Dünya karmasının Türk Yıldızı: Avrasya Tüneli

OECD bünyesindeki ‘Blue Dot’ ağında ilk sertifikasyonu Avrasya Tüneli aldı. Başar Arıoğlu, “Türk müteahhitlerin imzası olan mega projeler uluslararası arenada yerini alıyor, oldukça önemli” dedi.

Asya ve Avrupa yakalarını deniz tabanının altından birbirine bağlayan iki katlı Avrasya Tüneli, mühendislikte Türkiye’nin global arenada en stratejik yatırımlarından biri olurken, diğer taraftan da ulaştığı rakamlarla örnek model oldu. Tünelden açıldığı 2016’dan bu yana 155 milyon araç geçerken, ülke ekonomisine yaptığı katkı 2 milyar dolar olarak hesaplandı. Yapı Merkezi’nin Başkanı Başar Arıoğlu, şimdi de aldıkları Blue Dot Network (Mavi Nokta Ağı) sertikafasyonu ile Avrasya Tüneli ile uluslararası çapta yeni bir yolculuğa çıktıklarını söyledi.

Tünel projesi, OECD bünyesinde kurulan Blue Dot Network Genel Sekreterliği tarafından kaliteli ve sürdürülebilir altyapı projelerine verilen sertifika için pilot proje seçilip, süreci başarıyla tamamlayan dünyadaki ilk ulaştırma projesi oldu. Bu ağ, çevresel ve sosyal açıdan sürdürülebilir, dayanıklı, ekonomik açıdan nitelikli altyapı projelerine uluslararası kabul görmüş bir sertifika sağlıyor. Buna hak kazanan dünyadaki ilk projeler için 24 Nisan’da Paris’te bir tören düzenlenecek. Toplamda 7 proje sertifika alacak. Şu ana kadar ilk açıklanan proje Avrasya Tüneli. İkincisi ise Brezilya’daki Aguas do Rio projesi olurken, buradaki hedef yerel nüfusun temiz suya ulaşma oranını yüzde 99’a çıkarmak.

8.6 milyar dolar

OECD Blue Dot Network Sekreteryası Başkanı Edwin Lau, ilk olarak Avrasya Tüneli’nin bu sertifikasyonu almaya hak kazandığını belirterek, bundan böyle de gelecek adına stratejik önemde olan nitelikli işler ile ilerleyeceklerini söyledi. 2041 yılına kadar tünelin ekonomik katkısının 8.6 milyar dolara ulaşacağını hatırlatan Başar Arıoğlu, tünelin dünya çapında iş yapan yerli firmalara referans olduğuna dikkat çekti. Blue Dot sertifikasyonunuyla ilgili olarak ise, “Türk müteaahitler global arenada böylesine iddialı oluşumları takip ediyor, adapte oluyor, uluslararası arenada yerini alıyor. Türk müteahhitlerin imza attığı projelerin saygınlığı, uluslararası görünürlüğünü artırmak adına bunlar oldukça önemli” diye konuştu.

Garanti aşıldı, günlük 100 bin araca koşuyor

- İki yakayı deniz tabanının altından geçen 5.4 kilometrelik tünelle birbirine bağlayan Avrasya Tüneli, 700 mühendis ve 12 binden fazla kişinin 14 milyon saat çalışmasıyla, planlanandan 8 ay önce tamamlanarak 20 Aralık 2016 tarihinde Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın katıldığı törenle açıldı.

- Projede günlük 70 bin 733 olan araç garantisi Eylül 2023’le birlikte geçildi. Şu anda günlük ortalama trafik 82 bin seviyelerine ulaştı. 2024 yılında günlük maksimum 94 bin 459 araç sayısı yakalandı.

- Mayıs 2022’den beri de 2 milyon motosiklet geçiş yaptı.

- Tünelin işletmesi 17 yıl sonra devlete geçecek. Projede, Türkiye’de karayolu projelerinde ilk defa ‘gelir paylaşımı’ modeli uygulandı. Bu modele göre, işletme yıllık minimum trafik garantisine ulaştıktan sonra kamu elde edilen garanti üzeri gelirden yüzde 30 pay alıyor.

- Projeyi, Yapı Merkezi ve Güney Kore’den SK E&C’nin eşit ortaklığında kurulan Avrasya Tüneli İşletme İnşaat ve Yatırım AŞ (ATAŞ) işletiyor.

Zamandan tasarruf

- Avrasya Tüneli, Kamu Özel İşbirliği (KÖİ) modeli ile yapılarak, geleneksel yönteme oranla 769 milyon dolar (yüzde 30 oranında) tasarruf sağladı.

- Tünel kullanıcılarına günlük 1 saatten fazla (77 dakika) zaman tasarrufunun yanı sıra, yakıt, emisyon ve kaza maliyeti de eklendiğinde günlük çift yönlü seyahatlerde ortalama 601 TL’lik kazanç sağlıyor.

- Tünel açıldığından beri 211 milyon saat zaman tasarrufu, 261 bin ton yakıt tasarrufu, 115 bin ton emisyon azalımı sağladı.

‘Blue Dot’ ağı ne ifade ediyor?

OECD bünyesindeki bu oluşum, yatırımcılara ve diğer paydaşlara projelerin çevresel ve sosyal açıdan sürdürülebilir, dayanıklı, kapsayıcı, açık ve şeffaf ve ekonomik açıdan verimli olduğuna dair güvenilir bir sinyal sağlayarak, kaliteli altyapı yatırımını katalize etmeye yardımcı olmayı amaçlıyor. Projelerin sertifika alabilmesi için 10 kritik koşulun tamamında bir dizi temel gerekliliği yerine getirmesi gerekli.

Afrika, Asya ve Irak fırsatı

Yapı Merkezi’nin Başkanı Başar Arıoğlu, Afrika ve Doğu Avrupa ülkelerinde fırsatlara odaklandıklarını, yurt içinde de demiryolu projelerine ağırlık verdiklerini söyledi. Arıoğlu, Adıyaman ve Çorum demiryolu projelerinde görev aldıklarını hatırlattı. Irak’tan geçecek Kalkınma Yolu Projesi’ni de yakından izlediklerini burada 1.176 km demiryolu yapılacağını belirten Arıoğlu, Rusya-Ukrayna savaşının sona ermesiyle özellikle Rusya’da müteahhitlik firmaları için yeni iş imkanları doğacağına işaret etti.