Devletin ya da şirketlerin, kendi ülkeleri dışından kaynak sağlamak amacıyla dış piyasalarda yabancı para birimleri cinsinden satışa sundukları uzun vadeli borçlanma senetleri olan ‘eurobond’lar, genellikle euro ve dolar cinsi ihraç edilen kupon ödemeli tahvillerdir.
Eurobond’lar dış piyasalarda ihraç edilmesine rağmen, bunları ihracı yapan devletin vatandaşlarının almasını kısıtlayıcı bir durum söz konusu değil. Yani, Türkiye Cumhuriyeti’nin ihraç ettiği eurobond’ları diğer ülke vatandaşları gibi Türk vatandaşları da alabiliyor.
Eurobond’lar, vergi uygulaması bakımından Devlet tahvili ve Hazine bonosu gibi değerlendiriliyor. Elde edilen faiz gelirleri, ‘yüzde sıfır’ oranında vergi kesintisine tabi tutulmuş kabul ediliyor ve stopaja (vergi kesintisine) tabi tutulmuş menkul sermaye iradı sayılıyor.
TL karşılığı hesaplanır
Eurobond faiz gelirleri stopaja (vergi kesintisine) tabi tutulmuş menkul sermaye iradı sayıldığından, eurobond’un ihraç tarihine bağlı olmaksızın 2016 yılında elde edilen faiz geliri 30 bin TL’yi aşmıyorsa beyan edilmeyecek. Faiz gelirinin 30 bin TL’yi aşması halinde, tamamı beyan edilecek. Faiz geliri için herhangi bir istisna uygulanmayacak.
Eurobond’ların döviz cinsinden ihraç edilmesi nedeniyle, ödeme sırasında oluşan değer artışları (kur farkları) gelir sayılmayacak, elde edilen gelire de indirim oranı uygulanmayacak. Yalnızca, faiz geliri dikkate alınacak. Yabancı para cinsinden elde edilen faizin elde edildiği dönemdeki TL karşılığı faiz geliri sayılacak.
1 Ocak 2006 tarihinden sonra ihraç edilen eurobond’ların alım-satımından elde edilen vergilendirilecek kazancın hesaplanması şu şekilde olacak.
Alım bedelinin TL karşılığı endekslenerek maliyet bedeli bulunacak, satış bedelinin TL karşılığı ile kıyaslanacak, aradaki fark alım-satım kazancı sayılacak. Ancak maliyet bedeli endekslemesinin yapılabilmesi için, artış oranının yüzde 10 veya üzerinde olması gerekiyor. Maliyet bedeli endekslemesi yapıldıktan sonra, bulunacak kazancın tamamı beyan edilecek.
Türkiye’de yerleşik olmayan gerçek kişiler, dar mükellef sayılıyor. Dar mükelleflerin elde ettiği eurobond faiz geliri, Türkiye’de stopaj (vergi kesintisi) yoluyla vergilendirilmiş kabul edildiğinden, faiz geliri tutarı ne olursa olsun, beyan edilmeyecek. Diğer gelirlerin beyanı durumunda da beyannameye dahil edilmeyecek.
Mevduat faizi ve repo geliri beyan edilmez
1 Ocak 2006 tarihinde başlayan ve halen devam eden olan uygulamaya göre; TL mevduat ve döviz tevdiat hesaplarından elde dilen faiz gelirleri, özel finans kurumlarınca ödenen kar payları ve repo gelirleri, stopaj yoluyla vergilendiriliyor ve elde edilen gelirin beyan edilmesi gerekmiyor.
Buna göre 2016 yılında elde edilen TL mevduat ve döviz tevdiat faiz gelirleri, özel finans kurumlarınca ödenen kar payları ve repo gelirleri, tutarı ne olursa olsun beyan edilmeyecek. Faiz ödenmesinde yapılan vergi kesintisi nihai vergi olacak.
1 soru 1 cevap
Kardeşim ve benim ortak hisseye sahip olduğumuz işyerimiz var. 2016 kira gelirimiz toplam 24.000 TL. İşyerlerinde vergiye tabi gelir kişi başına mı hesaplanıyor, yani (24.000/2), yoksa toplam gelirimiz olan 24.000 TL üzerinden mi hesaplanıyor? Bilgi verebilirseniz çok memnun oluruz. (D. Alkanat)
Kira geliri getiren gayrimenkulün ortak olması halinde, her ortağın kendi payına düşen kısmı beyan etmesi gerekiyor. Sizin durumunuzda her bir ortağın geliri 12.000 TL. Kiracınız tarafından stopaj yapılması kaydıyla, işyeri kira geliriniz ortak başına 30.000 TL’yi aşmadığı için beyanname vermeniz gerekmiyor.
YARIN: BONO VE TAHVİL GELİRİNİN VERGİSİ