1995 yılında sermayesinin yüzde 60ı Vakıfbank ve yüzde 40ı Ankara Büyükşehir Belediyesi kuruluşu Belko Ankara Kömür ve Asfalt İşletmeleri şirketine ait, Vak - Bel İthalat İhracat AŞ kuruluyor.Bu şirket Güney Afrikada kömür rezervi satın alarak, 1997den itibaren Türkiyeye kömür ihracına başlıyor. 2003te özelleştirme programı kapsamında Vak - Belin tüm hisseleri, Çalışkan İç ve Dış Ticaret şirketine satılıyor.2004e kadar Türkiyeye bu ülkeden 2.332.616 ton parça kömür ihraç eden bu şirket, 13 Ocak 2005 tarihinde yayımlanan bir tebliğ ile engelleniyor.Bayoğlu, "Bu şirketi devlet sattı, kömürü yasakladı" diyor.Türkiyeye ithal edilen kömürlerin kalori değerinin minimum 6200 Kcal/kg olması gerekiyor. Güney Afrika kömürü ise bu ölçülerden 400Kcal/kg eksik. O nedenle Ocak 2005e kadar, eksik olan oran kadar "tolerans" uygulanıyordu. Yeni uygulamada bu tolerans kaldırılıyor.Hemen bir soru soralım?Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Melih Gökçek ve zamanın Vakıfbank Genel Müdürü Fehmi Gültekinin önderliğinde, Güney Afrikadan kömür ithal etmek üzere Vak - Bel şirketi kurulurken, bu kömür "kaliteli", Çalışkana satılınca nasıl "kötü" oluyor? Eski Vakıfbank Genel Müdürü Hasan Kılavuz Vak - Bel olayını, 1167 sayfalık bir rapor sunarak, AKP döneminde kurulan Meclis Yolsuzluk Araştırma Komisyonuna aktardı. Rapordan bir bölüm: "İstihbarat raporlarının olumsuzluğuna ve teminatların yetersizliğine rağmen, hatta başka bankalarca hakkında kanuni takip işlem yapıldığı dönemde, 10 - 12 milyon dolar civarında kredi kullanan ERN grubunun (Neşter - 2 davası sanıklarından Ankaralı işadamı Haldun Erdavranın şirketi) borçlarının tasfiye edilemez hale gelmesi üzerine; 25 Ekim 1995 tarihinde Vakıflar Bankası, Vakıf Finansal Kiralama, Ankara Büyükşehir Belediyesi iştiraki Belko ve Haldun Erdavran arasında; 01 Aralık 1995 tarihinde yapılan ikinci protokolde ise Vakıflar Bankası çıkarılarak diğer üç ortak arasında Vak - Bel kuruldu.Sumo Colliery firması 360 dolar sermaye ile Erdavrana kurdurtuldu ve Vak - Bele devri yapıldı. Sumo firması G.Afrikada iki kömür madeni işletme hakkını satın aldı. Vak - Bel daha sonra Cayman Adalarında, 10 bin dolar sermayeli Black Diamond adlı bir şirket daha kurdu. Black Diamond, Sumodan aldığı kömürü üzerine kâr payı koyarak Vak - Bele sattı."Ve Kılavuzun notu:"ERN grubuna kullandırılan krediler ile riskin tasfiye edilememesi üzerine yapılan protokoller ve kurulan şirketler hakkında bilgiler sunulmuş olmakla birlikte, ilişiğindeki belgelerin incelenmesi halinde sorumluların tespiti mümkündür. (Vakıfbank 02 - 09 -1997 ve 22 - 09 - 1997 Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu 1997 sonu raporu)Terör uzmanı Ali Köknar da, "PKKnin Güney Afrika Cumhuriyetindeki İlişkileri" raporunda Vak - Bel i konu ediyor:"Türkiyeye silah ambargosu uygulayan G.Afrika ile ilişkiler kötüydü.1998de Melih Gökçekin daveti üzerine Pretoria kentinin ilk siyah Belediye Başkanı Joyce Ngele Ankaraya geldi. Ankara Belediyesine bağlı Belkonun G.Afrikalı bazı aracılara fahiş komisyonlar ödeyerek, milyonlarca dolarlık kömür aldığı göz önünde bulundurulursa, maksat kolayca anlaşılır." syilmaz@milliyet.com.tr Etiyopyadan, Güney Afrikaya geçen Başbakan Tayyip Erdoğanın bu ülkeye ziyaretinden önce, Fethullah Gülenin Johannesburgdaki okulunda verilen davette, bu ülkede kömür madeni işleten Sumo Colliery S.A şirketinin Genel Müdürü Vuslat Bayoğlu ve Çalışkan firmasının sahibi İsrafil Çalışkandan bir maden öyküsü dinledim: