Şöyle bir söz dikkatimi çekiyor: Düşünceli ve kendini adamış küçük bir yurttaş grubunun dünyayı değiştirebileceğinden asla kuşkunuz olmasın. Aslında şimdiye kadar bu hep böyle olmuştur.
Finans şirketi Berkshire Hathaway’in sahibi ve Bill Gates’ten sonra dünyanın en zengin işadamı Warren Buffet’ın “aile planlaması ve üreme sağlığı” alanında faaliyet gösteren Buffet Vakfı’nın, Uluslararası Yatırımlar Başkanı Dr. Türkiz Gökgöl ile sohbetimiz sırasında yakaladığımız bir cümle.
Dr. Gökgöl’ün, 1999-2005 tarihleri arasında başında olduğu ve üreme sağlığı alanında faaliyet gösteren Willows Foundation’un yeni Yönetim Kurulu Başkanı Elaine M. Murpy, antropolog Margaret Mead’dan aktarıyor bu cümleyi.
Gökgöl ile, 4 kişilik kadrosuyla Gana ve Pakistan’dan Vietnam’a kadar uzanan bir serüveni ama en çok da küresel ekonomik krizi ve çok yakından tanıdığı yoksulları konuşmak istiyorum.
Buffet’tan “hap” şirketi
Gökgöl, “Buffet Vakfı’nda bir tasarrufa gidilmedi. Ancak 5 yıllık projelerin süreleri 2 yıla indirildi. Yıllık maliyeti Amerika içinde 150 milyon dolar, Amerika dışında ise 300 milyon dolar olan 69 proje yürütüyoruz. Vakfın 4 milyar dolarlık mal varlığı bulunuyor. Buna Buffet’ın kişisel servetinden her yıl 150 milyon dolar ekleniyor” diyor.
Amerika’daki ekonomik krizin yoksullar üzerindeki izlerini ise şöyle anlatıyor:
“Amerika’da sağlık ve eğitim gibi temel hizmetlere ulaşamayan nüfus artıyor. Buffet, maliyetleri düşürmek için, üreme sağlığı alanında kullanılan tıbbi malzeme şirketi kuruyor.”
Gökgöl, ABD Başkanı Barack Obama’nın seçim kampanyasında en çok sağlık reformunun vurgulandığını söylerken, “Onu niye seçtiniz?” sorumu da yanıtlıyor:
Yalan söylemiyor ve çözümü uzlaşıda arıyor. Bush yalancıydı, (Irak’ta nükleer var gibiÖ), mahkeme kararı olmadan herkesin telefonunu dinledi (El Kaide ile mücadele ettiğini söyleyerek), işkenceciydi (Obama göreve geldiği ilk gün Küba’da bulunan Guantanamo deniz üssünde bulunan hapishaneyi kapama kararını imzaladı), ülkeyi muhafazakârlar ve demokratlar olarak ikiye böldü.”
Anlattıkları tanıdık geliyor!
Hindistan modeli
Yoksulların üreme sağlığından öte, genel sağlık hizmetleri almaları bile gelişmemiş ülkelerde birincil sorun haline gelebiliyor.
Gökgöl iki gün önce Hindistan’dan döndü. Buffet Vakfı, Hindistan’da genel sağlık projesine destek oluyor. Buffet için bir ilk. Çünkü Buffet bugüne kadar yalnızca üreme sağlığı alanındaki projeleri destekliyordu.
Halkının yüzde 70’inin kırsal alanda yaşadığı Hindistan’da, 150 köyde genel sağlık elemanı eğitiliyor. Kırsaldaki eleman, bir bilgisayara bağlı olan tanı cihazını kullanarak hastayı muayene ederken, elde edilen görüntü, aynı anda Delhi’deki merkezde 24 saat hizmet veren 10 doktordan birinin ekranına yansıyor.
Doktorun önerisine göre, hasta ya tedavi ediliyor ya da en yakın ilçeye nakli sağlıyor.
Sohbetimizin sonunda Gökgöl, “Bana gelişmişlik ile gelişmemişlik arasındaki farkı sormuştun. (Sanırım 10 yıl kadar önce) Sana bunun cevabını şimdi verebilirim. Toplumları sosyal sorumluluk duyanlar ve duymayanlar olarak ayırıyorum. Amerika’da bir köyde yol yoksa, birlikte çalışıp yaparlar. Devletten beklemezler.”
Acaba Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği ile Deniz Feneri arasındaki farkı kime sorsam?