Büyük anneannemizin zamanında ne yeneceği sorun değildi. Sorun “Yeteri kadar yiyecek var mı” idi. Gerçi bu hâlâ milyarlarca insanın sorunu, birçok ülkede.
Ama milyarlarca insan da yapay gıdalar, bin bir süreçten geçmiş konserveler, tadı olan ama besin değeri olmayan hazır yemekler, kimyevi madde, koruyucu, boya ve diğer birçok zararlı ile yüklenmiş besinlerle bombardıman ediliyor.
Kârı halk sağlığının önünde tutan gıda endüstrisi politikacılar ve bürokratlarla sıcak ilişkiler kurarak halkın midesini zararlı yiyeceklerle dolduruyor. Bile bile.
Michael Farlan ABD’deki gıda endüstrisinin bu yönüne ışık tutan, sağlıklı beslenmenin yollarını gösteren ünlü bir yazar.
Formülü çok basit:
“Yediğiniz yemek olsun. Çok olmasın. Çoğu bitki olsun.”
İşte Farlan’ın bu tavsiyesini tutmak için yapılacaklardan bazıları. Food Rules: An Eaters Manual (“Yeme Yönetmenliği: Yemek Yiyenin El Kitabı”) adlı kitabından.
- Büyük anneannenizin gördüğünde “yemek” olarak tanıyamayacağı şeyleri yemeyin.
- Girdi sayısı beşten fazla olan konserve yiyeceklerden kaçının. Girdi sayısı ne kadar çok ise fabrikada o kadar çok işlenmiştir ve zararlıdır.
- Adı eğer her ülkede aynı ise besin değildir. Big Mac, Pringles gibi.
- Bir ayağı üzerinde duran şeyleri (mantar ve diğer bitki ürünleri) yemek, iki ayaklı şeyleri (tavuk, hindi, ördek gibi kümes hayvanları) yemekten, bunlar ise dört ayaklı şeyleri (inek, koyun ve diğer memeli hayvanlar) yemekten iyidir.
En iyisi ayaksız
Eski bir Çin atasözü olan bu sağlıklı yemek formülü nedense balığı saymamış.
“İki ayaklı dört ayaklıdan iyidir ama hiçbiri hiçbir ayak üzerinde durmayandan iyi değildir” olarak bir ek yapabiliriz belki.
- Mısırdan elde edilmiş yüksek oranda früktoz şurubu içeren gıdalardan kaçının. Yani, nerdeyse bütün fabrika ürünü meşrubatlardan.
- Kahvaltılık gevreğiniz üzerine süt ilave ettiğinizde renk değiştiriyorsa, yemeyin.
- Olduğundan başka bir şey olduğunu iddia eden besinlerden kaçının. Tereyağı pozu veren margarinlerden, yapay tatlandırıcılardan ve soya temelli “et”lerden.
- İstediğiniz kadar çer çöp yiyin. -pişiren kendiniz olduğunuz sürece-
- Daha küçük tabak ve bardak satın alın.
- Yiyebileceğiniz kadar alın, tabağınızı ikinci defa doldurmayın.
- Tarladan geldi ise, yiyin. Fabrikadan geldi ise “istemem” deyin.
- Tabağınızda bir şey bırakın.
- Ne kadar beyazsa ekmek, o kadar erken ölecek.
- Yağlı balıkları ihmal etmeyin. Hollanda atasözü: Çok sayıda ringa balığı olan bir ülke az sayıda doktorla idare edebilir.
NOT: Biraz dinlenmek için ay sonuna kadar tatil yapacağım. Tekrar görüşmek üzere.