Teminat basitçe ifade edildiğinde, bir borcun ödenmemesi, bir yükümlülüğün yerine getirilmemesi riskine karşın alacaklıya verilen güvencedir. Borç ödenmezse, alacaklı teminata başvurarak alacağını teminat üzerinden tahsil eder. Teminat en fazla bankalardan kredi çekerken gündeme gelir. Banka, yasal bir zorunluluk olmasa da, teminatsız ticari kredi kullandırtmaz.
Gürkan Bey, bir şirketin yöneticisi. Ukrayna’da elektrik kesintileri başlayınca jenaratöre büyük talep oldu. Depolarda jenaratör kalmadı. Gürken Bey yüksek talebi karşılamak için üretim kapasitesini artırmak istedi. Bir bankaya yatırım kredisi başvurusunda bulundu. Kredisi onaylandı.
Ancak Gürkan Bey, bankanın talep ettiği kredi teminatını karşılayamadı. Kredinin teminatı olarak şirket hisse senetleri üzerinde rehin konulsun istedi, banka olmaz dedi. Şahsi kefalet vermek istedi, banka olmaz dedi. Fabrika üzerinde ipotek de olmadı.
Gürkan Bey’in aklına kripto para geldi. Oğlunun kredi teminatı olacak kadar yüklü miktarda kripto varlığı vardı. Oğluyla anlaştı ve hemen banka şubesine gitti, alacağı krediye karşılık kripto paraları teminat olarak göstermek istedi. Banka şube müdürü Gülperi Hanım, “30 yıllık bankacıyım, ilk defa böyle bir teminatla karşılaşıyorum, genel müdürlüğe soralım” dedi. Genel müdürlük, kripto paraları kredi teminatı olarak kabul edemeyeceklerini söyledi. Gürkan Bey de beni arayıp, ne düşündüğümü sordu.
Neyi teminat olarak kabul edip etmeyeceğine, teminat olarak kabul ettiği unsurun da yeterli bir teminat olup olmadığına karar verme yetkisi bankaya ait. Kripto paraların teminat gösterilmesinde aslında hiç bir sakınca yok. Sakıncalı olan kısmı, kripto para veya kripto varlık niteliğindeki teminatın zamanla düşük kalması ve kredi borcunu karşılamaktan uzak bir hale gelmesi.
Çünkü, talep edilen 30 milyon TL kredi için 100 Bitcoin başlangıçta yeterli bir teminat olabilir, kredi borcunuzu karşılayabilir. Ancak bu tür teminatların değeri oynak ve ani düşüş ve yükselişler gösterebilmektedir Bitcoin olarak verilen teminatın bir günde yüzde 50 değer kaybetmesi halinde verilen teminatın da yarısı karşılıksız kalmış olacaktır. Bu riski banka üstlenmek istemeyebilir. Bu sebeple aracı kurumlar da kripto varlıkları teminat olarak kabul edemez.
Eğer banka kripto paraları teminat olarak kabul etseydi, üzerinde tasarruf yetkisinin de bankada olması gerekecekti. Çünkü kripto varlıklar hukuken taşınır niteliğindedir ve taşınır eşyalar üzerinde rehin hakkı teslimle kurulduğundan, kripto para hangi platform veya borsada ise oraya yazı yazılarak bankanın rehin hakkının işlenmesi gerekecekti. Umarım teminat sorunu çözülür de üretim kapasitenizi Bitcoin sayesinde artırmış olursunuz Sevgili Gürkan Bey!
