Yeni ülkeler keşfetmenin en önemli artısı, bizim yaşayışımızdan, inancımızdan, yeme-içme alışkanlığımızdan farklı yeni kültürlerle buluşmak esasıdır. Dünyanın her yerinde farklı inanç ve düşünce yapısında insanlar bulunmakta, kimi fakir, kimi zengin kimi sadece inancı için yaşayan, kimiyse maddiyatı inancı haline getirmiş… Gezdiğim ülkelerde, tarihi turistik yerlerin yanı sıra, yeni lokal lezzetleri tadar, o bölgenin insanlarının evine konuk olur, fırsat bulursam düğün seremonilerine katılır veya tapınak ayinlerine katılıp inanışları hakkında fikir sahibi olmaya çalışırım. Bunları yapmamdaki yegane amaç, gezdiğim ülkenin insanı ile daha fazla kaynaşıp, düşünce ve yaşayış tarzlarını öğrenip, seyahat ettiğim yerleri daha fazla özümseme şansına sahip olurum.
Bu yazımda Hindistan’a yaptığım seyahat esnasında, dünyanın Çin’den sonra en yoğun nüfusuna sahip ülkesinde yaşanan inançlar üzerine olacak. Toplam 1 Milyar 300 milyon insanın yaşadığı tahmin edilen Hindistan’da, çok çeşitli inanışlara sahip insanlar, birbirlerine saygılı bir şekilde, huzur içinde yaşıyorlar. Ülke genelinde %81 oranlarında Hinduizm ana inanış konumunda. Bunları en yoğun inanışla %14 ile Müslümanlar ve sonrasında %2,5 Hristiyanlar, %2 Sihizm, %1,5 Budizm ve %0,5 Jainizm inanışlarına Hindistan’da rastlanıyor.
Hinduizm çok tanrılı bir din. Birbirinden büyük ve görkemli tapınaklarda ayinlerini yapıyorlar. Çok tanrılı din olmalarına rağmen en çok saygı gösterdikleri ve tüm ülke genelinde en fazla saygı duydukları, tapınaklarında sembolleri yer alan 4 tanrıları var. Bunlardan Brahman (Bramma olarak da ifade ediyorlar.) 4 yüzü bulunan ve 4 ayrı yön olan kuzey-güney-batı ve doğuya bakan, inançlarına göre evreni yarattıklarına inandıkları tanrıları. Vishnu ise evrenin koruyucusu, düzen içinde olmasını sağlayan tanrıları. Lord Shiva ise gücün simgesi, hatası olanları cezalandırıcı tanrıları. Lord Shiva gerek tapınaklarda, gerekse Hindularun evlerinde arabalarında sembolü sıkça kullanılan en çok saygı gösterdikleri tanrıları konumunda. Belki de Lord Shiva’ya saygıdan dolayı, oğlu Ganesha’ya da tanrı olarak son derece hürmet gösteriyorlar. Hindistan’ın genelinde Hindu inancına sahip kişiler tarafından, hemen herkes Ganesha’ya sempati duyuyor. Ganesha’nın kafası fil şeklinde... Bunun ilginç bir hikayesi var. Lord Shiva, oğlu olduğunu bilmeden cezalandırma amaçlı Ganesha’nın kafasını kılıçla bedeninden ayırır. Oğlu olduğunu söylediklerinde, hemen bir filin başını keserek oğlu Ganesha’nın kafasına yerleştirir ve Ganesha bundan sonra hayatının sonuna kadar fil kafası ile yaşayacaktır. Özellikle hediyelik dükkanlarında, Hinduizm inancının tanrılarından biri olan Ganesha’nın biblolarına sıkça rastlarsanız. Ayrıca Hari Hara’da Lord Vishnu ve Lord Shiva’nın özelliklerini yarı yarıya bünyesinde toplamış, her ikisine de sempati duyan Hinduların tapındıkları bir diğer tanrıları. Gerek seremonilerde kullanmak üzere, gerekse tanrılarına hediye vermek üzere sokak pazarlarında özel seremoni çiçekleri satılmakta. Rengarenk çiçekleri boyunlarına takarak tapınaklara giden Hindular, seremoni esnasında çiçekleri tapınağın belli yerlerine tanrılarına hediye olması adına bırakıyorlar.
İneğin neden Hinduizm inancında kutsal olduğunu sorduğumda, genel olarak insanlardan aldığım cevap hep aynıydı. Annemizden sonra çocuklarımızı sütü ile besleyen, bizim kutsal annemiz gibidir diye ifade ediyorlar. Süt vermesinin dışında, yemeklerini ve Chapati ekmeklerini yaptıkları tandırlarını ineğin tezeği sayesinde hem yüksek ısıda hem daha uzun süre yanarak, hem de bedavaya pişirebiliyorlar. Yani evlerinde ocaklarının bile sönmemesinin baş aktörünün inek olduğunu ifade ediyorlar. Ayrıca Ayurveda tedavileri için ineğin idrarından da faydalanıyor. Bir diğer önemli konu da, özel törenlerinde ve seremonilerinde kullandıkları tereyağını yine inekten elde ediyorlar.
Sihizm inancına sahip olanlar ise, bizlerin sıkça basında veya internette Hindistan diye arattığımızda görmüş olduğumuz karizmatik kişiler. Moğollardan miras kalınca kıvrık bıyıklar, sakallar, kafalarında turban adı verilen kalpak tarzı kumaş kapama ve bellerinde hançerli yiğit kahraman görünüşlü, diğerlerine göre cüsse olarak da devasa görünümlü kişiler. İçlerinde zayıf olanları da bulunmakla birlikte, gördüğüm Sihizm inancına sahiplerin çoğu iri yarı görkemli kişilerdi. Sihizm inancına sahip kişilerin ortak özelliği şöyle : Saçlarını asla kesmezler, saçlarını asla taramazlar, başlarına Turban adlı bir başlık takarlar, Kachehra isimli özel bir kıyafet giyerler, bileklikler takar ve kirpan isimli hançer taşırlar. Sihizm inancına sahip olanlar asla et, tavuk, balık yemez, vejetaryendirler. İçki ve sigara asla içmezler. Kız-erkek tanışmaları genel Hindistan’da olduğu gibi, Sihizm’de de görücü usulü olur ve evlilikler bu şekilde yaşanır. Flört ile evlilik modeli düşünülmesi imkansız bir modeldir. Turizmin Hindistan’da gelişmesi ile birlikte nüfusu %2’ler boyutunda bulunan azınlık Sih’ler, lüks otellerin kapısında kapıyı açan misafirleri karşılayan doorman konumunda çalışırlar. Bunların yanı sıra, tarihi turistik yerlerin yakınlarında veya içlerinde güvenlik görevlisi olarak gözlemleyebilirsiniz. Sizinle fotoğraf çektirmek isteyen Sih’lerin amacı ise sizden alacakları bahşişle yaşamlarını sürdürmektir.
Jainizm de artık nadir görülen bir inanç olmasına rağmen, Jaipur’da tepe üzerine konumlandırılmış büyük bir tapınakları vardır. Hindistan hakkında sıkça duyduğumuz, bir tepede inzivaya çekilmek tarzı deyimlerini uygulayan ve guruları tarafından özel yaşam felsefeleri geliştirmiş olanlar bizzat Jainizm inancına sahip kişilerdir. Budizm’e yakın ve benzerliğinin olduğu da sıkça söylenen bu inançta, pozitif düşünce ile yaşamak, hayatın amacının dünyayı güzelleştirmek, arınmak, dünyevi işlerden uzak durmak gibi düşünce tarzları barındırmaktadır. Trafikte de bazı araçların arka tarafında yapıştırma olarak eklenmiş, ben guruyum ben babayım gibi inanç felsefelerini yansıtan görselleri sıkça görmeniz mümkündür.
Hindistan'ı yakından görmek, gerek birbirinden güzel şehirleri gezmek, gerekse inanç felsefelerini yakından görmek isteyenler, Qatar Airways'in Doha üzerinden Hindistan'ın pek çok şehrine, uygun bağlantılı ve ekonomik uçuşlarına göz atmanızı öneririm.
Kültürlerle kaynaştığınız, seyahate farklı pencerelerden bakabildiğiniz nice güzel coğrafyalara yol almanız dileğiyle. (Fotograflar : Ömer Serkan Bakır. İzinsiz kopyalanamaz, kullanılamaz.)