Rusya’da 24 saatlik Rus ruleti
1979’da,18 yaşında hırsızlıktan dolayı, 2,5 yıl hapis cezasına çarptırıldı, cezası tecil edildi.
İki yıl sonra hırsızlık ve soygundan 13 yıl hapis cezası aldı, 9 senesi parmaklıkların ardında geçti.
Sovyetler Birliği’nin tam da yıkılış döneminde St. Petersburg sokaklarında sosisli sandviç satan tezgahlar zinciri kurdu.
İşleri iyi gitti, önce pahalı restoranlar açtı sonra Neva nehri üzerinde yüzer bir restoran kurdu.
Bugün Rusya devlet başkanı olan Putin ile o restoranında tanıştı.
Putin çok sevdiği bu mekana yabancı misafirlerini de götürdü, doğum gününü de orada kutladı.
Putin Rusya’nın zirvesine ilerken o da işlerini büyüttü.
Kurduğu catering şirketi Concorde, Kremlin Sarayı’na da hizmet vermeye başladı.
Putin ile dostluğu ona askeri tesislerin ve okulların ihalelerini de kazandırdı.
Şimdiki zamanın savaş lordu, emrindeki binlerce paramiliter güçle 24 saat içinde Rusya’yı bilinmezliğe sürükleyen adam oldu.
Yevgeni Prigojin’in yaşam hikayesinin belirli bir bölümü bu okuduklarınız...
***
Wagner’i, eski askerlerin görev aldığı, özelleştirilmiş bir ordu olarak düşünebiliriz.
Bu paramiliter grup Suriye’de karşımıza çıktı, Libya’da Hafter’e destek verenler arasındaydılar.
Mali’de de oldukları biliniyor ama en çok Ukrayna savaşında dikkat çektiler.
2017’de Suriye’de bir tutsağa balyozla işkence yapıp kafasını kestiler.
2022’de Ukrayna’da gruba ihanet ettiğini söyledikleri birisini yine balyozla öldürdüler.
2018’de Wagner’in Orta Afrika’daki faaliyetlerini araştıran 3 Rus gazeteci öldürüldü.
Soruları ve soruşturulmayı sevmiyorlar.
Grubun terör örgütü sayılmasını savunan Avrupa Parlamentosu üyelerinin adreslerine kanlı balyoz yollandığı çok yazıldı ama kimse konuşmadı.
Prigojin, yıllar sonra Wagner’i 2014’te kurduğunu kabul etti. Bu Wagner ne yapar derseniz, Rusya’nın ilgili olduğu konularda çatışmalara dahil olur ama resmi bir grup olmadıkları için Kremlin’i sorumluluk almaktan kurtaran bir yanları var.
Sadece silahla savaşta değil, bilgisayar ve sosyal medya kullanımı yani psikolojik savaşta da gayet iyiler.
Trump’ın ABD Başkanı seçildiği süreçte, rakibi Hillary Clinton’a dair düzenlenen komplolarda Wagner imzası bulundu, ABD, Prigojin’e kişisel yaptırımlar uygulamaya başladı.
***
Rusya’da Savunma Bakanı Şoygu ile Prigojin arasında aylardır büyük bir mücadele yaşanıyor.
Rusya Savunma Bakanlığı, Wagner’in hapishanelerden hükümlüleri ordusuna katmasını yasaklamıştı bir süre önce.
Prigojin de, Ukrayna’daki başarısızlığı Savunma Bakanı’na bağlamış, kendilerine bilerek cephane verilmediğini iddia etmişti.
Bu çekişmenin yönetilebildiği dönemde yaşananlardı.
Bugün yaşananların sebebiyse ikili arasındaki rekabetin vardığı kişisel düşmanlık noktası.
Prigojin açıkmalarında hep Rusya Savunma Bakanı’nı hedef alıp, Putin’den söz etmese bile, aslında en büyük darbeyi Rusya Devlet Başkanı’na vurdu ve Ukrayna’daki savaşı Nazileri arındırmak için değil, Kahraman Yıldızı alıp, Mareşal olmak isteyen Savunma Bakanı Soygu tarafından çıkarıldığını süylüyor. Bu Kremlin’in tüm savaş tezlerini çökerten bir suçlama.
Prigojin, Rusya Savunma Bakanlığı’nı Cuma günü kendisine bağlı bir askeri üssü füzeyle vurduğunu ve çok sayıda savaşçısının öldüğünü iddia ediyor.
Krizde bilinen son pozisyon şu:
Prigojin ve Belarus Cumhurbaşkanı görüştü ve şu an için Wagner askerlerinin ilerleyişi durdu. Çok detay verilmedi ama anlaşmaya göre Rus Ordusu’nun, Wagner güçlerini vurmayacakları güvenceler verildi. Putin de bu güvenceyi onayladı.
Kremlin, Prigojin’i direkt muhatap almadan ilerleyişi durdurdu ama Wagner askerleri tekrar cepheye nasıl dönecek, Prigojin’in Savunma Bakanlığı ile yaşadığı kavgada ne olacak orası belirsiz.
Prigojin’in Rostov’u 3 yandan kuşatmış ve önemli askeri tesislerin bulunduğu Voronej’i ele geçiren güçlerine, kazandık diye bir şey sunması gerekecek Moskova’nın güneyine ulaşan Lipetsk bölgesinde Wagner ilerleyişini durdurmak için asfaltı bozan iş makineleri görüntüsü sadece korku yaratıldığını gösterir, sonuç alındığını değil.
***
Tüm bu gelişmeler cephe hattını da yakından ilgilendiriyor.
Krizin başladığı saatlerde Ukrayna Ordusu, Bakhmut yakınlarında bir karşı saldırı başlattı.
Ukrayna Devlet Başkanı dün yaşanan gelişmelerden duyduğu memnuniyeti saklamadı. Batı dünyası o kadar da mutlu değil ama...
Evet Putin’in durumunun zorlaşması onları mutlu etti, ötesinden endişe de etmediler değil.
Bir askeri darbede, bir nükleer gücün iktidarının kimin eline geçeceği sorusu da kafaları haliyle meşgul etmiştir.
Paralı askerler grubu Wagner’in, Batı tarafından satın alındığı iddiaları şimdilik havada kaldı.
Buna karşın sürecin bitmediğini ve gelişmeleri dikkatle takip etmemiz gereken noktada olduğumuzu unutmamak lazım.
Rusya’da yaşanan her karışıklık Suriye’deki sahadan, Antalya’daki turizme ve İstanbul’daki ihracata kadar hepimizi çok etkiler...
An’lar
1911, Galata Köprüsü: İlk yıllarında ahşap olan Galata Köprüsü’nün yeniden inşaa edildiği dönemde çalışanların hatıra fotoğrafı.
1870’ler, Karaköy: Atlı tramvaylar bir azınlık şirketinin imtiyaz sahipliğinde 1870’lerde kullanılmaya başlandı. Karaköy-Ortaköy arasında yapıldı ilk seferler.
1930’lar, Taksim: Güreş müsabakalarının halka açık yapıldığı dönemler. Bugün sadece TRT yayınlıyor “ata sporu” mücadelelerini.
Haftanın fotoğrafı
Son 24 saatte adını en çok duyduğumuz adam o. Genç bir suçludan, bir catering kralına dönen sonra da silahın gücüyle hayal edemeyeceği paralar kazanan bir portre daha doğrusu savaş ağası Prigozhin. Savaş ağalarının zafer işaretli fotoğrafları olur ama son fotoğrafları genelde başka türlü olur.
