Washington’a ne kadar kilit önemde bir büyükelçi atandığını öğrenmemiz için ABD’ye gitmesini beklememize gerek kalmadı; Namık Tan, “alçak koltuk” krizinin çözülmesinde arka kapı diplomasisinin baş aktörü olarak karşımıza çıktı.
Türk-Amerikan İş Konseyi (TAİK) ve Sabancı Holding Perakende Grup Başkanı Haluk Dinçer, dün Sabancı Center’da verdiği resepsiyonla, 15 Şubat’ta Washington’a gidecek olan Tan’ı iş dünyasıyla bir araya getirdi.
ABD Başkanı Barack Obama’nın nisanda yaptığı Türkiye ziyaretinde dile getirdiği “model ortaklık” tezi, iki ülke arasındaki ticaret ve yatırım alanında beklentilere yansıyacak mı?
Elbette bu sorunun yanıtını merak ediyoruz ancak, İsrail’in özür dilemesiyle sonuçlanan krizin iç ve dış yansımalarından kendimizi alıkoyamıyoruz.
Musevi lobisi önemlidir
Washington’dan önce dış görev yeri Tel Aviv olan Büyükelçi Tan’dan, İsrail Dışişleri Bakan Yardımcısı Danny Ayalon, özür mektubunu yazmadan önce kendisiyle gerçekleştirdiği 4 telefon konuşmasını hatırlatıp, yorumlarını almak istiyoruz.
“Ben İsrail’in özür dileyeceğini en başında biliyordum, hiçbir endişem olmadı” diyerek söze başlıyor.
Türkiye ve İsrail’in Ortadoğu’nun “barış denklemi” içinde işbirliği içinde olmasının önemini koruduğunu belirten Tan’a, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın aralık ayı başında Washington’a yaptığı çalışma ziyaretinde, Turgut Özal’dan bugüne ABD’ye resmi gezi yapan cumhurbaşkanı ve başbakanlarının sürdürdüğü “Musevi lobisi ile görüşme” geleneğini bozduğunu yolunda yapılan değerlendirmeleri hatırlatıyorum.
Tan, Başbakan’ın Washington ziyaretinden sonra New York’a geçmediğine işaret ederek, “Musevi lobisiyle görüşmeler New York’ta yapılıyor. Bir reddetme yok” diyor.
Tan’a son günlerde “Türkiye’nin artık Amerika’da Musevi lobisine ihtiyacı kalmadı, ABD eyaletlerinde çok sayıda Türk lobi kurumu oluştu” türünden yapılan yorumları aktarıyorum, itiraz ediyor, “Musevi lobisi bizim için her zaman önemlidir ” diyor.
Son Türkiye-İsrail krizinin yalnızca Arap dünyasında değil, Batı kamuoyundaki yansımalarına da bakarsak, Türkiye’nin Ortadoğu’daki rolünü ve yeni barış sürecini algılamakta zorluk çeken iki ülke olduğunu söylemek yanlış olmaz: Mısır ve İsrail.
Amerika’ya ihracat zor
TAİK Başkanı Dinçer, geçtiğimiz günlerde Devlet Bakanı Ali Babacan başkanlığında 5 ilgili bakan ve işadamlarıyla yapılan “model ortaklık” çalışmasını hatırlatıyor.
Dinçer, Türkiye’ye son 10 yılda yaklaşık 10 milyar dolarlık Amerikan yatırımı gelebildiğine değinirken, bunun 3 milyar dolarının Citibank olduğunu vurguluyor.
Sabancı Topluluğu’nun Citibank, Olmuksa ve Philsa ile birlikte 3 Amerikalı ortağının olduğunu söyleyen Dinçer, “Amerikan yatırımlarını Türkiye’ye çekmeye çalışıyoruz” diyor.
Tan da, geçtiğimiz yıl yüzde 50 düşerek 2.5 milyar dolar seviyesine gerileyen Türkiye’nin Amerika’ya ihracatında karşılaştığı güçlüklere değiniyor.
Büyükelçi, “Amerika ile aramızdaki uzaklık belki de iki ülke ticaretinin gelişmesinin önünde, en alt sırada yer alabilecek bir sorun. Amerikan şirketlerinin taleplerini karşılayabilecek kapasitede üretim yapmıyoruz, kalite standartlarımız uyuşmuyor” görüşlerini öne sürüyor.
Türkiye ihracatının ilk 5’inde otomobil firmalarının yer aldığını söyleyen Dinçer, ölçek ekonomisinin rekabetçi ekonomilerdeki önemine işaret ediyor.
Washington’a twitter temsilcisi
Tan, Washington’da yürütmeyi planladığı “kamu diplomasisinin de” ipuçlarını veriyor.
Washington’a gitmeden ayrıntılara girmek istemediğini belirten Tan, Sabah gazetesi yazarı Nazlı Ilıcak’a “Bizim kamu iletişimcimiz olun” sözleriyle akşamın sürpriz çıkışını yapıyor.
Ilıcak, Tan ile birlikte çekilen resmini anında “notredamedesion” ismiyle yer aldığı twitter’daki sosyal medya blogunda paylaşıyor.
Tan, Ilıcak’ın bulunduğu ortamlarda “tweet’leme” (cıvıldamak, heyecanlı konuşmak diye tercüme edebilirim) merakının geldiği boyutlara şahit olunca, Washington Büyükelçiliği adına da kendisinden “twitter” hizmeti almak istediğini belirtiyor.
Tan’ın bu teklifinden Dışişleri’nin kamu iletişiminde internet dünyasını da içine alan bir çalışma izleyeceği izlenimini ediniyoruz.
Not: 18 Ocak’ta TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu’nun BM ile New York’ta yapacağı çalışma toplantısı, Haiti depreminde BM Haiti Temsilcisi Hedi Hannabi’nin hayatını kaybetmesi ve ekibinden kayıplar olması nedeniyle ertelendi.
