Okullar açılacağı için tatil yörelerinden büyük şehirlere doğru göç sürerken yapımcılar kanallara dizi yetiştirme telaşında. Yeni yayın dönemi 15 Eylül’de başlıyor. Yeni dizilerin ‘teasar’ları dönüyor. Yapımcılar dizilerinin tutup tutmayacağını merak ederken bir yandan da kara kara teknolojinin geldiği son noktayı düşünüyor. Çünkü dizileri artık isteyen istediği saatte izliyor! Dijitürk gibi platformların üyesi A plus müşteriler, biraz fazla para ödeyerek cihazlarının otomatik kayıt sisteminden yararlanıyor ve istediği diziyi, istediği saatte izleyebiliyor. Bu alanın öncüsü yüksek abone sayısıyla Digiturk... Tivibu ve D-Smart da bu imkanı sağlıyor.
Hizmet tüketici açısından büyük bir kolaylık. Akşam programı olduğunda tutkunu olduğu dizi nedeniyle televizyon başına mahkum olmuyor.
Rating düşürüyor iddiası
Kayıt üzerinden izlediği için reklamları da geçiyor çoğu zaman... Bu da zamandan tasarruf sağlıyor. Bu durum reytingle yatıp kalkan dizi sektörünün kabusu olmuş durumda. Yapımcılara göre dizileri kayıt edip sonra izlemeye olanak sağlayan bu platformlar ratingleri düşürüyor.
Reklamlardan aldıkları payı da... Bugünlerde ilginç bir tartışma başlayacak gibi görünüyor; dijital platformların buna hakkı var mı? Sektörün önde gelen yapımcılarına göre yok. Onlara göre bu platformlar sadece programları aynı zamanlamayla birebir yayınlama yetkisine sahip... Gerisi yetki aşımı! Son yıllarda yakaladığı büyüme ivmesi ile başlı başına bir sektör haline gelen dizi cephesinde durum karmaşıklaşıyor anlayacağınız. Yapımcılar önlerindeki bu ajandayla ilgili olarak nasıl bir hukuki altyapı oluşturulabileceği konusunda kafa yoruyor. Önümüzdeki süreçte davalar açılmasına kadar gidecek hukuki süreçleri tartışıyorlar.
Yapımcılar için net üzerinden izlemeler de sıkıntılı bir konu. Yazılı basınla ilgili olarak internetten okuma ve tirajların düşmesi gerçeği uzun süredir yaşanıyor.
İnternet de TV’ye rakip
Ancak son dönemlerde benzer gelişme görsel basın için de söz konusu. İnsanlar artık televizyonları başında saatlerce vakit geçirip uzun dizileri izlemektense internet üzerinden izlemeyi tercih ediyor. Uzun dizi süreleri ve araya giren reklamlar düşünüldüğünde izleyici için büyük bir kolaylık söz konusu... Öte yandan Türk dizileriyle ilgili olarak Youtube’a yüklenen fragmanlar dünyada tıklanma oranlarında önlerde geliyor. Ortadoğulular, Kafkaslar, Avrupalılar bu dizileri tıklıyor... Böyle olunca diziler için farklı gelir kapıları da açılıyor tabii... Mevcut durumda kanallar dizileri dijital, yurtdışı yayın hakları, uydudan yayın gibi bütün haklarıyla satın alıyor...
‘Tık’ır ‘tık’ır kazanıyorlar
Eskiden yapımcılar bunun öneminin farkında olmadığı için dijital hakları önemsemiyordu. Ama şimdi rakamlar büyüdü, yapımcılar güçlendi, prodüksiyon şirketlerinin özsermayeleri büyüdü. Kanallarla pazarlık aşamasında artık bu hakları vermemek için direnç gösteriyorlar... Ay Yapım’ın Youtube’dan kazandığı paranın yılda 1 milyon dolara ulaştığı düşünülüyor. Ay Yapım’ın ‘Medcezir’ dizisi, yüksek tıklanma oranlarıyla Youtube’den çok ciddi kazanç sağlıyor. Bu konuda milat ise TIMS Productions’un dizisi Muhteşem Yüzyıl...
Dijital tarafın öncülüğünü de bu dizi yaptı. İnsanların dijital medyadan, yurtdışı gibi farklı pazarlardan da ciddi para kazanılabileceğini gösterdi. Buralardan o kadar büyük paralara gelmeye başladı ki, yapımcılar projeyi bütçelendirirken böyle bir kaynağında varlığından haberdar olarak masaya oturuyorlar.
Dİjİtal pazarlıklar başladı
Diğer etki ise medya tarafında... İnternet tarafındaki gelirlerin artmasıyla Doğan Grubu’ndan sonra Doğuş Grubu da dijital ayağını güçlendiriyor. Doğan Grubu, Doğan TV Dijital Grup Başkanlığı görevine, bir dönem Google’da da yöneticilik yapan Zeynep İnanoğlu Özdemir’i getirdi. Doğuş Grubu da güçlü bir platform kurma hazırlığında...
Öyle ki en çok izlenen dizilerin dijital haklarını satın alıp bu platform üzerinden yayınlamayı tartışıyorlar. Duyduğuma göre Doğuş grubu sektörün önde gelen yapımcılarını kendi platformuna çekmek için, kendi ekranlarında yayımlanmayacak dizilerin dahi dijital haklarını önden satın almak için belli yapımcılara, yılda en az iki dizi üretme şartıyla dijital haklarını satın alma teklifinde bulunuyor.
Hedef, dijital hakları için anlaştıkları dizileri sözgelimi, 10 diziyi bu platform üzerinden yayınlamak. Çünkü artık TV’ler de yavaş yavaş dijital yapıya kayıyor. İnternetten sağlanan reklam gelirleri de artıyor. Görünen o ki yeni dönemde ekran savaşları net üzerine taşınacak...
