Baharda Bergama

Kuzey Ege’de İzmir’e doğru ilerlerken bereketli Bakırçay Havzası’nın güzelliklerine dalıp Bergama’ya uğramayı unutmayın! En eski çağlardan gelen geniş bir birikimi hâlâ yaşatan bir yerdir Bergama.


İzmir’in en güzel ilçelerinden ve çok katmanlı kültürel bir zenginliğe sahip olan Bergama, UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne 5 kriterle girmiş ender örneklerden biri. Bergama çevresinde bulunan ve eski bir “atalara saygı ve gömme” geleneği olarak kullanılan çok sayıdaki tümülüsle hoş geldin der. Birazdan tepelerden süzülen Helenistik, Roma, Bizans, Beylikler, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemlerinin en güzel örnekleri tüm heybetiyle selamlar sizi. Tarih boyunca yaşamın hiç ara vermeden devam ettiği, en eski çağlardan gelen geleneksel, kültürel, inançsal birikimiyle, toprağı işlemekten ürünleri saklama şekline, sanatlardan zanaatlara geniş bir birikimi hâlâ yaşatır ve canlı tutar.

Tüm Helenistik başkentlerden günümüze en iyi şekilde gelebilen tek yer Bergama yalnızca ücret ödeyerek gezilen kısımlardan ibaret değildir. Bir tepenin üzerine müthiş bir mimari anlayışla katman katman aşağılara uzanarak kurulmuş, Helenistik dönemden sonra Roma’nın devraldığı ve burayı görkemli yapılarla donattığı Bergama’ya adım attığınız andan itibaren tarihin bütün katmanlarının izlerini görebilirsiniz.

Şehrin içinden geçerken Roma döneminde Mısır tanrılarına adanmış ve dünyanın en önemli Serapion tapınaklarından biri olan Kızıl Avlu’yu görürsünüz. Bergama’nın çevresinden geçen derenin de içine alınarak oluşturulan bir tünelin üzerine kurulmuş ve “ne yerde ne gökte” diye anılan bu yapı, Hristiyanlık döneminde Anadolu’daki “Yedi Kiliseler”den biridir; daha sonra cami olarak da kullanılmıştır. Yüzyıllar boyunca Yahudi, Hristiyan ve Türk mahalleleri de olan Bergama’da Kızıl Avlu tüm inançları tek alanda toplamıştır.

Helenistik dönemde Bergama kralları Kozak Yaylası ve civarından suları getirtip birleşik kaplar sistemiyle, akropolün tepesine taşıtmışlardır. Bu mühendislik harikasının kalıntılarını, su kemerlerini akropolden görebilirsiniz. Antik Çağ’da kitap yazmak için papirüs kullanmak ve bunu Mısır’dan ithal etmek zorunda olan Bergama, her geçen gün büyüyen kütüphanesini kıskanan Mısır’ın papirüs vermeyi durdurması nedeniyle bizim bugün parşömen dediğimiz Bergama kâğıdının üretildiği yerdir. Çok ince işlenmiş hayvan derisinden yapılan bu yeni buluş, papirüs gibi rulo haline gelerek kullanılamadığı için günümüzdeki kitap formunu da bulan Bergamalılardır.

Roma döneminde Bergama

Akropolü’nün tepesine İmparator Trajan için inşa edilen Trajan Tapınağı çok uzaklardan selamlar geleni geçeni. Bugün Berlin Bergama Müzesi’nde bulunan Bergama Sunağı, dünyanın en önemli heykeltıraşlık okullarından biri olan Bergama’dan çıkan önemli bir eserdir. Antik Çağ’ın en büyük tedavi merkezlerinden, günümüzde uluslararası psikoterapi sempozyumlarının yapıldığı Asklepion’u görün, eczacılığın bulucusu, aromatik bitkilerle tedavi yöntemleri geliştiren hekim Galenos’un hikâyelerini dinleyin.

Osmanlı’da üretimin gerçekleştiği, o dönemden günümüze gelmiş ve hâlâ çok canlı olan arastası, hanları, bedesteni, hamamları, mescit, cami ve çınarlı meydanları, Cumhuriyet döneminin yapılarını, Kale Mahallesi’ndeki alt katları Roma dönemi tonozlu, üst katları 18. yüzyıla ait devşirme malzemeli evlerini görün Bergama’nın.

Eski şenlikleri günümüze yansıtan Bergama Kermesi, ünlü ressamların tablolarında yer alan ve dünya müzelerinde sergilenen Bergama halıları, Yağcıbedir köyleri, Tahtacı köyleri ve zengin kültürlerini devam ettiren insanları, her türlü dokuma işinin, pek çok sanat ve zanaatın hâlâ yaşatıldığı bir yerdir Bergama. Her geleni kendine dönüştüren Bergama tam anlamıyla Akdenizdir, aslında Bergama Anadolu’nun özetidir.