Cep delik cepken delik
Yen delik kaftan delik
Don delik mintan delik
Kevgir misin be kardeşlik
Orhan Veli (1914-1950) bu mısraları İstanbul’un fakir fukarası için yazmıştı ama devlet ihale yasası için de yazmış olabilirdi.
AKP’nin dele deşe bu yasayı getirdiği hali, kevgirden başka bir şey tarif edemez. Sanırım Meclis tarihinde hiçbir yasa Devlet İhale Kanunu kadar çok değiştirilmedi. Hiçbir yasaya bu kadar ek ve istisna yaratılmadı.
Devlet İhale Kanunu, Türkiye’nin 2001 iflasından sonra devreye giren Uluslararası Para Fonu tarafından Türkiye’ye dayatılan reformlardan biridir.
Kamu ihalelerinin Hazine’yi boşaltmak için kullanılan en önemli araç olduğunu bilen IMF, Türkiye’ye çağdaş ve hortuma maksimum kapalı bir rejim getirdi. Politikacılar bunu kabul etmemekte direndiler. Ama TC iflas halinde idi ve kafa tutulması halinde Fon parayı kesecekti.
Yasa 2002’de mırın kırın geçirildi. Ama daha mürekkebi kurumadan değişiklikler yağmaya başladı. Bugüne kadar 20 değişiklik yapıldı. Bunun dışında kanunu devre dışı bırakan sayısız yasa, kararname ve Bakanlar Kurulu kararı var.
Batı’da hükümeti götürür
En son örneklerden biri, geçen ay Meclis’ten geçen Türkiye-Suriye hududunu mayınsızlaştırma yasasıdır. Buna göre, Milli Savunma Bakanlığı tarafından mayın temizleme işinin yaptırılamaması halinde, devreye ihale kanunu “hükümlerine tabi olmaksızın” Maliye Bakanlığı girer.
Ilısu Barajı’nda ve sayısız başka işte kullanılan yöntem budur. Ve bunların her biri olgun bir Batı demokrasisinde hükümeti götürmeye yeter.
İhale yasasında en son değişiklik Meclis tatile girmeden önce yapıldı. Buna göre kamu alımlarına ilişkin politikayı Maliye Bakanlığı oluşturacak. Böylece, sözüm ona bağımsız olan Kamu İhale Kurumu’nun kamu ihale mevzuatı için Maliye Bakanlığı’ndan onay alması zorunlu hale geldi.
Bir tesadüf eseri, bu değişiklikten Erdoğan’ın beni mahkemeye verdiğini öğrendiğim gün haberdar oldum. Başbakan, bir yazımda “İhale yasasını defalarca değiştirerek yüzsüz ve fütursuz bir hortum dönemi açtı” yazdığım için benden tazminat istiyor.
İhale yasasında AKP’ce yapılan değişikliklerin sonucu, hükümetin istediğine ihalesiz iş verme özgürlüğünü alabildiğine genişletmek, denetim sınırlarını daraltmak, mağdur olanların şikâyet etmesini zorlaştırmak oldu. Büyük devlet ihalelerinin ihale kanununa göre yapılması kural değil istisna haline geldi AKP döneminde.
Bunu sadece ben söylemiyorum. Konunun uzmanları da söylüyor. Timsahı vejetaryen yapmak, politikacıları ihale rantının memesinden kesmekten kolaydır. Beni mahkemeye vermek bu gerçeği değiştirmez.