Masada barış umudu, sahada kan ve gözyaşı artarak sürüyor. Aynı ivme propaganda, enformasyon, dezenformasyon savaşına da yansımış durumda. Her iki taraf da kendi elini kuvvetlendirmek, her iki taraf da karşı tarafın moral motivasyonunu bozmak, kırmak için elinden geleni yapıyor. Ama Putin’in işgali başlattığı andan bu yana geçen süreçte Ukrayna Batı’nın askeri, istihbari, ekonomik, diplomatik, hem de teknolojik bilişim anlamındaki yardımlarıyla propaganda ve psikolojik üstünlükte Ruslardan daha ileride. Fakat her iki taraftan da gelen bilgilere çok ihtiyatlı yaklaşmak gerektiği de bir başka realite. Çünkü her ikisinin de duyurduğu kayıp ve imha edilen askeri hedef verileri arasında uçurum var. Dolayısıyla açıklanan son derece kritik gelişmeler dahi sorgulanır durumda. Mesela, Ukrayna savaşın başladığı günden şu ana dek Rusya ordusundan dört generalin öldürüldüğünü duyurdu. Hepsi de Rus ordusu açısından önemli isimler. Rusya tarafından ise henüz bir doğrulama ya da yalanlama gelmedi. Dün bu durumu uzmanlık alanı psikolojik harp ve istihbarat olan emekli Albay Coşkun Başbuğ’a sordum. “Rusya’dan çok ciddi bir tepki gelmedi. Yalandır veya kasıtlı haberdir demediler. Yani doğru olma ihtimali biraz daha ağır basıyor” diyen Başbuğ, doğruysa generallerin öldürülmesinin ne anlama geldiğini de şöyle anlattı:
“Normalde düzenli savaşlarda genellikle askeri taktik, tertiplenmede karargâh ve özellikle general ile yakın kurmay heyet arka planda olur. Savaş, harekât yürürken imha edilecek, etkisiz hale getirilecek en son yerlerdir, onlar ora düştü mü artık bitti diyebilirsiniz. Bir orduda generalin etkisiz hale getirilmesi psikolojik anlamda bozguna sebebiyet verir, Büyük bir handikaptır savaşan taraf için. Zaten şu anda geldiğimiz tablo da o, Rus ordusu bana göre çok ciddi bir fiyasko yaşıyor. İkmalden tutun taktik, tertiplenmeye, harekât planına kadar büyük hatalar var. O nedenle yine teyide muhtaç, Putin tarafından sekiz generalin görevden alındığı, istihbarat başkanının ev hapsinde tutulduğu bilgileri söz konusu. Yani istihbarat anlamında, silahlı kuvvetler anlamında büyük bir handikap var Rusya tarafından yaşanan. Rusya sürecin böyle olacağını okuyamadı, askeri tedbirlerde birtakım hatalar yaptı. En büyük hata da ordu hazır değildi savaşa. Kâğıttan kaplanı aslan gibi gösterdiler Putin’i yanılttılar, Putin şu an o yanılgının bedelini ödüyor.”
Generaller ön safta savaştığı için ölmüş olabilir, bu da Rus askerini motive eder diyenler de var?
“Tek, münferit olsaydı o akla gelir ama dört tane birden olunca bir taktik, tertiplenme hatası gibi geliyor bana. Alay ile tümen arasında bir Gerasimov doktrini var, onu uygulamış olabilirler. O taktik sonucu mu bu kayıplar oluştu, yoksa gerçekten ordu eleğe döndü, en son etkisiz hale getirilmesi gerekenler mi öldürüldü, bu bilinmeyen bir konu. İleride çıkar hangisi olduğu ama benim sahadan aldığım, teyitli bilgi şu: Ruslar hava indirme harekâtı yaptılar Antonov askeri havalimanına, daha sonra da vurdular orayı. Bu hava indirme esnasında en az 10 helikopterlik bir birlik geldiği ve tamamının imha edildiği söyleniyor. Bu konuda da açıklama yapılmadı, böyle bir tablo var ortada.”
Bu tabloda Ukrayna gizli servisinin çok katkısının olduğunu belirten Başbuğ’un “ama” vurgusuyla devamında anlattıkları da şunlardı:
“Ukrayna gizli servisinin Rus gizli servisini alt etmesi zor. Batı’dan ciddi istihbarat desteği gelmeden bu başarı, böyle bir tablo ortaya çıkmaz. İngiltere’nin, ABD’nin hatta İsrail’in perde arkasında yoğun bir istihbarat desteği olduğu ortada. Çünkü uydu, teknoloji onlarda var. Hatta Çeçen Kadirov’un ilk birliklerinin hepsi imha edildi o hava indirmede. Kadirov da döndü Rusya’ya hesap sordu, ‘Bu nokta operasyon nasıl oldu, içeride hain var’ diye. Dolayısıyla, generallerin de böyle bir nokta operasyonla etkisiz hale getirilmiş olma ihtimali var. Çünkü Rus gizli servisi her ne kadar bu sahada çok at koşturduysa da onda da sınıfta kaldı. Hem sahada yanılttı hem de şu an yürüyen süreçte aktif değil ve çok da kayıp verdirdi Rusya’ya. Ondan istihbarat başkanını ev hapsine koydu Putin.”
Kayıplar çok ama Putin masaya da yanaşmıyor?
“Artık öyle bir noktaya geldi ki sonuna kadar gitmek zorundasın, vereceğin kaybı verdin. Buradan geri dönüp kayba rağmen sahada da havlu atmak Putin için büyük risk, içeride istikrar kaybı, istikbal kaybı siyasi anlamda. O da bunu gördüğü için diyor ki ‘Sonuç ne olursa olsun hedefe ulaşacağız’. Yani, ‘Kayıplar verdik ama Ukrayna’yı da aldık’ diyebilmek, onun derdi o.”
Özetle, Rus ordusu Ukrayna’ya göre çok daha güçlü ve donanımlı. Savaşma azim ve iradelerine bakıldığında ise Ukrayna açık ara önde. Çünkü o vatanını koruyor, diğeri işgalci. Yani Putin’in işi kolay değil. Ama eğer masada çözüm olmazsa çok daha kanlı bir sürece girileceği de açık.