydu:
“Pazartesi günü saatlerce süren bir toplantı yaptık. Mevcut durumu analiz ettik. Mevcut durumla alakalı şunu söyleyelim: En düşük yağış miktarlarından birisi dahi bu önümüzdeki aylarda olur ise yani özellikle ocak, şubat ve mart için konuşuyorum. En düşük yağış miktarları olsa bile önümüzde şu an İstanbul’u alarma geçirecek bir su kesintisi problemi gözükmüyor.
Ancak şunu da ifade edelim: İstanbul, 2019’u kurak geçirdi. 2020’yi kurak geçiriyor. Ve genelde iki kurak mevsim üst üste olabiliyor dönem dönem. Yağış miktarları açısında da gerçekten bu iki kurak mevsimde geçmişte olduğundan çok daha az yağış alan bir dönemi yaşıyoruz. Özellikle bu senenin kasım ve aralık ayı için söylüyorum. Ancak önümüzdeki seneyi düşündüğümüzde tekrar kuraklığın ayrı bir tehdit oluşturacağı konusunda risklerimiz var.
İstanbul’un su sorununu çözecek strateji 1989 yılında ortaya konulmuş. O dönemin yerel yönetimi, o dönemin hükümeti Melen Barajı ile ilgili strateji oluşturmuş. O zaman İstanbul’da SHP’li belediye vardı. Türkiye’yi de ANAP yönetiyordu. Bu konuda Melen Kanunu çıkarmış. Her şeyi belirlenmiş ve bu su politikaları üzerinden süreç tamamlanmış. Ama ne yazık ki 2016 yılında bitmesi tanımlanan Melen, önümüze başka sorunlarla dikildi. Şu an bu sorunlar çözülüyor. Bakanlık ve DSİ ile müzakerelerimiz gösteriyor ki bitirilmesi ve su toplaması için 4 yılı var Melen’in. Melen bugün bitmiş olsaydı seçimden önce söylenen ne olursa olsun ‘2040’a kadar su sorununu çözdük’ lafı doğru olurdu. Ne yazık ki şu an doğru değil. İnşallah 2024 itibariyle o sorunda ortadan kalkmış olacak.
Biz şu anda Melen’in normal debisinden su basıyoruz. Başka yerlerden de su basıyoruz İstanbul’a. Ve şu zor günlerde yeni kuyu açmalarına da başladık. İstanbul’un suyunu denge de tutmak açısından. Bunun farklı ölçümleri, Anadolu, Avrupa yakası gibi detayları var ki burada en riskli alan Avrupa Yakası. Burada Kanal’ın ayrıca nasıl bir büyük tehdide dönüşeceğini belirtmek isterim.”
Yani İmamoğlu’nun dediğine göre, su kesintileri açısından bugün için acil bir alarm durumu yok. Ama risk var. O risk de önümüzdeki yılın da kurak geçmesi. O nedenle de meteorolojik gelişmelere endeksli farklı eylem planları üzerinde çalışılıyor. Bunlar arasında üçlü tanker-bidon-depo organizasyonu da var mıdır bilmem ama vatandaşların suyun her damlasını çok dikkatli kullanması ve su tasarrufu yapmalarının kritik önemde olduğu net…