Yazının gerisini okumak istemeyenler için kısa cevap şudur: Özel sektör, hükümete ve elektrik sektöründeki devlet kurumlarına güvenmediği için yatırım yapmıyor. Bu arada talep artmakta olduğu için kurulu kapasite, talebi karşılamakta gittikçe zorlanıyor.Elektrikler, özellikle talebin zirveye ulaştığı yaz ve kış aylarında, gittikçe artan bir sıklıkta kesilmeye başlayacak. Beş senedir sabit olan elektrik fiyatları da yakında yükselecek.Uzun cevap, Afşin Elbistan projesidir.Afşin Elbistan linyit yataklarından elektrik üretme projesi geçen sene ihale edildi. Kabaca 6 milyar dolarlık, Türkiye ihtiyacının %10'unu karşılayabilecek bir projedir bu. Türkiye ve dünyanın önde gelen enerji şirketleri şartname satın aldı.İhale komisyonu birkaç gün önce toplandı. Ama hiç teklif gelmedi. Teklif gelmeyeceğini hem Enerji Bakanlığı hem de enerji şirketleri biliyordu. Ancak, Bakan ve bürokratlar şirketleri aşırı kâr hırsı ve risk korkusu taşımakla itham ettiler."Galiba bu işi biz yapmak zorunda kalacağız" şeklinde de bir laf edildi. Oysa, biliyorsunuz, devlet elektrik sektöründen çekiliyor.İşin gerçeği şudur: Şartnamesindeki belirsizlikler dolayısıyla herhangi bir ciddi şirketin Afşin-Elbistan işine girmesi mümkün değildir. Çünkü yatırım ile macera arasında fark vardır. Türkiye elektrik darlığı devrine giriyor. Neden? Bunun bir kısa, bir de uzun cevabı var. Türkiye'de elektriğin bir tek alıcısı var: Devlet. Devlet, Afşin-Elbistan elektriğini 15 yıl boyunca alacağını garanti etti. Parasını kim ödeyecek? Bir devlet kuruluşu olan Türkiye Elektrik İletim (TEİAŞ). Ödemezse? "Öder öder canım, neden ödemesin, biz buradayız" diyor Bakan ve bürokratlar. Ama, devlet kurumlarımız borçlarını ödemekte her zaman hassas olmamakla ünlüdürler. Elektrik konusunda faaliyet gösteren değişik devlet kurumlarının da birbirine astronomik borçları var. Devlet kurumları ondan satın aldıkları gazın parasını ödemedikleri için, Boru Hatları ile Petrol Taşıma şirketi BOTAŞ kâr eden bir kuruluş iken zarar eden bir kuruluş haline geldi. Hazine, belediyelerin dış kaynaklardan alıp ödemediği milyarca dolarlık borcunu ödüyor."Korkmayın çocuklar, bir buradayız" lafıyla kimse 6 milyar dolar yatırmaz.Bankalar nakit akışı belirsiz projelere kredi vermez. Bankalar kredi vermezse şirketler teklif vermez. Bunu herkes biliyor. Onun içindir ki, Afşin Elbistan'a sıfır teklif geldi.TEİAŞ'a Hazine kefil olmazsa bu proje hiçbir zaman yerden kalkmayacak. Bunu da herkes biliyor.Gelelim "bu işi zorla bize yaptıracaklar" lafına.Bazıları diyor ki, bu işi devlet kendisi yapsın diye şartname hiçbir şirketin teklif vermeyeceği biçimde yazıldı.Biz yapalım, rantını biz yiyelim.Bazıları (günahı boyunlarına) öyle diyor. mmunir@milliyet.com.tr Tek alıcısı devlet
