Ofis yogası

Şirketlerde yoga dersleri veren İpek Darga, “Ellerinizi bırakın, diyorum. Patronlar nasıl bırakacağını bilmiyor. İş hayatı bırakmamak üzerine kurulu çünkü” diyor. Darga’ya göre yoga ve doğru nefes işte verimliliği artırıyor

Son yıllarda yoga stüdyolarında bir patlama olduğunun farkındasınız değil mi? Çağımız insanı hızlı yaşamın beraberinde getirdiği stresle belli ki ancak yoga gibi metotlarla baş etmeye çalışıyor.
‘Yoga stres yönetiminde nasıl rol oynuyor?’ diye soracak olursanız, bunun cevabı da nefes de yatıyor. İnsanların aşağı yukarı 1.5 saat süren yoga seanslarında düzgün bir şekilde nefes alıp vermeleri hem fiziksel, hem de ruhsal bir rahatlamaya yol açıyor.
Ayrıca insanların bir taraftan nefeslerine diğer taraftan da bedensel duruşlarına (asana) yoğunlaşmaları kaçınılmaz bir şekilde zihinlerini şimdiki ana getiriyor.

14 yıl yöneticilik yaptı
Yoga hocası ve eğitmeni İpek Darga, birçok büyük şirketin çalışanlarına işyerinde öğle aralarında, eğitim kamplarında yoga yapma imkânı sağlayarak, strese karşı mücadele ettiğini söylüyor.
Bu konuda öncülük yapan şirketler ise Turkcell, Unilever, HP, Basf, Doğuş Otomotiv. Bu şirketlerde, isteyen çalışanlar hafta arası öğlen saatinde İpek Darga’nın yaptırdığı yoga derslerine katılıyor.
Darga’ya kimi zaman şirketlerin spor salonlarında, kimi zaman terasında, kimi zaman bahçede toplu yoga yaptırırken rastlamak mümkün.
Darga İTÜ kimya mühendisliği mezunu. Büyük şirketlerde, 14 yıl yöneticilik yaptı. Amerika’da hobi olarak yoga yapmaya başlamış. 1992 yılında başlayan bu yoga öğrenciliği, Türkiye’de, Hindistan’da, Amerika’da yoga hocalık eğitimleriyle sürmüş.
2005 yılından günümüze birçok yerli ve yabancı kurumsal şirkette sağlık projeleri yürütmekle birlikte, kişisel ve grup ofis yogası dersleri, verimlilik seminerleri veriyor. Darga, aynı zamanda kurucusu olduğu Yoga Darga Yoga Merkezi dışında fizyoterapi merkezi, spor merkezleri gibi kuruluşlarda özel veya grup yoga dersleri veriyor.
‘Yıldızlarla Duruş’ adlı kitabın da yazarı olan İpek Darga, Türk iş dünyasının önde gelen isimlerine özel dersler de veriyor.
Darga, son dönemde iş dünyasında trend haline gelen konuyla ilgili sorularımı yanıtladı.

İpek Darga 22 yıldır yogayla yatıp, yogayla kalkıyor.

Mutsuzun verimi düşüyor

Şirketler neden yogayı da aktiviteleri arasında aldı?

Sanıyorum çalışanların stresle başa çıkması, sağlıklı beden ve zihinlere sahip olması için. Yoga verimliliği de etkiliyor.
Şirketler ‘ben çalışanımın sadece fiziksel sağlığından değil, zihinsel sağlığından da sorumluyum’ anlayışında artık. Fiziksel sağlığı için yoganın hareketlerinden faydalanıyoruz.
Kan dolaşımını artıran hareketler yaptırıyoruz. Sırt ağrıları için, bel ağrıları için. Devamlı oturmaktan kaynaklanan ciddi bağırsak problemleri oluyor. Mutsuz insandan mutlu sonuç alamazsınız. Yoga ile hem fiziksel yönü hem de zihinsel yönü çalışıyorsunuz.

Zihinsel egzersiz nedir?

Nefese odaklanarak zihnimizi boşaltma egzersizleri yapıyoruz. Zihnimizde o kadar çok düşünce var ki; işle, kendimizle, evle ilgili, genel problemler. Zihin bu kadar doluyken odaklanmak çok zor. Zihinsel egzersizle bir taraftan odaklanmayı sağlıyoruz.

Jimnastik yeterli değil

Neden bir anda bu kadar yoga stüdyoları açıldı?

