Tarımda ithalatın sorumlusu terör
Ekonomik kriz süresince 4 şantiyelerini de kapatmadıklarını söyleyen Torunlar Gıda Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Torun, Harran Ovası’nın Türkiye’nin ambarı olduğuna dikkat çekiyor
Torunlar Topluluğu; 1960’ların başında henüz Mercan’da bir bakkal dükkânı. Erzincan Kemahlı Mehmet Torun ilkokulu yeni bitirmiş, babaları Osman Torun’nun yanında ağabeyi ve Torunlar GYM Yönetim
Bugüne kadar gittiğim işadamlarının ofisleri içinde en renklilerinden biri diyebilirim. İngiliz arma tasarımcı Prens Charles Young tarafından, Sultan Abdülmecid döneminde tasarlanan ve üzerinde Osmanlı Devleti’nin 30 sembolünün yer aldığı “Osmanlı Arması ” motifi, odanın en büyük ikinci eseri.
Birinciliği Kâbe’nin kapısında ibadet edenlerin çekildiği resim alır. Odanın tek yağlı boya tablosu ise Hava Kuvvetleri Vakfı’na yardım gecesinden alınan resim. Atatürk’ün Balıkesir Paşa Camii’nin minberinde yaptığı, 7 Şubat 1923 tarihli “Cuma hutbesi ”nin metni de odadaki objeler arasına girmiş. Binada birden fazla tablosu bulunan tek ressam ise “Güler Çakır.”
Medyaya ilgimiz kalmadı
Torunlar Gıda’yı iş dünyası 1980’li yıllardan beri yakından tanıyorsa da, kamuoyunun gruba ilgisi ise 2000’li yıllarda girdikleri TGRT, Star TV, İETT Garajı, Karayolları, İstanbul Gübre Sanayi, Bursa Çelik Palas ve Petkim ihaleleri ile belirginleşti.
News Corp’a satılan TGRT’den sonra, Doğan grubunda kalan Star TV ihalesine de giren Torunlar’ın artık medya yatırımlarına ilgisi kalmamış.
Geçtiğimiz günlerde medya kulislerinde yeniden isimlerinin öne çıktığını hatırlattığımda Torun, “Biz reklam pastasına ilgi duymuştuk, artık medyada çok sayıda kuruluş yer alıyor, bizim için cazibesi kalmadı ” diyerek bu konuya noktayı koyuyor.
Grup; Kütahya Şeker Fabrikası’nı, Esentepe’deki Telsim arazisini ve Türkbank binasını girdikleri ihalelerde almıştı. Esentepe’deki araziye yönelik geliştirilen Garden Tower, Galataport projesinin ortasında kalan eski Türkbank binasına yapılması planlanan butik otel ve Türkiye’nin en büyük AVM projesi olarak planlanan “Mall of İstanbul” projeleri yatırım için uygun zamanı bekliyor.
Krizde iş kaybı olmadı
Krizde en büyük maharetlerinin paniğe kapılmamak olduğunu söyleyen Torun’un, “Ekonomik krizlerde her zaman B planımız vardır. 1994 ve 2001 krizlerini atlatma deneyimimizden yararladık. O nedenle de iş kaybımız olmadı” sözlerinden yola çıkarak, işadamlarını engelli koşu atletine benzetiyorum.
Torunların krize direncini gösterir veriyi ise bize; Bandırma’da kurdukları 35 milyon dolar yatırımla günlük 500 ton kapasiteli yağ fabrikası, İstanbul’da Havaalanına giden yolda 600 konutluk Nish İstanbul Yenibosna projesi, Haramidere’de 270 bin metrekare alışveriş merkezi ve Bursa’da 1.200 konutluk Korupark konut projesini yürüten şantiyeler durmadan çalışıyor.
Koç ve Kiler ortak
Ankara (Ankamall) Kütahya Alışveriş Merkezi, Bursa’da (Korupark) ve Antalya’da da (Deepo) alışveriş merkezleri ve İstanbul ile Bursa’da konut projeleri üreten Torunlar’ın geliştirdiği Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (GYO) portföyünde tamamlanması planlanan projelerle, yaklaşık 2 milyar dolarlık yatırım stoku bulunuyor.
TOKİ ve KİPTAŞ’ın özel sektörle rekabet ettiğini düşünen Torun, arsa üretiminin maliyetler üzerindeki etkisine dikkat çekiyor. Bu arada Samsun’da Tekel binalarını alan Torunlar-Türkmall girişimi, 2010 yılının ilk ortak şirketi “TTA Gayrimenkul Geliştirme ve Yönetim A.Ş.’yi de kurdu.
Şekere Danıştay engeli
İstanbul’daki tek tarıma dayalı sanayi tesisi, 2003 yılında kurdukları Torun Çay paketleme fabrikası olan Torunlar Gıda’nın; Bandırma, Afyon ve Adana’da yağ; Edirne, Bandırma ve Mersin’de çeltik fabrikaları yer alıyor. Aile, 10 bin sözleşmeli çiftçiye pancar üretimi yaptırıyor; İpsala Karpuzlu beldesinde her yıl 4 bin dönüm arazide çeltik tarımı sürdürüyor.
Bandırma, Mersin ve Edirne Uzunköprü fabrikalarında yılda toplam 150 bin ton çeltik; Adana, Afyon ve Bandırma fabrikalarında yılda 250 bin soya fasulyesi, yağlık ayçiçek ve kanola kırma; Kütahya tesisinde yıllık 250 bin ton pancar işleme; Haramidere tesislerinde ise 1500-2000 ton çay paketleme kapasitesine sahip bulunuyor.
Torun, tarımdan söz açılınca terörün bitmesiyle Harran Ovası’nın verimli topraklarının ekonomiye kazandırılacağını söyledi.
“Harran Ovası’nda tarım yapılabilse, Türkiye’nin ambarı olur ve hiçbir tarım ürünü ithalatına gerek kalmaz, ihracatçı oluruz. İşsizliğin de, çektiğimiz ekonomik sıkıntıların da kaynağında terör yatıyor. Ülkenin çok geniş bir çoğrafyasında terör yüzünden tarım ve hayvancılık yapılamıyor. Kentlere göç yaşanıyor. İşsizlik artıyor.”
İlk gençlik yıllarında “ülkücü ” dostlarıyla yolları aşındıran Torun’un geldiği nokta ekonominin gerçekleriyle örtüşüyor.
Torun, ÖİB’ye geçen Türkiye Şeker Fabrikaları’nın Elbistan, Elazığ, Malatya, Erzincan Şeker Fabrikaları’na ilgi duyuyor. Ancak Şeker-İş Sendikası’nın başvurusu üzerine Danıştay yürütmeyi durdurdu.
TÜSİAD hükümeti uyarmalı
İşadamının üyesi olduğu TÜSİAD’a ilişkin yorumu da ilginç; “Cemaat kültüründe biat kültürü vardır, TÜSİAD’da da benzer bir yapı oluşmuş .”
TÜSİAD Genel Kurulu’na da vurgu yapan Torun, “Boyner’in listesini beğendim. Yeni yönetim ısrarla, hükümeti uyarma görevini yerine getirmeli. Siyasetçinin seçilme riski var, TÜSİAD’ın doğruları söylemesi gerekir” diyerek “patronlar kulübünün”iş dünyasının sorunlarına daha fazla odaklanılmasını talep ediyor.
