Bu müzelerin söyleyecek çok sözü var

Troya Müzesi, Odunpazarı Modern ve Bayburt Kenan Yavuz Etnografya Müzesi, Avrupa’nın en prestijli müzecilik ödüllerine değer bulundu

Avrupa’nın en prestijli müzecilik ödüllerini veren Avrupa Konseyi himayesindeki Avrupa Müze Forumu’dan geçen hafta Türkiye’den üç müzeye ödül geldi. Avrupa Müze Forumu (European Museum of the Year Award-EMYA), bu ödülleri, son dört yıl içinde ziyarete açılmış ya da geniş çaplı bir dönüşüm geçirmiş müzelere veriyor. Geçen yıl pandemi nedeniyle 2020 yılı kazananlarının açıklanması, bu yılın mayıs ayına bırakılmıştı. Troya Müzesi de geçen yılki adaylar arasında finale kalan müzelerden biriydi. Geçen yıl düzenlenemeyen yarışmanın sonuçları da bu yılki yarışmanın sonuçlarının açıklandığı canlı yayında duyuruldu.

 Ödüller Troya’ya

Yalın Mimarlık tarafından tasarlanan, 10 Ekim 2018’de açılışı, 18 Mart 2019’da da resmî açılışı gerçekleştirilen Troya Müzesi, daha kapılarını açar açmaz Time dergisi tarafından “Dünyada Görülmesi Gereken 100 Yer” listesine alındı. 2020’de “Avrupa Yılın Müzesi” ödüllerinde finale kaldı. Bu prestijli ödülün sonuçlarının açıklanması beklenirken Troya Müzesi 2020 Şubat ayında “Attraction Star Awards” yarışmasında “En Başarılı Müze” ödülünü aldı. 2020 Mimarlar Odası 17. Ulusal Mimarlık Ödüllerinde Troya Müzesi, “Yapı” dalında Ulusal Mimarlık Ödülü’ne layık görüldü. Sonuçları eylül ayında açıklanacak olan EMA (European Museum Academy) ödüllerine de aday.

Avrupa Müze Forumu “2020 Avrupa Yılın Müzesi Özel Ödülü” de Troya Müzesi’nin oldu. Troya Müzesi anlatacak çok şeyi olan ve konuşan bir müze. Mimarı Ömer Selçuk Baz’ın tabiriyle “Anıların içinde onları incitmeden yapılmış bir iş. ” Troya antik kentinin girişinde tarlaların, zeytin ağaçlarının arasında, cephesi coğrafyayla şekillenen ve yaşlanan, tamamen doğal bir malzeme olan corten ile kaplı kübik formlu ve bölgenin yedi başlığa bölünmüş hikâyesini anlatan bu bina, önce bir rampayla sizi yerin altına çekip sonra yukarı çıkarıyor ve yine rampalarla bir kattan diğerine, bir temadan ve sergiden diğerine taşıyor.

“Tarih çok anlamlı”

Troya Müzesi Müdürü Rıdvan Gölcük, çok kıymetli bir ödül aldıklarını, ama Troya Müzesi’nin, Troya markasının ödülden çok daha büyük olduğunu belirtiyor. Troya konusunda yazılan, çizilen, bestelenen, filmi çekilen hikâyenin hep Batı üzerinden aktığına işaret eden Gölcük, ödülü şöyle değerlendiriyor: “Batı, kendi Troya’sını kucaklamıştı. İlk kez Batı’dan, Troya’ya Türklerin yaptığı katkı için takdir geldi. Troya Savaşı için hep ‘Doğu ile Batı’nın savaşı, ilk medeniyetler çatışması vs.’ denir. Doğu’nun unsuru Troya Müzesi, Batı’nın Müzecilik Oscar’ı denilen ödülü kazandı. Bu anlamda çok kıymetli. Troya Müzesi 2020 yılı Özel Ödülü’nü aldı. Tarih çok anlamlı. İnsanlık tarihinin en karanlık zamanlarından birinde; insanların evlerine hapsolduğu, müzelerin, ören yerlerinin kapanmak zorunda kaldığı, o yüzden ödül töreninin de ertelendiği bir dönemde; bu zor günlere ışık tutmaya çalıştık ve bu zor zamanların ödülü bizi çok mutlu etti. OMM ve Kenan Yavuz’un Etnografya Müzesi’nin aldıkları ödül de çok kıymetli; onlar bunu 2021 yılında aldı.”

Odunpazarı Modern: Kültürlerarası bir platform

Eskişehir’deki Odunpazarı Modern Müzesi (OMM) ise bu yılın 2021 Avrupa Yılın Müzesi Özel Ödülü’nü aldı. Avrupa Müze Forumu, Odunpazarı Modern Müzesi’nin bu ödüle layık görülme gerekçesini “Herkese açık ve kapsayıcı bir ortam yaratmayı başaran, dünya çapında kültürlerarası bir platform” olarak açıkladı. OMM, Türkiye’den ve dünyadan modern ve çağdaş sanat eserlerinin sergilendiği bir buluşma noktası. Eskişehir’in Odunpazarı evlerinin arasında yer alan OMM binası, dünyaca ünlü Japon mimarlık ofisi Kengo Kuma and Associates (KKAA) tarafından tasarlandı, kendisi de Eskişehirli olan mimar ve koleksiyoner Erol Tabanca tarafından hayata geçirildi. 2019 yılında kurulan müze, sanatsal ve kültürel üretimleri destekleyen, kültür değerlerinin gelecek kuşaklara aktarılması yönünde düzenlediği faaliyetlerle sosyal ve sanatsal hayatın gelişimine büyük katkı sağlayan ve muhteşem koleksiyonlarıyla söyleyecek çok sözü olan bir müze.

Konukeviyle Bayburt rotası

Yine aynı yarışmada müzeciliğin toplumsal kalitesini artırmak amacıyla gönüllülük girişimlerini en iyi destekleyen müzeye verilen “2021 Silletto Ödülü”, Bayburt Kenan Yavuz Etnografya Müzesi’ne verildi. İş insanı Kenan Yavuz bu müzeyi kendi doğduğu Bayburt’un Beşpınar köyünde kurdu. Yapımına 2013 yılında başladığı müze projesinde, tüm ailesi kadınlı erkekli yer aldı. Değişmemesi gereken güzellikleri korumak ve yeni nesillere bunu aktarmak amacıyla yola çıkan Kenan Yavuz’un, somut ve somut olmayan kültür mirasını bir arada ayakta tutmayı başardığı bu müzesi 2019 yılına kadar kültür evi olarak ziyaretçilerini ağırladı. 2019 yılında resmî özel müze statüsü alan bu oluşum geçen yıl pandemiye rağmen binlerce ziyaretçi ağırladı. Şimdilerde konukevinin yapımı devam eden bu müze, artık ziyaretçilerin konaklayabileceği, kültürel etkinlikleri deneyimleyebileceği bir yer haline geliyor. Bu ödüllerle birlikte turizm destinasyonlarında birer yıldız gibi parlayacak olan bu müzeleri mutlaka görülecekler listenize alın. Üç müzeyi de tebrik ederken, yollarının açık, ziyaretçilerinin bol olmasını diliyorum.