Metin Münir

Metin Münir

mmunir@milliyet.com.tr

Tüm Yazıları
Haberin Devamı

Hong Kong Çin'in bir parçası iken 1841'de İngiltere tarafından işgal edildi. Eski sahibine iade edildiği 1997'ye kadar bir İngiliz sömürgesi olarak yaşadı. İade şartına göre, "bir ülke, iki sistem" formülü çerçevesinde, Hong Kong 50 yıl süreyle savunma ve dış politika dışındaki bütün konularda geniş bir otonomiden yararlanıyor.Hong Kong bağımsız bir ülke değil ve aslında Merkez Bankası yok. Bu görevi Hong Kong Para Otoritesi yapıyor. Yam bu otoritenin başkanı. Aslında Yam istediği kadar bu görevde kalabilirdi. Çünkü görevin ne emeklilik yaşı var ne de belli bir süreden sonra bırakma zorunluğu. Ama Hong Kong'da devlet memurları genellikle altmış yaşında emekli olurlar. Yam gelecek yaşında altmışına basacak.Yam bu göreve 1993'te, yani 14 sene önce atanmıştı. Ve dikkatinizi çekerim, ayrılacağına dair açıklama fiilen görevi bırakmasına iki yıl kala yapıldı.Bütün bunları size geçen sene Süreyya Serdengeçti'nin görevden alınması koşullarını hatırlatmak için anlattım. Geçenlerde yabancı gazeteleri karıştırırken Hong Kong Merkez Bankası Başkanı Joseph Yam'ın 2009'da görevinden ayrılacağını okudum. Serdengeçti beş yıl görev yaptı. İçeride ve dışarıda saygınlığı olan, piyasanın güvendiği, otorite sahibi bir başkandı. Ama AKP'li değildi. Erdoğan, her yerde olduğu gibi Merkez Bankası'nda da "alnı secde görmüş" bir kişi görmek istiyordu. Bütün uyarılara ve itirazlara rağmen inat etti ve Serdengeçti'yi kovdu.Türkiye'de Merkez Bankası 1938'de kuruldu. O günden Serdengeçti'nin görevden ayrıldığı 2006'ya kadar Merkez Bankası'nda 19 başkan görev yaptı. Ortalama başkanlık süresi üç buçuk yıldır.Görevde en kısa kalma rekoru (belki de dünyada) dört aydan birkaç gün eksik bir süreyle Memduh Aytür'e aittir. Aytür, 1960'ta askerler Menderes'i devirdikten sonra göreve getirilmişti. Zenginlik, huzur ve düzen ülkelerin doğal hali değildir. Bunlar kolektif kafayı kullanmanın meyveleridir. Bizimki gibi ideolojiyi, partizanlığı ve kişisel çıkarı aklın önünde tutan partilerle yönetilen ülkeler bu meyveleri tadamaz.Ya keyfine göre merkez bankası başkanı seçer, senede 6.000 dolar milli gelire talim edersin. Ya da Hong Kong gibi ehliyet ve sürekliliğe önem verir, senede 27.257 dolar kişi başına gelirin keyfini çıkarırsın.Seçim senin. mmunir@milliyet.com.tr Rekor kimde?