Metin Münir

Metin Münir

mmunir@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Bunun anlamı şudur: Sonucu tatminkâr bulursa bakanlık 510 kilometrelik boru hattının yapım işini de ihalesiz Çalık grubuna verecek. Bu işte bir sakatlık var mı?İşin Çalık'a ihalesiz verilmesi adil olmayabilir ama yasalara aykırı değildir. Hükümet 2003 tarihli Petrol Piyasası Kanunu'yla bu gibi işleri Devlet İhale Yasası'nın kapsamından çıkardı. Enerji Bakanlığı ve enerjiyle ilgili devlet kurumları istedikleri işi, istedikleri şirkete, istediği işi ihale edebilirler. İstanbul Boğazı'ndaki tanker trafiğini hafifletmek için yapılması tasarlanan Samsun - Ceyhan petrol boru hattı konusunda gerekli araştırmaları yapmak üzere Enerji Bakanlığı Çalık Grubu'nu görevlendirdi. Çalık grubunun patronu olan Ahmet Çalık'ın iktidarın gözde işadamlarından biri olduğu bir sır değildir. Projeye talip diğer şirketlere sırt çevrilip işin ona verilmesi ister istemez bir kayırma şüphesi doğuracak. Bu şüpheler Çalık grubunun bu işin altından kalkabilecek bir kuruluş olduğu gerçeğini değiştirmez. Yıllık bir milyar dolar dolayında ciroya sahip olan ve Türkmenistan'da da büyük yatırımları bulunan Çalık, tekstil, inşaat ve enerji konularında da aktiftir. Çalık Türk Telekom'un başarısız taliplerinden biriydi. Yeni yatırım alanları aramaktadır. O zaman bakanlık doğru olanı mı yaptı?Hayır. Bu işi doğrudan Çalık'a vermekten daha doğru, adil ve alkıllı bir yol izlenebilirdi. Dünya petrol ihtiyacının yüzde 4'e yakın bir bölümü Boğazlardan geçen tankerlerle sağlanıyor. Günde üç milyon varil petrol Karadeniz'den Akdeniz'e geçiyor. 2004'te 130 milyon ton petrol geçti. Geçen yıl bu rakamın 160-170 milyon ton arasında gerçekleşmesi bekleniyordu. Kayırma şüphesi Tanker trafiğinin artması İstanbul'un güvenliği açısından Türkiye'yi endişelendirmektedir. Türkiye petrol üreticisi ülkelerin ürünlerini Akdeniz'e Boğazlar vasıtasıyla geçirmekten vazgeçip boru hattıyla nakledilmesini arzuluyor. Ancak Ankara Boğazlardan geçen tanker trafiğini yasaklayıp "Bundan sonra herkes Samsun-Ceyhan hattını kullanacak" diyemez. Boğazları en çok kullanan devlet olarak Rusya'nın projeyi desteklemesi şarttır. Rusya'dan bu güne kadar bu yönde bir işaret gelmedi. Tersine, Rusya, Samsun - Ceyhan yerine, daha ekonomik olduğu için Trakya'dan geçen bir hattı tercih ediyor.Demek ki bakanlık, müşterisi olmayan bir güzergâhta boru hattı yapmak istiyor. Enerji Bakanlığı'nın, her şeyden önce, petrol şirketlerini Boğazlar yerine Karadeniz ile Marmara Denizi veya Akdeniz arasında inşa edilecek boru hatlarını kullanma konusunda ikna etmesi gerekiyor. Boru hattına nakil parası ödeyen şirketler Boğaz'dan bedava geçen rakiplerine fiyat avantajı vermiş olacakları için böyle bir anlaşma şarttır.Böyle bir anlaşma olmadan yapılan bir görevlendirmenin ahbap kayırma olarak algılanmasına şaşmamak lazım. mmunir@milliyet.com.tr Müşterisi var mı?