75’e kapı açtı
Warren Buffet 84 yaşında işlerinin başında... Alan Greenspan ileri yaşlarına karşın FED’e, dünya ekonomisine yön verdi. İnsan ömrü uzarken 65’li yaşlar artık genç yaşlı grubu olarak kabul ediliyor. Ancak bir yandan da baş döndürücü hızla gelişen teknolojiye bu “genç yaşlıların” ayak uydurup uyduramayacağı, dolayısıyla şirketler için ideal yönetim kurulunun nasıl olması gerektiği, yönetim biliminin en stratejik soruları arasında üst sıralardaki yerini koruyor.
Doğal olarak her şirket bu soruya kendi gerçekleri içinde yanıt verirken bir taraftan da bu felsefi tartışmanın şekillendirdiği ana trendleri de izliyor. Hatırlarsınız, 2000’lerin başında terazinin “genç” kefesi ağır basmış, birçok şirket üst yöneticilerine, hatta yönetim kurulu üyelerine yaş sınırı getirmişti. Ağırlıklı olarak ‘65’ olan bu yaş sınırını aşanların emekliye ayrılması şirket anayasalarına girmişti. Şimdilerde ise bu ‘kanunun’ gevşemeye başladığına ilişkin emareler var. Yurtdışı örneklerini girişte de saydığımız “genç yaşlılara” Türkiye’deki şirketlerde de daha sık rastlayacağız gibi görünüyor.
‘Tecrübe çok önemli’
Bu konudaki adımlardan birini Vestel, geçtiğimiz günlerde attı. Şirket, 22 Nisan’da gerçekleştireceği genel kurul toplantısında başka konulardaki birkaç maddeyle birlikte, daha önce yönetim kurulu üyelerine getirdiği 75 yaş sınırını kaldırmayı da oylayacak. Türkiye’de başta Sabancı Topluluğu, Koç Grubu olmak üzere büyük holdinglerin bir çoğunda yönetim kurulları için belli bir yaş sınırlaması yok. Zorlu Grubu’nun yaş sınırını kaldırdığını öğrenince hemen telefona sarıldım ve Vestel’i de bünyesinde bulunduran Zorlu Holding’in 70 yaşındaki Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu’yu arayıp sordum: “Ahmet Bey, insanların 75 yaşından sonra üretken çalışması mümkün mü?”
Çağımızda yaş sınırının değiştiğini söyleyerek sözlerine başlayan Ahmet Nazif Zorlu şu yanıtı verdi: “Tecrübe çok önemli. İnsan yaş aldıkça tecrübe de biriktiriyor. Bu tecrübeyi alt kademelere aktarıyor. İnsanlar çalışabileceği kadar, ömrü yettikçe çalışmalı. Bu tecrübeli insanlar şirketler için çok önemli. O maddeyi o yüzden kaldırdık.”
En az ikisi 30’larında olmalı...
Şirketlerin itibarlarını dahi sosyal medyada oluşturduğu bir ortamda teknolojiden uzak, ileri yaşın getirdiği hastalıklarla boğuşan üyelerden oluşan bir yönetim kurulu şirketlerin ve alt kademedeki genç çalışanların dinamizmine ulaşabilir mi? Bu soruyu da Türkiye’deki büyük holdinglerin danışman, Amrop Türkiye’nin Yönetici Ortağı Prof. Dr. Yeşim Toduk’a sordum. Yönetim kurullarında, 30’lu yaşlarda en az iki üyenin bulunmasından yana olduğuna belirten Toduk’un konuyla ilgili değerlendirmesi ise şöyle oldu:
“Yaş sınırı yoksa karmaya dikkat etmelisiniz. Şirketler, yönetim kurulu üye sayılarını bu nedenle artırıyorlar. Ak saçlı, tecrübeli üyelerin faydalı olduğuna inanıyorum. Profesyoneller sonra, yöneticilikten gelmiş sektörü bilen insanların yönetim kurullarında bulunması faydalı. Ama yeni iş geliştirme fırsatlarını görme, global düşünme, sektördeki büyük transformasyonları ve bunların getireceklerini anlayabilmek açısından, 30 yaşından genç, en az iki üyenin olmasını tavsiye ediyoruz. Yeni teknolojik gelişmeleri ve transformasyonları en iyi anlayan farklı görüşleri oluştururken, uygulamasında değer katacak olan kesim genç üyeler. Türkiye için ideal yönetim kurulu, bir grup yaşlı, bir grup şirketin eski profesyoneli veya sektörün profesyonel yöneticileri ve en az iki genç üyeden oluşmalı.”
