Ankara
Yemeyen domuz mu bilmem. Ama Türkiye’de devletin malının deniz olduğu kesin. Milli Emlak Genel Müdürlüğü’nün 2008 faaliyet raporuna göre, devletin “hüküm ve tasarrufu” altındaki mülk 470 bin kilometrekaredir. Bu, Türkiye yüzölçümünün yaklaşık yüzde 60’ına tekabül ediyor. Toplamın yüzde 70 küsuru ormandır.
Bu dev serveti Maliye Bakanlığı’nın bir birimi olan, 4 bin personelli Milli Emlak Genel Müdürlüğü yönetiyor.
Milli Emlak Genel Müdürü Abdullah Kaya’ya göre, alınıp satılabilecek taşınmazların, yani bina ve arsaların yüzde 7’si devlete aittir. Bunların yarıya yakını belediye hudutları içindedir.
İstanbul’un yüzde 38’i
Dün sabah 8.55’te bu mülkün sayısı 3.037.861, m2’si 176.929.370.290,00 idi. Yaklaşık olarak 177 milyar metre, yani. Bina ve arazi.
Milli Emlak’ın internet sitesinde (http://www.milliemlak.gov.tr) bir kutucuk var. Bu rakamları oradan aldım. Yapacak daha iyi bir işiniz yoksa anbean devlet taşınmazlarının durumunu oradan 1 real time olarak izleyebilirsiniz.
Faaliyet raporuna göre, Milli Emlak’ın 2 milyar metrekare gayrimenkulü, en pahalı olduğu il olan İstanbul’dadır. Bu, İstanbul yüzölçümünün yaklaşık yüzde 38’ine tekabül ediyor.
Devlet emlakının değeri ne kadar, diye sordum Kaya’ya.
“Hiçbir fikrim yok. Birçoğu kamu hizmetine tahsislidir. Yarısı belki. Ama çok ciddi bir değer vardır.”
Ne kadarı kiralanmış?
“Bir miktar kiralık var. Kira ödemeden kullanılanlar var. Kullanılmadığı için boş olanlar da var.”
Bir şey değişti mi?
Milli Emlak, görevini “kamu hizmetlerinin görülmesi ve yatırımlar için taşınmaz temin etmek, Hazine taşınmazlarının idaresi yoluyla bütçeye gelir sağlamak” olarak tarif ediyor. Bundan ayrı olarak, hükümetin milli emlak politikası ne? Amaç satmak mı?
“Belediye sınırları içinde kalanlar, ticari ve konut alanlarını satıyoruz” dedi Kaya. “İmarsız yerleri satmıyoruz, rant söz konusu olmasın diye. Diğerleri devlete gelir getirici amaçlarla kullanılıyor.”
Elindeki devasa gayrimenkulden geçen sene Milli Emlak’ın eline geçen para 944 milyon lira idi. Yaklaşık 215 milyonu satışlardan, gerisi kiradan.
İşte böyle. Devlet denizin küçük bir fotoğrafı. Resmi büyütsek, bir albüm yapsak kim bilir neler, kimler görürüz. Kimlere ne satıldı, kimler neyi kaç paraya kiralıyor? Bunları Milli Emlak’ın internet sitesinde bulamadım.
Mülk, Osmanlı’nın ilk günlerinden beri, bir siyasi otorite ve zenginleşme unsuruydu. Bir şey değişti mi?