Türk-Lübnan İş Konseyi Başkanı Mehmet Habbap ile Türk-İsveç İş Konseyi Başkanı İshak Alaton ile Türk-Afrika İş Forumu açılışı öncesinde sohbet ediyoruz.
Alaton da, ben de Delta Petrol İcra Kurulu Başkanı Habbap’ın 4 günlük savaş sonrası Gürcistan yorumlarını merak ediyoruz.
İlk sorum, “Zarar-ziyan var mı?” oluyor.
Gürcistan’ın Poti Limanı’na 35 milyon dolara varan petrol depolama, LPG doldurma ve liman yatırımları yapan Habbap, hasar tespit etmediklerini söylüyor.
Gürcistan’ın önemli bir enerji koridoru olması, yabancı yatırımcıların jeopolitik riskler karşısındaki cesaretini artırıyor.
Gürcistan’ın yanında
Habbap’a yönelttiğim ikinci soru; İran, Afrika, NATO ve Kafkas kaynaklı gelişmelere bakarak Türkiye’nin dış politikada dikkat çeken ataklarını anlamakta güçlük çektiğimin bir ifadesiydi:
“Türkiye, Amerika’nın mı, Rusya’nın mı yanında?”
Habbap bu soruyu hiç düşünmeden, “Gürcistan’ın yanında“ diye yanıtlıyor.
Alaton verilen yanıttan tatmin olmuyor ve ekliyor: “Politikacı gibi konuşuyorsun. Türkiye, Rusya’nın yanında olmalı. Bölgesel ilişkiler çok önemli. Komşumuz Rusya ile ilişkilerimizi bozmak bizi güvensiz bir alana sürükler.”
Sudan, İran ve Irak gibi dünyanın sıcak bölgelerinde yatırımları olan Habbap’ın endişeleri, beklentilerinin önüne geçmiyor.
Türkiye-Ermenistan maçı
Başbakan Tayyip Erdoğan, Suriye-İsrail-Filistin üçgeninde yüklendiği arabuluculuk görevinden aldığı cesaretle; Rusya, Gürcistan ve Azerbaycan’a “Kafkas İşbirliği ve İstikrar Platformu“ önerisiyle gitti.
Rusya ve Gürcistan’dan olumlu yanıt gelmesi gecikmedi.
Türkiye ile diplomatik ilişkileri kesilen Ermenistan’a davet hangi yoldan yapılacak, belli değil. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül’ün 6 Eylül’de Ermenistan-Türkiye maçı için Erivan’a gitmesi olasılığı değerlendiriliyor.
Ermenistan, 1-6 Eylül tarihleri arasında Türkiye’ye vize uygulamayarak ilk jesti yaptı.
12 ülkenin üye olduğu Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (KEİ), Sovyetler’in dağılmasıyla ortaya çıkan yeni jeopolitik dönüşüm sürecinin bir ürünü olarak 1992 yılında İstanbul’da kurulmuştu.
Acaba KEİ bu sürece dahil oluyor mu?
KEİ siyasete girmiyor
KEİ Genel Sekreter Birinci Yardımcısı Murat Sungar, “KEİ siyasal konulara girmez. 12 ülke gevşek bir ortak paydada buluşabiliyor. Ukrayna, Ermenistan, Gürcistan gibi dondurulmuş ihtilaflara dokunmuyor“ diyor.
Sungar, Romanya’nın da Türkiye gibi Karadeniz’de siyasi birlik arayışı olduğunu ve bu nedenle “Black Sea Forum“ kuruluşuna öncülük ettiğini hatırlatıyor.
Yine bir soru sormak gerekecek:
KEİ köklü geçmişine rağmen “yumuşak siyasi“ konulara bile giremezken, Karadeniz’in birbiriyle en problemli 5 ülkesi (Azerbaycan-Ermenistan/ Ermenistan-Türkiye/ Rusya-Gürcistan) bir araya gelip Kafkas sorununa nasıl çözüm bulacak?
Habbap’a sorduğum soruya dönüyorum:
Türkiye, ABD’nin mi, Rusya’nın mı yanında? NATO toplantısında kendisine “Kafkas İstikrar Paktı“nı soranlara ABD Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Matt Bryza ipucunu veriyor:
“Şaşırdığımı söylemeliyim. Böyle bir girişim yapılacağı konusunda bana bilgi verilmedi.”
Derim ki, 1987’den sonra ilk kez Türkiye’de yapılacak Amerikan Ticaret Odaları Birliği’nin 12-15 Ekim/İstanbul toplantısına da bir bakalım.
