Türkiye önderliğinde bir grup NATO ülkesi, Azerbaycan’da 569 hektarlık bir alanı mayınlardan ve patlamamış mühimmattan temizleme projesi uyguluyor.
Tahminen üç milyon euro’ya mal olacak olan iş 2005 sonunda başladı, 2011 başında bitecek.
Proje NATO İkmal ve Bakım Teşkilatı (NAMSA) gözetiminde yürütülüyor.
Lüksemburg merkezli NAMSA, kâr amaçlı değildir; ne kâr ne zarar prensibi üzerinde çalışır.
Hem örgüt olarak NAMSA, hem Azerbaycan’da yürütülen iş bizim için ilginçtir. Çünkü AKP hükümeti Suriye sınırında Hatay, Kilis, G. Antep, Ş. Urfa, Mardin ve Şırnak illerinde bulunan 216 bin dekarlık mayınlı alanı temizleme işini NAMSA’ya havale edecek.
NAMSA halen Azerbaycan, Kazakistan, Moldova, Ukrayna, Ürdün, Afganistan ve Gürcistan’da buna benzer işler yürütmekte.
Tamamlanmış sekiz de projesi var.
Milyarlık fiyat yok
NAMSA’nın internet sitesinde* bütün mayınsızlaştırma işlerini ver her birinin bedelini görebilirsiniz. Bunlara bakarak bizdeki işin bedelini az çok tahmin edebiliriz. Bu bilgi, belki, her zaman kamu ihalelerinde şahit olduğumuz ham hum şorolopa engel olmamıza yardımcı olur.
Hatırlayacaksınız, iktidardakiler kamuoyunu kazıklanmaya hazırlamak için Suriye hududunun temizlenme işinin “milyarlarca dolar” tutacağını açıklamışlardı. Bütçede bu kadar para yoktu. Onun için arazi mayından temizlenme karşılığında yap-işlet-devret esası üzerinden yabancı devletlere veya şirketlere devredilmeliydi.
Mayınlar tarafından kirletilmiş arazileri temizlemek tehlikelidir ama zor veya karmaşık bir iş değildir.
Bu iş halen birçok ülkede yapılmaktadır. Öyle milyarlık, yüz milyonluk fiyatlar yoktur. Bunu Genelkurmay (ve “Milyarlar tutar” diyen Savunma Bakanlığı) bilmelidir çünkü NAMSA’da çalışmış ve çalışan birçok subayı var.
NAMSA ihale yapar
Dünyada mayınsızlaştırma konusunda birikmiş çok bilgi, çok deneyim, geliştirilmiş çok alet edevat, ihtisas yapmış çok şirket, oluşmuş çok fiyat var.
Ama bunların hiçbiri bizde yok olmalı ki işi NAMSA’ya havale ediyoruz. NAMSA ne yapacak?
NAMSA müteahhit değildir. İhale açan bir kuruluştur.
Türkiye’den aldığı bir komisyon karşılığında fizibilite projesi hazırlayacak, ihale şartnamesini yazacak, ihaleyi açacak, kazanan şirkete projeyi verecek. Biz de çek imzalayacağız.
“Yani biz bu işi yapacak yetenekte değiliz, parasını verelim, sen yap” diyeceğiz.
Kendi kendinize bir sorun: Ordusuyla, siviliyle övündüğünde mangalda toz bırakmayan bu ülke neden bu kadar basit bir işi yüzüne gözüne bulaştırmadan kendisi yapmaya muktedir değil? Yapmayı bırakın, neden ihalesini bile yapamıyor?
Neden, neden, neden?
—————-
*http://www.namsa.nato.int/Demil/news_e.htm
Okuyuculara not: Yarın seyahat ediyor olacağım için yazı yazmayacağım.
