Kayı, AB kapısını Litvanya ile açıyor
Rusya’dan koparak AB trenine ilk binen 3.5 milyon nüfuslu Baltık ülkesi Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta, 100 milyon euro yatırımla inşa edilen OZAS Alışveriş Merkezi’ni, Orhun Kartal ve Çoşkun Yılmaz’ın 1991 yılında kurdukları Kayı İnşaat firması gerçekleştirdi.
Doğu pazarlarında deneyimler kazanan Türk müteahhileri içinde yer alan Kayı ile ilk kez bir Türk inşaat şirketlerinin AB kıtasındaki rekabeti gündeme geldi.
Dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan ve Türkiye Müteahhitler Birliği Başkanı Erdal Eren ile birlikte, DÖYSA’dan (Demir-Ömer-Yalçın Sabancı’nın havayolu şirketi) kiralanan 13 kişilik Callenger 605 uçağıyla açılış törenine gittiğimiz OZAS’ın her köşesinde, adeta “Türk günü” yaşandı.
Türkiye’den götürülen 90 mühendis ve 2 bin 500 inşaat işçisinin emeğiyle, 2 yılda tamamlanan 180 bin metrekarelik alışveriş merkezinin Alman yatırımcısı, ECE Projectmanagement’ın CEO’su Alexander Otto’nun da katıldığı törende, Kayı İnşaat’ın Avrupa pazarındaki yeri de güçlendi.
Yılda 13 milyar euro satış geliri olan grubun yöneticisi Otto törende yaptığı konuşmada “Bundan sonraki projelerimizde de Kayı ile çalışacağız” mesajı verdi.
Krize yabancı desteği
Litvanya’daki faaliyetlerini 2007 Eylül ayında OZAS ile başlatan Kayı İnşaat, bu ülkede ikinci olarak da Lakes Ofis Projesi inşaatını üstlendi. Litvanya’da Pentagon Ofis Projesi, Atrium Otel ve SAL9B Ofis Projesi’nin ön hazırlıklarını da tamamlayan Kayı, Avrupa’da büyümeyi hedefliyor.
AB üyesi ülkelerden Bulgaristan’da da ECE ile birlikte benzeri bir projeyi yürüten Kayı İnşaat, 60 dönüm alana yayılmış Vilnius Park’ın içinde 325 milyon euro’luk bir yatırım planlıyor.
“2009 Avrupa Kültür Başkenti” ilan edilen Vilnius, küresel krizden en çok etkilenen ülkelerin kentlerden. Litvanya ulusal havayolu şirketi bu süreçte kapandı. Ülkedeki birçok kamu yatırımı da askıya alındı.
Ülkede yabancı büyük yatırımcıların projeleri yürüyebiliyor. Litvanya’da faaliyet gösteren ilk ve tek Türk müteahhit firması Kayı, Almanya, İsviçre ve Fransa gibi Avrupa ülkelerinde büyümeyi hedefliyor.
Agresif hedef tutmadı
Son bir yılda Rusya’da 1 milyar dolarlık iş bitiren Kayı’nın Rusya, Cezayir ve Birleşik Arap Emirlikleri’ndeki yatırımlarından sorumlu Kayı İnşaat Eş Başkanı Yılmaz, “Rusya’da son 6 ayda 200 milyon dolarlık iş aldık. Ekonomik kriz olmasaydı bu yıl 1 milyar dolarlık iş almayı hedeflemiştik. 2008 yılında 533 bin 213 TL olarak gerçekleyen net satış gelirlerimizi bu ortamda ancak yüzde 10 düzeyinde arttırabileceğiz” diyor.
“Fortune 500 En Çok İhracat Yapan Şirketler Sıralaması” nda 481.8 milyon TL ile 40’ıncı sırada yer alan Kayı, ENR’nin Ağustos 2008 tarihinde yayımlanan “Dünyanın En Büyük Müteahhitler Listesi” nde de bir önceki yıla göre 200’üncü sıradan 105’inci sıraya yükseldi.