Çünkü insanlar bir arayış içinde. Bu arayışı da hem fiziksel hem zihinsel olarak tamamlayacağı tek yer yoga stüdyoları. Çünkü insanlar jimnastik salonlarına gittiklerinde fiziksel olarak kendini iyi hissediyor. Ama hırsı, öfkesi, hayattan şikâyeti bitmiyor. Yogada sadece fiziksel hareketler yapılmıyor. Nefes çalışılıyor. Nefes öncelikle bedende farkındalığı artırıyor.

Nefes ile ilgili olarak neler yapıyorsunuz?

Günlük hayat o kadar hızlı ki, biz de göğüs nefesi alıyoruz. Yani hızlı nefes alıyoruz. Oysa doğru nefes diyafram nefesidir. Nefes alırken diyaframı iyice aşağı itersin, ciğerin en alt kısmı dolar. Nefes verirken diyaframı iyice yukarı itersin kalp kasına değer. Böylece her nefes alış ve verişte kalp kasına masaj yapmış oluyorsun. Diyafram nefesi ciğerlerin kapasitesini artırıyor.

Patronlara yavaşlamayı öğretiyor

Patronlara da ders veriyorsunuz. Gördüğünüz temel şeyler ne?

Fiziksel olarak duruş bozuklukları. Dağınık zihin, odaklanamamak. Bir de tabii yavaşlayamamak. Yoga yavaşlamayı öğretiyor. Aynı anda 5 şeyi düşünmeye, yapmaya, çözmeye alışmışlar. Burada ise bir yavaşlık var.
Yoga, dinlemeyi çok geliştiriyor. Benim derste ilk yaptığım şey, ‘Merhaba hoş geldiniz, şimdi gözlerinizi kapatın ve bedeninizi dinleyin. Bedeninizin neye ihtiyacı var. Bedeniniz ne istiyor?’ sözleriyle başlıyor.
Duruş da çok önemli. Bir çok kırılımı var. Bedensel duruş, hayata karşı duruş, karizmatik duruş.

Patronlar en çok ne istiyor?

Sağlam, rahat, genç dinamik görünmek için duruşla ilgili hareketler istiyorlar. Duruşu, sırtı düzelten. Denge hareketleri, çok konsantrasyon hareketleri yaptırıyorum.
Nefes çok yaptırıyorum. ‘Nefesimi, duruşumu düzelt’ talebi çok geliyor. En çok etkilendikleri sözcük ise bırakmak... ‘Şimdi ellerinizi bırakın, sırtınızı bırakın’ diyorum. Patronlar nasıl bırakacağını bilmiyor. Bıraktım zannediyor ama hâlâ bırakmıyor. ‘Sadece bırakın’ diyorum. Bırakmak için güvenmek lazım.
Patronlar teslimiyeti bilmiyor. İş hayatı bırakmamak üzerine kurulu çünkü. Sürekli kontrol etmen lazım, hiçbir şeyi atlamaman lazım. Bunlar bırakmanın zıddı değerler. Ama rahatlamayı öğrenmeliyiz.

Yoga ders ücretleri 280 TL’den başlıyor

Bu dersler şirketlere ne kadara mal oluyor?

İstanbul içinde ve Yoga Darga’ya (Akadlar) yakın ise şirket, ders ücreti olarak 280 TL alıyoruz. Maltepe, Kartal gibi uzak semtlerde ise ders ücreti 400 TL. Enerji bulaşıcı bir şey. Bir insanın enerjik olması başka insanlara da bulaşıyor.
Biz hareket ettikçe bedenimizdeki enerji akışını da fark ediyoruz.
Ben mutlu isem yan masadaki arkadaşım da mutlu oluyor. Gülümseme de bulaşıcıdır.
Yoga, kendine farkındalık, karşıdakine farkındalık, doğaya farkındalığı beraberinde getiriyor. Yoga yapan insanın doğaya kötü davranması mümkün değil.
Çünkü doğanın bir parçası olduğunun farkında. Bu aynı zamanda insanın enerjisini yükselten bir şey. İnsanın enerjisi yüksek ise daha verimli oluyor. Toplu yogalarda çalışanlar arasındaki ilişkiler de daha dengeye geliyor.

Sırtını rahatlat, bağışıklığı artır

Ofis yogası nedir?

