Irak Bölgesel Kürt Yönetimi'nin denetimindeki yerleşimlerde yatırım yapan Türk işadamları son 4 aydır artan bir ivmeyle yatırımlarını durduruyor ve geri dönüyor. PKK saldırılarının artması ve nihayet TBMM'den tezkerenin çıkmasıyla Kuzey Irak ile ekonomik ilişkilerin "durması" gündeme geliyor.Türkiye'nin Kuzey Irak'a ekonomik ambargo uygulaması dile getiriliyor. Kuzey Irak'ta yatırımları olanlarla konuşuyorum:"Size resmi makamlardan 'geri dönün' çağrısı yapıldı mı?""Yok" diyorlar ve "Kamu ambargo uygulayabilir ancak özel sektörün taahhütlerini iptal etmesi farklı sorunlar ortaya çıkarır. Gel derlerse döneriz. Ekonomik ambargonun yalnızca Türkiye tarafından uygulanması Kuzey Irak'ın maliyetlerini artırmaktan başka bir anlam taşımaz. İran ve Suriye'den ticaret sürer. Bölgesel bir ambargonun caydırıcı etkisi olur" yorumu yapıyorlar.Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Erdal Eren ile de konuyu görüşüyorum, ekonomik ambargonun "kamu" ile sınırlı olacağından söz ediyor.Ne var ki, raflarda azalan Türk malları Habur geçişlerindeki azalmaya işaret ediyor. Kuzey Irak'a Türkiye'den mal da, insan da, para da artık kolay kolay gitmiyor. Dün Milli Güvenlik Kurulu'nda (MGK) Kuzey Irak'a yönelik yaptırımlar görüşülürken ekonomik ambargo yeniden gündeme geldi. Hükümetin, Kuzey Irak'a Türkiye'den giden elektriği kesmesi ve Habur'u kapatması ilk önlem olarak düşünülüyor. Dün Diyarbakır'da açılan "Ortadoğu Endüstri Fuarı" nı Tarım Bakanı Mehdi Eker açtı, Erbil, Dohuk, Kerkük ve Bağdat Ticaret Odası başkanları katıldılar. Doğu Güneydoğu Sanayici ve İşadamları Federasyonu Başkanı Şehmus Akbaş, "Kuzey Irak'tan 400 işadamı fuara katıldı, ülkelerine döndüklerinde Türkiye'nin beklentilerini daha iyi anlatacaklarını umuyorum" diyor.İkili ticaret bir yandan "ambargo" gölgesine taşınırken, öte yandan hayat normal akışını sürdürmeye direniyor.29 Ekim'de Erbil'de uluslararası bir fuar düzenleniyor. Yılda iki kez düzenlenen bu fuara İran'dan, Almanya'dan, Dubai'den birçok firma katılıyor. Türk firmalarının da bu fuara katılması bekleniyor.Kuzey Irak'ta aldığı 150 milyon dolarlık işi bitiren ve bölgede yeni iş yapmama kararı alan Taş Yapı'nın sahibi Emrullah Turanlı'nın görüşlerine bu sütunlarda yer vermiştim. Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani'nin egemenliğindeki Süleymaniye kentinin en büyük Türk yatırımcılarından AGE de, aynı günlerde Kuzey Irak'tan dönme kararı aldı. Süleymaniye'deki uluslararası havalimanını bitiren AGE, bu bölgede 115 milyon dolar tutarında iş yaptı. Henüz Kuzey Irak yönetiminden alacaklarının tamamını tahsil edemeyen AGE, 1300 Türk işçisiyle geri döndü.Ancak aynı süreçte Ankaralı Yenigün İnşaat firması finansmanının yüzde 70'inin ABD tarafından karşılandığı Irak-Amerikan Üniversitesi (AUİS) rektörlük binası ihalesini aldı. Yenigün Yönetim Kurulu Başkanı Mithat Yenigün, "Bundan 3 ay kadar önce TMB olarak Erbil hükümetiyle temas kurma girişimimiz olmuştu. Sorun bizi aştı. Hükümetimizin kararını bekliyoruz" diyor. Diyarbakır'a geldiler Süleymaniye'nin en lüks restoranı Revan'ın sahibi Maaruf Ataoğlu, "Erbil'deki Revan inşaatını tamamlamıyoruz, yarım bıraktık" diyor. Beylikdüzü ve Kazablanka'da da restoranları olan Ataoğlu, "Ticaret risk sevmez, Libya'ya döndüm, Türkiye'de yatırımlarıma devam edeceğim" diye de ekliyor.Kuzey Irak yönetimleriyle yakın ilişkileri olan Hasan Alagöz'e bu bölgedeki tüm işadamlarına sorduğum soruyu yöneltiyorum; "Kuzey Irak iş çevresiyle birlikte PKK terörüne karşı tavır alması yönünde Kürt yönetimine baskı oluşturamaz mısınız?" Alagöz "Olur tabii. Burada da rahatsızlıklar var" diyor.Londra'da Başbakan Erdoğan'ın konferansını izleyen ve Kuzey Irak'ta büyük çapta yatırımları olan bir işadamı "Elektrik kesintisi ve sınır kontrolü caydırıcı olabilir. Erdoğan'ı kararlı gördüm, ambargo kamudan başlayıp, özel sektöre kadar gelebilir. Yaptırım olmadan da bu direncin kırılması zor görünüyor" yorumlarını yapıyor.Irak'ın bölünmesine yol açan ABD, Türkiye'yi bu bataktan çıkaracak adımları atacak mı, asıl soru bu, ama kime soracağız! syilmaz@milliyet.com.tr Ambargo etkili olur