Liderlik savaşları
Hoş bir deyiştir, “Ayının kırk türküsü var, kırkı da ahlat hakkında.” Davos’taki durum da bu. Kırk konu var, 40’ı da Çin, Brexit, ve Trump hakkında. Davos’un elitleri hâlâ Trump şokunu atlatmaya, daha doğrusu, anlamaya çalışıyorlar. Trump Davos’a gelmedi ama gölgesi her köşede.
Trump’ın gölgesi var ama Çin lideri Xi Jinping’in kendisi Davos’ta. Popularitesi Matt Damon ve Shakira gibi yıldızların önüne geçmiş durumda.
Davos’ta Trump ve Xi arasında yaşananlar aslında dünyanın yeni dönemine damgasını vuracak olan liderlik yarışı. Küreselleşmenin lideri kim olacak?
Trump’ın verdiği görüntü
NATO’nun gereksiz olduğunu, ticaret ortaklıklarından çıkacağını ve Meksika ile arasına duvar öreceğini söyleyen Trump’ın verdiği görüntünün küresel liderlikle yakından uzaktan ilgisi yok. Öte yandan, Xi ise çok bilinçli ve başarılı çıkışlar yapıyor. Salı günü Davos’taki konuşmasını izledim, herkes gibi etkilendim. “Ticaret savaşının kazananı olmaz” dedi. Korumacılığı ülkelerin kendilerini karanlık bir odaya kilitlemelerine benzetti. “Dışarıdaki yağmurdan ve rüzgârdan korunursunuz ama ışıktan ve temiz havadan da mahrum kalırsınız” dedi. Dünyanın ikinci büyük ekonomisi çok akıllı çıkışlar yapıyor.
Trump’tan geri adım
Trump’ın ekibi mevcut durumun çok fazla sürdürülebilir olmadığının farkında. Rusya dışında herkesle kavga eden bir Trump var. Davos’a gelen Trump’ın kurmaylarının verdiği mesajlar ise oldukça farklı. Çin ile bir ticaret savaşına girmek istemediklerini söylüyorlar. Doların durumundan kaygılılar. Salı günü Trump’ın doların güçlenmesiyle ilgili sözleri de bu rahatsızlığın ifadesi. Güçlü dolar toparlanan Amerikan ekonomisini baltalar, dünyanın geri kalan bölgelerinin de ayarını bozar. Kasım başından bu yana doludizgin yükselen doların bundan sonra aynı ivmeyi tutturması zor.
Brexit muamması
Theresa May’ın dünkü açıklamaları Brexit konusunda sis perdesinin dağıldığı şeklinde yorumlandı ama bana göre belirsizlik hâlâ sürüyor. May son kararın parlamentoya ait olduğunu söyledi. İşte birinci belirsizlik, parlamento Brexit yolunu kapatır mı? İkinci belirsizlik Britanya’nın bütünlüğünün korunup korunmayacağı. Ve üçüncüsü ise İngiliz şirketlerinin ve uluslararası devlerin Londra’daki operasyonlarını nereye kaydıracakları. Dolayısıyla, Brexit meselesi daha çok tartışılır...
Merkez Bankası’nın TL rahatsızlığı
Dünyada belirsizliğin böylesine arttığı bir ortamda bizim Merkez Bankası art arda bir dizi adım attı. Doların 4 liraya yaklaşması Merkez Bankası’nı hem fiyat istikrarı hem de finansal istikrar bakımından zorlamaya başladı. Repo ihaleleri açmayarak bir anlamda faiz artırmadan faizi yükseltmeye, bir yandan da döviz satış müdahalesi yapmadan doviz satışına benzer etkiyi yaratmaya çalışıyor. İşi zor. Elindeki araçları kullanmakta çok rahat değil, ekonomik durgunluk ortamında faiz artırımı gibi bazı adımları atması zor. Öte yandan, küresel oynaklığın arttığı bir havada dışarıdan gelen şoklar da aralıklı olarak sürüyor. Sermaye hareketleri iyice kırılganlaştı.
Şu anda piyasa kısmen durulmuş durumda. Ama böylesi bir ortamda ve kısıtlar altında Merkez Bankası’nın tekrar test edilecek olmasını öngörmek yanlış olmaz...
