Ereğli Demir Çelik’in 2008 dördüncü çeyrek için dün açıkladığı astronomik zararın nedeni kötü yönetimdir.
Bu dönemde zarar edileceği herkesin malumuydu. Buna rağmen açıklanan rakamın büyüklüğü piyasayı şaşırttı. Yaklaşık 1.2 milyar lira tutarındaki net zarar, Ata Yatırım’ın 212 milyon liralık ve CNBC-E’nin piyasa konsensüsünü yansıtan 216 milyon lira zarar tahmininin neredeyse altı mislidir.
“Erdemir’in dördüncü çeyrekte büyük zarar etmesinin nedeni, yanlış satış ve satın alma politikalarıdır” diye konuştu demir-çelik sektörünün önde gelen simalarından biri. “Erdemir’i 1980’lerin başından beri tanıyorum. Hiç bu kadar kötü yönetilmedi.”
Erdemir 2006’da OYAK tarafından özelleştirmeden satın alındıktan sonra dünyada demir-çelik fiyatları rekor yükselişler yaşadı. “Konjonktür sayesinde ilk yıllarda yanlışları kamufle oldu” diye konuştu kaynağım. “Ama geçen ayın ilk yarısından sonra fiyatlar hızlı bir düşüşe geçince her şey değişti.”
Tarihi bir zarar...
Geçen yılın ortalarına kadar Erdemir’in fiyatları Avrupa genelinin altındaydı. Hazirandan başlayarak makas açılmaya, Erdemir’in fiyatları daha pahalı olmaya başladı.
“Eylül-ekim aylarında piyasa hızla düşerken bunlar düşürmedi” diye konuştu bir demir-çelik analisti. “Ereğli ile iş yapan yerli tüccar sıkıntıya girdi. Tek üretici olmalarına güvendiler. Ellerindeki stoktan zarar etmeyi göze alamadılar.”
Erdemir ürünlerine karşı talep azalınca, ikinci ve üçüncü çeyrekte Türkiye’ye çok ciddi tonajda yassı ithalatı oldu. Avrupa’dan dahi, kıtada iç pazar daraldığı için, büyük tonajda mal Türkiye’ye satıldı.
“Türkiye’ye Avrupa malı pik 700-790 euro’lara satıldı” dedi bir demir-çelikçi. “Fiyatlarını yüksek tutup bu ithalata neden olan Ereğli’dir. Sonra, siparişleri düşünce, bu ithal fiyatların yarısına stoklarını içeride ve dışarıda boşaltmak durumunda kaldı. Büyük zarar yazdı. Bir bölümü kur farkından kaynaklanmakla beraber üç ayda 1.2 milyar lira tarihi bir zarardır.”
Uzmanlardan öğrendiğime göre, Erdemir’in aylık siparişleri ekimde 177 000 tona, kasımda 110 000 tona düştü. Stokları şişti. Oysa, Erdemir piyasayı iyi okuyup fiyatlarını geçen yılın nisan-haziran döneminde indirseydi, stokları bu kadar şişmeyecekti.
“Aralık ayında Ankara’ya gittiler ve Dış Ticaret Müsteşarlığı’nı ikna edip ithalatı pahalılaştırıcı vergi koydurdular” diye anlattı bir kaynak.
‘Yıl bazında zarar yok’
Dış Ticaret Müsteşarlığı, Ereğli’nin tekel olduğu sıcak haddelenmiş yassı demir-çelik ürünlerinde yüzde 5 olan gümrük vergisini yüzde 13’e çıkardı.
Kaynağım, zarara rağmen Ereğli’nin eski politikalarında direndiğini söylüyor:
“Bugün de aynı hatayı yapıyorlar. Ciddi bir boru üreticisinin (Erciyas Boru) 100.000 ton/450 dolarlık alım isteğine geçen on gün önce cevap vermediler. 500 dolarda direndiler. Oysa bugün İtalyanlar 315 euro fiyatla mal teklif ediyor. Ciddi bazı sanayicilere içeride mal vermiyorlar ama ölü fiyatlardan kendi yandaşları kanalıyla mal satıyorlar. Şubat ayı ihracatçı birliğinde tescil ettirilen Erdemir ihraç fiyatları İtalya için 381 dolar, Yunanistan için 419 dolar, Portekiz ve Hindistan için 300 dolar.”
Dün telefonda konuştuğum Ereğli Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı ve Murahhas Aza Aydın Müderrisoğlu, “Zararın kötü yönetimden kaynaklanmış olduğuna inanamıyorum” dedi, “son çeyrekteki durum, piyasa koşullarının negatife dönmesinden meydana gelmiştir. Zaten yıl bazında zarar yoktur.”
