Fukuşima felaketi nedeniyle iki ay önce kesilen Türkiye-Japonya nükleer santral görüşmeleri en erken gelecek sonbaharda başlayacak.
Resmi kaynakların verdiği bilgiye göre bir süre önce Ankara’yı ziyaret eden Japon müzakere heyeti başkanı, hükümetinin Türkiye’de nükleer santral inşa etme konusundaki ilgisini sürdürdüğünü söyledi. Ancak müzakerelerin yeniden başlaması için bir tarih önermedi.
“Net bir tarih tespit etmediler” diye konuştu kaynağım. “Onlarda bir hükümet değişikliği gündemde, bizde de seçimler var. İki aylık bir zaman tanıdık. İki ay içinde yeniden bir araya geleceğiz.”
Görüşmeleri yakından izleyen bir yetkili ise “Japon teknolojisine önem veriyoruz. Bekleriz. Sonbaharda da masaya otururuz” diye konuştu.
Anladığım kadarıyla, Fukuşima’dan sonra nükleerde dünyanın vardığı duraklama ve yeniden değerlendirme sürecinde Enerji Bakanlığı da yavaşlamadan şikâyetçi değil.
Fukuşima’yı bekleyecek
“Rölanti durumuna girildi” dedi kaynağım.
Yaralı Fukuşima santralının istikrarlı hale getirilmesi beklenecek olursa bu rölanti durumu uzun zaman sürebilir. Santralı çalıştıran Tepco adlı şirket Fukuşima’nın dengeye getirilmesinin en az altı ay süreceğini açıkladı.
Bakanlık boşluktan istifade uluslararası danışman tutmak için ihale açacak. Biri Türkiye Atom Enerjisi Kurumu (TAEK), diğeri Enerji Bakanlığı için iki danışman tutulacak.
“Çok yakında” yapılması olası danışmanlık ihalesi, nükleer konusunda yasa ve deneyim boşluğunu kapatmak için hükümetin atacağı en önemli adım olacak.
Türkiye, müzakereleri, santralın büyük bir bölümünü Eximbank kredileri ile finanse edecek Japon hükümeti ve Toshiba önderliğinde bir Japon firma grubu ile yürütüyordu. Fukuşima santralının sahibi olan ve kazadan büyük yara alan Tepco şirketi müzakerelerin bundan sonraki bölümüne katılmayacak.
Fukuşima felaketinin Japonya’nın Türkiye’de santral kurma iştahını azaltacağına arttıracağını sanıyorum. Japon firmaları Türkiye ile el sıkışarak felakete rağmen teknolojilerinin dünya çapında kabul görmeye devam ettiğini kanıtlamak isteyecektir.
Fransızlar kuyrukta
Japon Başbakanı Naoto Kan geçtiğimiz pazar günü Fukuşima’daki krize rağmen nükleer enerjiye olan bağlılığını sürdüreceğini açıkladı.
Kan birkaç gün önce Tokyo’nun 125 mil batısında ve bir deprem fay hattında bulunan bir reaktörü tehlikeli olduğu için kapattı. Geriye kalan 54 reaktörü kapatmayı ise düşünmediğini söyledi. Japonya elektriğinin dörtte birini nükleer santrallar karşılıyor.
Türkiye Japonya ile anlaşamasa bile ona teklif verecek şirket sıkıntısı çekmeyecek.
Türkiye’nin nükleer serüvenini yakından izleyen Fransız şirketleri kuyrukta bekliyor.
“Hiçbir firmaya kapıyı kapatmayız” dedi Enerji Bakanlığı’ndan bir yetkili.