Bazılarımız, gizli veya açık, bir zamanlar Osmanlı ellerinin bir parçası olan Musul-Kerkük gene bizim olsa da petrole her yıl ödediğimiz milyarlarca dolardan tasarruf etsek hayali yaşar.Ama. Ama. Ama. Dünya Bankası'nın Temmuz 2006'da yayımladığı aşağıdaki liste dünyanın en zengin on ülkesini ve bu ülkelerde kişi başına düşen milli geliri gösteriyor.1 Lüksemburg 56.380 $ 2 Norveç 51.810 $3 İsviçre 49.600 $4 ABD 41.440 $5 Danimarka 40.750 $6 İzlanda 37.920 $7 Japonya 37.050 $8 İsveç 35.840 $9 İrlanda 34.310 $10 İngiltere 33.630 $(Türkiye 5.000 dolar) Bir ülkenin ne kadar zengin olduğunun ölçüsü gayri safi milli gelirdir. Kişi başına düşen milli gelir bir ülkedeki tüketicilerin bir yılda satın aldıkları bütün mal ve hizmetlerin o ülkenin nüfusuna bölünmesiyle elde edilen rakamdır.Listede Norveç ve ABD dışında petrol ve gaz zengini ülke yoktur.Demek ki bir devleti zengin yapan doğal kaynak değil, insanlarının yeteneğidir. Petrol ve doğalgaz zengini olmamak ulusal hayıflanmalarımızın en büyüklerinden biridir. Devletler Tanrı tarafından zengin kaynaklarla donatıldıkları için zengin olmazlar, zengin ülkeler tarafından sömürüldükleri için fakir kalmazlar. Fakir ülkeler, zengin olacak kolektif yeteneğe sahip olmadıkları için fakirdirler. Her devlet kendi kaderinin mimarıdır. Gerisi mazeret ve lafazanlıktır.Kaynak zenginliği bir ülkenin zengin olmasını garantileyen bir faktör değildir.* Tersine, kaynak zenginliği siyasi ve ekonomik kurumların gelişmesini, şeffaflık ve demokrasiyi önleyerek ekonominin büyümesini frenler. Örnek Venezuela, İran, Suudi Arabistan. Sadece kaynak zengini olmadan sağlam kurumlara sahip olan ülkeler (ABD, Norveç) bu kaderden kurtulabilir. Petrol, Ortadoğu'da bir tek demokrasi olmamasının belki de en önemli nedenidir.Son elli yılda gelişmiş ülkelerle aralarını kapayan fakir ülkelerin çoğu kaynak yoksuludur (Singapur, İrlanda, İzlanda, Güney Kore).Onun için, öyle görünmese bile doğal kaynak zengini olmamamız bir şanssızlık değil şanstır. Bir türlü zengin olamamamızın nedenini, doğal kaynak fukaralığında değil, örgütlenmemizin zenginlik değil fukaralık üretmeye ayarlanmasına aramalıyız.En değerli doğal kaynak zekâdır.* Neden petrol uzun vadede bir ülkenin büyümesi için kötüdür? Art Durnev (McGill Üniversitesi), Sergei Guriev New Economic School, Moskova.www.voxeu.org/index.php?q=node/737 mmunir@milliyet.com.tr Demokrasi ve petrol