Nafaka ne zaman sona erer?

Vatandaşın aklını kurcalayan ve aynı zamanda hukuk gündemini de meşgul eden konulara değinmek istiyorum: Nafakada süre, alacakların haczi ve kimlik kontrolünde aman dikkat!

Süresiz yoksulluk nafakası, fakirin çilesi gibidir, ölünce biter!

Bir de eğer hükümet seçimlerden önce çıkarırsa, Kanun Hükmünde Kararname ile biter! Ama vuslat şimdilik 24 Haziran seçimleri sonrası kurulacak Meclis’e kalmış gibi görünüyor.

Ülkemizde düzenleme amacını aşarak, adalete aykırı sonuçlar doğuran, hakkaniyet ve hukuk mantığına uymayan düzenlemelerden biri de boşanmanın mali sonuçlarını süresiz nafakayla ağır ve belirsiz süreli bir yük haline getiren Türk Medeni Kanunu’nun 175’inci maddesidir.

Boşanmayla “yoksulluğa düşen eş”, isterse, süresiz nafaka alabiliyor. Boşanmayla evlenmeden önceki maddi koşullarına geri dönmesi “yoksulluğa düşme” olarak kabul ediliyor!

Evlilik ya da ölüm!

TMK’nın 176’ncı maddesi ise süresiz nafakanın ne zaman sona ereceğini veya kaldırılacağını söylüyor; nafaka, ancak yeniden evlenme ya da ölüm halinde kendiliğinden kalkıyor. Peki, boşanmayla evlenmeden önceki maddi koşullarına dönerek “yoksulluğa” düşen taraf nafaka almaya devam etmek için resmi nikâh yapmadan başka birisiyle fiilen evliymiş gibi yaşarsa ne oluyor? O zaman da mahkemede dava açılıyor ve mahkeme kararıyla nafakaya son veriliyor. Yoksulluğun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürülmesi halinde de nafaka mahkeme kararıyla kaldırılıyor.

Tamamen gerçek bir olay

Peki, bunların ispatı kolay mıdır? Bunu gerçek bir olayla anlatalım, siz karar verin.

Taraflar boşanırlar ve boşanan kadına yoksulluk nafakası bağlanır. Nafaka yükümlüsü koca daha sonra nafakanın kaldırılması için dava açar. Yargılama sonucunda anlaşılır ki nafaka alacaklısı kadın boşanmadan sonra doğum yapmış, (.....) isimli şahıs doğan çocuğun babası olduğunu nüfus kayıtlarına beyan etmiştir. (.....) isimli şahıs halen nafaka alacaklısı kadınla birlikte yaşamakta ve kadının geçimini sağlamaktadır. Evlilik dışı birlikte yaşama olgusu gerçekleşmiş, polisin araştırması ve nüfus kayıtları ile de kanıtlanabilmiştir.

Nafakanın kaldırılması için evlilik dışı birlikte yaşama olgusu bu olayda ispatlanabilmiştir, ama bu her zaman kolay değildir.

Doğacak alacaklar haczedilebilir mi?

Borcunu ödemeyen şahsa karşı ilk yapılacak şey, icra takibi başlatmak ve taşınır, taşınmaz mallarına haciz koydurtmaktır. Haciz konulması ve bunların paraya çevrilmesi uzun ve masraflı bir yol olup, açık artırmalarda da genellikle piyasa değerinin altında satış yapıldığından, hem alacaklı alacağının tamamını alama riski ile karşı karşıyadır, hem de borçlunun hacizli malı “yok pahası”na satıldığından büyük bir zarara uğrar.

Borçlunun başka kişilerden olan alacakları da haczedilebilir. Alacağın haczi daha kolay ve hemen ödeme yapıldığından herkesin yararınadır. Bankadaki para, bankaya karşı mevcut alacaklardır. Bankadaki hesabımıza para yatırdığımız anda banka bize borçlu hale gelir, biz de alacaklı. Bu sebeple borçlunun bankadaki parası da haczedilebilir. Borçlunun bankada parası yoksa, yani borçlunun bankaya karşı doğmuş mevcut bir para alacağı yoksa ne yapılır? Çözümü basittir. İcra takibinde, doğmuş alacakların yanında doğmamış, ilerde doğacak alacakların da haczi talep edilirse, borçlunun bankadaki hesabına ileride gelecek paralar da hesaba geçer geçmez hacizli hale gelir ve hesap sahibi borçluya ödenmez. Eğer borçlunun doğacak alacaklarının da haczi istenmezse, borçlunun banka hesabına sonradan ödenen parayı borçlu çekebilir. Bu sebeple aman dikkat!

Kontrolde başka kimlik gösterme!

Olay gerçektir ve şöyle cereyan etmiştir:

Bir kişi 148 promil alkollü olduğu halde araç kullanırken polise yakalanır. Polise kendi kimliğini göstermek yerine, başka bir kişinin kimliğini gösterir. Polis de doğal olarak ceza tutanağını alkollü sürücünün gösterdiği başkasına ait kimliğe göre düzenler. Kesilen trafik cezası, olaydan habersiz olan ve kimliği polise ibraz edilen şahsın adresine gönderilince olay ortaya çıkar. Olayla ilgisi olmayan ve hakkında tutanak tutulup haksız yere ceza kesilen kişi dava açınca her şey ortaya çıkar.

Görüldüğü gibi, burada kendisinden habersiz, alkollü araç süren kişinin kendi gerçek kimliği yerine olayla ilgisi olmayan, kimliğini ibraz ettiği kişi mağdur duruma düşmüştür.

Alkollü araç sürücüsü, kendi hakkında alkollü araç kullanma suçunu gizlemek için bir başka suçu, başkasına ait kimliği kullanma suçunu işlemiştir.

Olayın elbette bir de sigorta yönü olacaktır. Kaskonun iptaline kadar gidebilir.

Öyle olaylar var ki gerçekten de biz hukukçulara bile “Neler oluyor şu hayatta” dedirtmektedir!