Türk tarımı ‘doğru’ yatırımla yeşerecek
Doğru üretim teknikleri ile vahşi sulamadan vazgeçilerek modern yöntemlerin artması gerektiğini belirten İlkay Ünal, tarımın geleceğinin verimli yatırımlara bağlı olduğunu söyledi
Susuzluk ve iklim krizi tüm dünya için geleceğin kırmızı alarm veren başlıca konusu. Türkiye de elini çabuk tutmaz ve önlem almaz ise ciddi sorunlarla karşılaşacak. Bu sebeple tarım arazilerinin korunması hatta büyütülmesi; bu yapılırken de doğru ürünün, doğru yerde, doğru tekniklerle verimli bir şekilde üretimi şart. Bu ilerleme sağlanır ise şu günlerde gündemde olan, “Limonun kilosu tarlada 1 lira, markette 100 lira” tartışmaları da son bulabilir.
“Türkiye 78 milyon hektar araziye sahip, üçte birinde (23-24 milyon hektar) tarım yapılabiliyor. Bu alanları büyütmeli, daha verimli kılmalıyız” diyen Yıldızlar Yatırım Holding bünyesindeki İstanbul Gübre Sanayi (İGSAŞ) Genel Müdürü İlkay Ünal, “Topraktan maksimum verim elde edebilmek için, kısa ve orta vadeli tarım politikalarına uygun ürün ekimi yapılması çok kritik. Doğru araziye, doğru ekim ile çiftçimizin verimlilik sorunu giderilebilir” dedi.
Tarımda bir diğer büyük sorun da sulama. Türkiye’de tüketilen suyun yüzde 70-75’i tarıma -sulamaya- gidiyor. Vahşi sulama dediğimiz yüzey sulama yapılıyor Türkiye’de, ciddi su kaybı var. İlkay Ünal, “Tarımda damla sulama, yağmurlama, basınçlı sulama gibi daha verimli ve tasarruflu yöntemlere evrilmeliyiz. Bu yöntemler son yıllarda yayılıyor ve tabi bu da yatırım gerektiriyor. Ama her şeyden önce alışkanlıkların değişmesi gerek” diye konuştu.
300 bin kadın çiftçi
Türkiye’de 2023’de tüketilen gübre miktarı 8.5-9 milyon ton olurken; bunun 6.5 milyon tonu tarımda, 2.5 milyon tonu da endüstride kullanıldı. Tarımda tüketilen gübre ise 6-7 milyon ton aralığında. Ünal, bu noktada, “Türkiye’de kayıtlı çiftçi sayısı son 10 yılda 150 bin kişi artarak 2.3 milyon kişiye çıktı ki bu ilginç bir durum. Bu rakamın 2 milyonu erkek, 300 bini kadın çiftçi. Gerçekten tarım yapan çiftçi sayısı kaç bunu bilemiyoruz. Kaçı aktif, kaçı sahada bilmiyoruz” dedi.
Liderlik koltuğunda
İGSAŞ, İSO 500 listesinde üretimden satışta 159’uncu, net satışta Türkiye’nin en büyük 56’ncı şirketi. Bu rakamlarla kimya sektöründe tonaj ve ciroda sektör lideri. 2023’te üretimden satışlar 9 milyar TL, toplam ticaret 23 milyar TL oldu. Bu da 2 milyon tonu aşan satış ve yüzde 24 pazar payına denk geliyor. Kütahya, Kocaeli ve Samsun’da üretim yapan şirket daha yeni Samsun’daki kompoze gübre fabrikasını devreye aldı. Depremden etkilenen Hatay’daki yatırımını da bu yıl devreye alacak. İlkay Ünal, “Bu yatırımla toplamda kompoze ve organomineral gübrelerde 250 binden 1 milyon ton kurulu kapasiteye çıkacağız” dedi.
Dijitalde çiftçilere çok yakın
İlkay Ünal, IGSAŞ App. uygulamasıyla çiftçilerin kendi arazilerini ekleyip koordinatları girerek tarlasının, bahçesinin bulunduğu bölgenin hava durumunu, su rejimini anlık takip edebileceğini söyledi. Uygulama üzerinden YLDZ LAB’a ulaşarak toprak analizi, su analizi, bitki gübre analizlerini yaptırabiliyorlar. Şu anda aktif kullanıcı 5 bini aştı. 2024 sonuç 25 bin, sonra 100 bin hedefi var.
Ar-Ge ile amonyakta yeşil üretim
Türkiye’de en çok tüketilen gübre üre, ürenin tek üreticisi de 550 bin ton ile İGSAŞ. Doğalgaz bağımlılığı içerideki hareketi kısıtlıyor. 3,5 milyon tonluk tüketimin 3 milyonu ithalat ile karşılanıyor. İlkay Ünal, “Amonyağı yeşil hidrojenden üretmek için Ar-Ge çalışmalarına başladık” dedi.
İlkay Ünal
Anlamlı bir eser baskıda
Cumhuriyet’in 100. yılında 1935’de yazılmış çok özel bir eser Türkçe baskıyla yeniden literatüre kazandırılıyor. Mirza Gökgöl imzasını taşıyan “Türkiye’nin Buğdayları”, kitabı. Atatürk, Cumhuriyet kurulduktan sonra Almanya’dan uzmanları getiriyor. Bu isimler arasında Mirza Gökgöl de var. Florya’daki tarım ıslah merkezini kuruyor Mirza Bey. Azeri asıllı bir bilim insanı. İlkay Ünal, bu projeye sponsorluğun öyküsünü şöyle paylaştı: “Yıldızlar Yatırım Holding’in kurucusu Fehmi Yıldız’a kitabın 1935’te yazıldığını söyleyince çok ilgisini çekti. Kitabı inceledi ve “O senelerde sadece at üstünde gidilebilen yerlere dahi nasıl gitti, tüm memleketi baştan başa nasıl dolaştı ve analiz etti?” dedi. Zor koşullarda, büyük özveriyle yazılmış eseri inceleyince, karar verildi. Ünal ayrıca, tarıma destek kapsamında, “Bu yıl ‘HasatFest’i başlatıyoruz. Başta buğday, mısır ve ayçiçeği gibi önemli ürünler için düşündük, ilk festivalimizi Konya’da buğday hasadı ile başlatacağız” dedi.