İş kazası oranını soruyor
Rusya’da endüstri tesisleri inşaatlarında da imzası bulunan Kayı, son iki yılda ülkenin Kaluga kentinde Volkswagen, Moskova’da ise Renault otomobil fabrikalarını yaptı. Rusya’da Akfen Grubu ile birlikte planladıkları 11 Ibis Oteli’nin 6’ncısını tamamlıyor.
Rusya ve Türkiye başta olmak üzere inşa ettikleri ticari projelerden ise yılda 25 milyon dolar kira geliri elde eden Kayı, özel okul inşaatı yapıp kiralama modeli de geliştiriyor. Buna ilk örnek ise Beşiktaş Koleji.
Bugüne kadar Türkmenistan, Azerbaycan, Kazakistan, Cezayir ve Birleşik Arap Emirlikleri’nde faaliyet gösteren Kayı’nın Avrupa deneyimini anlatan Kayı İnşaat Eş Başkanı Kartal şöyle diyor:
“Müteahhit olarak Avrupa kriterlerini edinmek çok önemli. Hazırladığınız faaliyet raporunda; iş kazası oranınız, girdiğiniz ihalelerdeki rekabet şartları, kaybettiğiniz ihaleler gibi bilgileri istiyorlar. Avrupa’da iş planları detayları, projelerin detayları, birikmiş iş gücü çok önemli.”
Kartal, müteahhitlik sektöründe “akreditasyon“ sorununa değinirken, TMB Başkanı Eren’den de destek geliyor.Libya’da olduğu gibi Moskova başta olmak üzere Türk müteahhitlerinin yoğun olduğu ülkelerde, yerel müteahhit dernekleri kurulması yönünde fikir geliştiriyorlar.
Devlet Bakanı Çağlayan bu projeyi “Koltuk kapma savaşına çevirmeyin“ uyarısını ekleyerek destekliyor.
430 milyon dolar ticaret
Yapımını Kayı İnşaat’ın üstlendiği Alman Ece Grubu’na ait Vilnius Ozas Alışveriş Merkezi’nin açılışını gerçekleştiren dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Zafer Çağlayan, Litvanya’da Türk ortaklı 50 şirketin bulunduğunu söyledi. Çağlayan, bunlar arasında 30 milyon Euro’luk yatırımla gerçekleştirilen İbrahim Alışveriş Merkezi’nin dikkat çektiğini belirterek, şöyle konuştu: “Litvanya ile aramızdaki ticaret 2008 yılı rakamlarıyla 430 milyon dolar düzeyinde bulunuyor. Litvanya’ya 231.3 milyon dolarlık ihracat yapmışız. İthalatımız ise 198.7 milyon dolar düzeyinde olmuş. Litvanya’ya kuyum işleri, makine ve motorlu kara taşıtlar satıyoruz. Onlardan da buğday, döküntü ve hurda gibi ürünler alıyoruz. Litvanya’nın global krizden olumsuz etkilenmesi, aramızdaki ticareti de 2009’da azaltıyor. 2009’un ilk 6 ayındaki ihracatımız 66.8 milyon dolarla geçen yılkinin neredeyse yarısı düzeyinde kaldı. İthalat da aynı şekilde 41.4 milyon dolara düştü.”
Viking Treni planı
Devlet Bakanı Çağlayan’ın bir günlük Litvanya gezisinin gündeminde “Viking Treni Projesi” de yer aldı. Çağlayan, projeyi şöyle anlattı: “Karadeniz’den Baltık Denizi’ne karşılıklı olarak konteynerler için kombine demiryolu taşımacılığını kapsayan Viking Projesi, Derince ve Samsun limanlarından gemiyle Ukrayna’ya taşınan yüklerin, bu ülkeden Viking Treni’ne aktarılarak Belarus’tan Litvanya’ya, buradan da diğer ülkelere taşınmasını öngörüyor. Bu hattın oluşmasını Litvanya öneriyor ve istiyor. Ukrayna’yı ikna ederlerse, İskandinav, Doğu Avrupa ve diğer Baltık ülkelerine taşımacılığımız rahatlar ve artar.”