Bunu bir saatlik öğlen molasında değil, iş esnasında 15 dakika olduğu yerde ayakta yapıyoruz. İlgili departmana gidiyorum, ayağı kalkıyoruz bazı yoga hareketleri yapıyoruz. 15 dakika sonra oturuyor çalışmasına devam ediyor. Sağ elimizdeki kalemi sırtının arkasından diğer elimizle bir üç dakika tuttuğumuzda dahi müthiş bir lenf çalışması yapmış oluyoruz. Sırtını rahatlatıyorsun.
İki elinizi birleştirip başınızın üstünde olabildiğince yükselttiğinizde, bağışıklık sisteminizi güçlendiriyorsunuz.

Öfkemizi yönetebiliriz

Yogayı nasıl tanımlarsınız?

Bütün hayatımız bir kararlar bütünüdür. Bu kararları vermek için doğru zihne ihtiyaç var. İşte burada yoga devreye giriyor. Çünkü sağlıklı zihinle, sağlıklı beden bir bütündür. Yoga zihinsel detoks bir anlamda. Zihni ne kadar çok temizler, arındırırsan o kadar çok odaklayabilirsin. Doğru karar almak için iyi odaklanmayı bilmemiz lazım. İkincisi doğru nefes almalıyız. Beynin oksijene ihtiyacı var. Bu doğru nefesle olur. Yoga iş hayatında bu nedenle de önemli.

Fiziksel sağlıkta koşmadan, tenis oynamadan ne farkı var?

Fark şu; yoga bedene farkındalık yaratır. Bedeni fark ettiğinizde zihninizi de fark ediyorsunuz. Zihni fark ettiğinizde, ne yaptığınızı biliyorsunuz. İş hayatının en önemli problemi stres. Eğer kriz anında, şöyle bir durup, ‘Şu an stresimi yönetmek zorundayım’ diyebiliyorsanız bu yoga. Aksi halde stresin içinde kaybolursunuz. Öfkeyi sıfırlayamayız, ama yönetebiliriz.

Bu kadar methini dinleyince ben de hemen ‘kıyısından’ yogaya başladım!

Orijinalimizde katlanmak yok

Doğru nefes bize ne katar?

Bazı nefesler var ki, hızlı ama derin dinlendiriyor. Mesela okyanus nefesi. Bu nefesi 8 - 9 kez tekrarladığınızda bütün hücrelerinize oksijen gittiğini hissedersiniz. Nefes çalışarak derin dinleniyoruz, odaklanmayı artırıyoruz.
Eğer sürekli oturarak çalışıyorsak, kasıklardaki ana arterleri kapatıyoruz.
Yani ayak ile baş arasındaki ilişkiyi kesiyoruz. Sürekli katlanıyoruz, öyle düşünün.
Orijinalimize uygun değil bu. Böylece hücrelerimize yeterince kan, dolayısı ile oksijen gitmiyor.
Doğru nefes egzersizleri ile nefes alırken oksijenin bedenimize dağılmasını sağlıyoruz. Aşağı, yukarı 20-30 nefes egzerzisi var. Hepsinin amacı farklı. Nefesin diğer tarafı da ruhsal. Korktuğumuz zaman veya çok öfkelendiğimizde nefesimizi tutarız. Bu bir şalterdir. Beden kendini sigortaya almak için nefesi tutar. Kalp atışları hızlanır. Biz nefes çalışarak nefes farkındalığını artırarak, nefes tutmamayı öğretiyoruz.

Şirketler çalışanları için ne istiyor daha çok?

Bazı şirketler haftada bir - iki kez, öğle tatillerinde bir saatlik dersi istiyor.
Öğlen tatilinde 25 - 26 kişi toplanıyor. Yalınayak... İnce bir eşofman yeterli. İnsanların zihinlerini boşalttığı, aynı zamanda fiziksel olarak rahatladığı, sırt ağırlarını giderdiği, kan dolaşımını artırdığı, nefes çalışarak beyninin kıvrımlarına oksijen gönderdiği bir egzersiz oluyor.
Bazı şirketlerde ise sabah dersleri yapıyoruz. İnsanlar güne yoga ile başlıyor. Bazı şirketler ise 15 dakikalık ofis yogası istiyor. Giriyorum, insanlar masalarının başındayken 15 dakika yoga yapıyoruz sonra ben çıkıyorum.
İnsanın kendi ihtiyacını anlayabilmesi için önce kendisini tanıması lazım. Eğer doğru ihtiyacım karşılanmıyorsa onun dışındaki her şey bende tatminsizlik yaratır.